Ung thư từ trứng giun sán

Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) vừa xác định một ca bệnh bất thường và bí ẩn với các dấu hiệu giống như ung thư.

Ảnh chụp cho thấy vô số khối u trong cơ thể bệnh nhân – Ảnh: ĐH Giáo hoàng Boliviar

Đây là ca đầu tiên phát ung thư do ký sinh trùng trong cơ thể người.

Bệnh nhân 41 tuổi, người Colombia, vào năm 2013 đã được phát hiện có HIV khi các bác sĩ tìm thấy nhiều khối u lớn, với một số có bề ngang hơn 4 cm, ở phổi, gan và những nơi khác trong cơ thể. Nhóm điều trị thuộc Đại học Giáo hoàng Boliviar ở Colombia đã tiến hành sinh thiết những khối u này và phát hiện các tế bào phản ứng như tế bào ung thư về năng lực phá hoại, nhưng lại khác biệt ở nhiều khía cạnh.

Chẳng hạn, kích thước của chúng nhỏ hơn khoảng 10 lần so với các tế bào ung thư. Họ đành cầu cứu CDC để tìm ra nguyên nhân và cách chữa trị.

Theo tờ The Washington Post, chuyên gia Atis Muehlenbachs thuộc đơn vị chuyên điều tra những căn bệnh và các trường hợp tử vong bí ẩn của CDC đã hoàn toàn bất ngờ khi nhận được mẫu vật từ các đồng nghiệp ở Colombia.

Mô hình tăng trưởng của tế bào rất giống ung thư nhưng khác ở chỗ chúng bện vào nhau. Theo giả thuyết ban đầu, ông Muehlenbachs cho rằng đây có thể là một dạng tế bào ung thư bị co lại, hoặc thậm chí cũng có thể là một trường hợp nhiễm bệnh mới. Tuy nhiên, sau khi thực hiện hàng chục cuộc thí nghiệm, nhóm nghiên cứu phát hiện các tế bào chứa những đoạn ADN của một loại sán dải lùn tên là Hymenolepis nana. Kết quả phân tích này đã được xác nhận bởi một chuyên gia thuộc Bảo tàng Lịch sử tự nhiên tại London, Anh.

Trong báo cáo mới trên chuyên san New England Journal of Medicine, các chuyên gia CDC giờ đây cho rằng bệnh nhân ở Colombia có thể đã ăn phải một vài trứng sán từ thực phẩm nhiễm bẩn. Do hệ miễn dịch của nạn nhân bị suy yếu sau nhiều năm có HIV, sán dải lùn có cơ hội sinh sôi nhanh chóng bên trong đường tiêu hoá, và các tế bào cũng xâm nhập những nơi khác trong cơ thể.

Chưa rõ các tế bào trong trứng sán đã thể hiện các đặc tính giống ung thư trước khi vào cơ thể của nạn nhân hay không, hoặc có chăng một số dạng tương tác nào đó giữa ký sinh trùng với cơ thể và biến các tế bào sán thành ung thư. “Đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng kiến các tế bào ung thư bắt nguồn từ ký sinh trùng và lan tràn dữ dội bên trong một cơ thể người. Thật sự là một ca bệnh vô cùng bất thường và chưa từng thấy trước đây”, theo chuyên gia Muehlenbachs.

Ca bệnh trên gây lo ngại vì nhiều lý do. Cho đến hiện nay, giới khoa học không cho rằng có bất kỳ ký sinh trùng nào có thể dung dưỡng tế bào ung thư hoặc truyền nhiễm các tế bào này sang người. Các chuyên gia từng xác định một số trường hợp nhiễm ký sinh trùng có thể làm tăng nguy cơ ung thư ở người, như sán dẹp đối với ung thư ống mật hoặc một sinh vật ở sông gọi là schistosoma haematobium liên quan đến ung thư bàng quang, theo Tổ chức Ung thư Mỹ. Tuy nhiên, đó là trường hợp hoàn toàn khác, do phản ứng dữ dội của hệ miễn dịch có thể làm suy yếu sức khoẻ về tổng quát của một cá nhân.

Sự hiện diện của tế bào ung thư bên trong sán dải dẹp cũng đưa ra vô số nghi vấn về nguồn gốc ban đầu của những tế bào đột biến này, và các chuyên gia tự hỏi liệu trong tự nhiên vẫn tồn tại những sinh vật khác sống trong hoặc trên cơ thể người, và có thể truyền tế bào ung thư.

Một điểm đáng lo ngại khác là sán Hymenolepis nana thuộc dạng sán dải thường nhiễm cho người nhất, đặc biệt ở trẻ em lứa tuổi đi học. Ước tính vào thời điểm bất kỳ, có khoảng 75 triệu người nhiễm sán Hymenolepis nana, nhưng hầu hết trường hợp đều không thể hiện triệu chứng và chúng bị tống ra ngoài cơ thể rất nhanh chóng.

Do vậy, Matthew B.Laurens, trợ lý giáo sư tại Đại học Maryland, cho rằng cần phải tăng cường thu thập thêm dữ liệu và chẩn đoán ung thư tại các nước đang phát triển, trước khi rút ra kết luận cuối cùng về vấn đề này.

Tụ Yên