Nguy cơ máy bay Nga – phương Tây đụng độ

Nga và phương Tây đối diện nguy cơ xảy ra những vụ va chạm không lường trước khi cả hai bên đang tiến hành hoạt động quân sự tại Syria và Iraq.

Hiện trường một cuộc không kích được cho là do Nga thực hiện tại Idlib, Syria – Ảnh: Reuters

Ngày 11.10, tờ Daily Star dẫn nguồn tin độc quyền từ Bộ Quốc phòng Anh cho biết các phi công nước này tham gia không kích chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Iraq đã nhận lệnh “hành động quyết liệt” nếu bị đe doạ bởi máy bay Nga.

Hiện nay, Nga tuyên bố chưa có ý định mở rộng hoạt động chống khủng bố sang Iraq, còn quân đội Anh cũng chưa được bật đèn xanh để thực hiện nhiệm vụ tại Syria. Tuy nhiên, viễn cảnh máy bay hai bên chạm mặt không còn xa khi chính quyền Iraq khẳng định “sẵn sàng chào đón” máy bay Nga; còn Bộ trưởng Quốc phòng Anh Michael Fallon đang quyết liệt vận động quốc hội cho phép mở rộng không kích sang Syria. “Các máy bay của không lực hoàng gia đã được trang bị tên lửa đối không siêu thanh. Phi công nhận lệnh tránh xa máy bay Nga bằng mọi giá nhưng có quyền khai hoả trong trường hợp bị đe dọa”, nguồn tin cho Daily Star hay và nhận định thêm: “Trong những vùng trời chật chội tại khu vực thì việc va chạm hay bắn lầm hoàn toàn có thể xảy ra”.

Đến tối qua 11.10, Reuters đưa tin Nga đã triệu tuỳ viên quân sự tại Đại sứ quán Anh ở Moscow đến để yêu cầu giải thích về thông tin nói trên, và quan chức này cam kết London sẽ sớm có phản hồi chính thức.

Trong khi đó, Mỹ và Nga đang nỗ lực để tránh va chạm tại Syria sau vụ chiến đấu cơ Mỹ phải chuyến hướng để “duy trì khoảng cách an toàn” với máy bay Nga hồi tuần trước, theo Lầu Năm Góc. Tờ Le Monde hôm qua dẫn thông cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ cho hay cuộc họp trực tuyến hôm 10.10 (giờ địa phương) giữa giới chức quân sự hai nước về điều phối các đợt không kích tại Syria “đã có tiến triển tốt”. Washington và Moscow sẽ sớm tổ chức các cuộc gặp tiếp theo để tránh nguy cơ đụng độ. Đến nay, hai bên đã trao đổi nhiều vấn đề như tần số sóng và ngôn ngữ được sử dụng để phi công trao đổi trong trường hợp khẩn cấp.

Liên minh do Mỹ đứng đầu chủ yếu nhằm vào các cứ điểm của IS, còn Nga tuyên bố không kích để hỗ trợ Syria chống khủng bố nên mục tiêu là tất cả các lực lượng Hồi giáo cực đoan. AFP ngày 11.10 dẫn thông cáo của Bộ Quốc phòng Nga cho biết trong vòng 24 giờ tính từ sáng 10.10, máy bay nước này thực hiện 63 đợt tấn công tại các tỉnh Hama, Latakia, Idlib, Raqa, tiêu diệt 53 vị trí của “các tổ chức khủng bố”, trong đó có 1 trạm chỉ huy, 4 trại huấn luyện và 7 kho vũ khí.

Kể từ khi được sự hỗ trợ của Nga, quân đội Syria đã giành lại quyền kiểm soát nhiều khu vực, đặc biệt là các vùng nằm quanh trục đường cao tốc chính nối thủ đô Damascus với thành phố Aleppo. Trong khi đó, liên minh do Mỹ dẫn đầu thông báo đã thực hiện 24 đợt không kích trong hôm qua tại Iraq và Syria.

Đến nay, phương Tây vẫn nghi ngờ mục tiêu không kích của Nga là giúp Syria trấn áp “phe nổi dậy ôn hoà”. Nhiều chuyên gia nhận định tình hình giao tranh ở Syria hiện rất phức tạp do có nhiều lực lượng tham gia, với các mục tiêu đa dạng, chồng chéo lên nhau.

Đoàn xe của thủ lĩnh IS trúng không kích

AFP dẫn thông cáo của quân đội Iraq ngày 11.10 cho biết vừa tiến hành đợt không kích thành công nhằm vào đoàn xe của thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi tại vùng Karabla, miền tây nước này và gần biên giới với Syria.

Theo thông cáo, cuộc không kích diễn ra khi các chỉ huy cấp cao của IS tụ về Karabla để dự một cuộc họp quan trọng. Quân đội Iraq cho biết chưa rõ số phận của al-Baghdadi, còn Reuters dẫn thông tin từ bệnh viện địa phương và nhân chứng cho biết nhiều lãnh đạo của IS đã bị tiêu diệt nhưng al-Baghdadi “không nằm trong số này”.

Mỹ cũng tuyên bố chưa thể xác nhận thông tin trên. “Rất khó để xác định tính chính xác của tuyên bố từ phía quân đội Iraq và đây có thể là đòn tâm lý chiến. Trong quá khứ cũng đã nhiều lần các bên tuyên bố tiêu diệt được al-Baghdadi nhưng hắn vẫn xuất hiện”, AFP dẫn lời chuyên gia Ihsan al-Shammari tại Baghdad nhận định.

Lan Chi