Nhật rộng tay nhận lao động nước ngoài

Một khảo sát gần đây cho thấy 3/4 các công ty Nhật ủng hộ việc mở cửa cho nhiều lao động nước ngoài có tay nghề thấp vào làm việc để đối phó với tình trạng thiếu hụt lao động.

Người lao động nước ngoài tuần hành đòi đối xử công bằng ở Nhật – Ảnh: AFP

Công ty Nikkei Research đã khảo sát 515 doanh nghiệp lớn, trung bình và khoảng 260 công ty về lao động nước ngoài theo đơn đặt hàng của Hãng tin Reuters.

Nhật là một trong những quốc gia có dân số già đi nhanh nhất thế giới và đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt người lao động nghiêm trọng, đặc biệt là trong các ngành như xây dựng, nông nghiệp và chăm sóc người cao tuổi.

Reuters nhận định sự thiếu hụt nguồn lao động này có thể cản trở các kế hoạch phục hồi kinh tế của Thủ tướng Shinzo Abe.

Khảo sát thực hiện từ ngày 30-9 đến 9-10 cho thấy 76% các công ty Nhật đang chào đón lao động nước ngoài có tay nghề thấp với lời hứa dành cho họ quyền lợi tương tự như lao động trong nước.

Sự thiếu hụt lao động tập trung trong lĩnh vực xây dựng khi Nhật đang xây dựng các dự án mới cho Thế vận hội Tokyo năm 2020 và tái thiết các khu vực phía bắc đất nước vốn bị tàn phá sau thảm hoạ động đất – sóng thần năm 2011.

Theo báo Nikkei, số người lao động nước ngoài đến Nhật đã tăng lên đều những năm gần đây. Số liệu cuối tháng 10-2014 cho biết có 787.627 người lao động nước ngoài ở Nhật, tăng 9,8% so với năm trước đó.

Theo Bộ Lao động Nhật, đây là con số kỷ lục tính từ năm 2007 – năm mà các doanh nghiệp bắt đầu báo cáo với chính quyền về số lao động người nước ngoài làm việc cho mình. Nhưng số người lao động nước ngoài này chỉ chiếm khoảng 1% thị trường lao động tại Nhật.

Thống kê cho thấy số lao động và sinh viên người nước ngoài làm bán thời gian ở Nhật đông nhất là người Trung Quốc, Brazil và Philippines. Số lao động người Việt chỉ ở mức 61.168 người nhưng là nhóm gia tăng mạnh nhất (63%) so với cùng kỳ năm 2013.

Sự gia tăng này chủ yếu do nhu cầu thật sự từ phía các doanh nghiệp và những điều kiện lao động đã được cải thiện tốt hơn. Không phải là không có những tình trạng o ép người lao động nước ngoài trong quá khứ ở Nhật.

Đã từng xảy ra những cuộc tuần hành của người lao động nước ngoài đòi chế độ đãi ngộ công bằng.

Qua đó người ta biết được rằng những người Trung Quốc được thuê làm tại nông trại hoặc công xưởng với giá chỉ 300-500 yen/giờ trong khi mức lương trung bình tại Nhật là 650 yen/giờ.

Một trong những mối quan tâm hàng đầu của những người phản đối lao động nước ngoài tay nghề thấp là các vấn đề về ngôn ngữ và văn hoá. Trong khi một số người ủng hộ cho thấy nhiều nhà quản lý nghĩ rằng việc sử dụng lao động nước ngoài có tay nghề thấp là điều không thể tránh khỏi.

Tuy nhiên chính quyền ông Abe thay vì thực hiện những bước quan trọng cho phép tuyển dụng thêm các lao động nước ngoài dạng này để lấp đầy sự thiếu hụt thì lại tập trung giảm những yêu cầu về lao động nước ngoài tay nghề cao và thúc đẩy các chính sách khuyến khích sự tham dự của phụ nữ và người lớn tuổi trong lực lượng lao động.