Kết thúc đàm phán lịch sử TPP

Sau 5 năm “vật vã” đàm phán, đại diện 12 nước tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) ngày 5.10 đã đạt được thoả thuận lịch sử về hiệp định thương mại tự do quy mô bậc nhất thế giới này.

Kinh tế VN, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức – Ảnh: Quang Thuần

Mục tiêu tối hậu của TPP là mở cửa thị trường với hàng hoá và dịch vụ, xoá bỏ thuế quan và dỡ bỏ mọi rào cản thương mại, tạo cú hích phát triển mới ở từng nền kinh tế tham gia lẫn toàn bộ các mối quan hệ hợp tác giữa họ với nhau. Hiệp định này sẽ giúp tái định hình các ngành công nghiệp và tác động đến mọi thứ từ giá phô mai đến chi phí chữa ung thư. Nó sẽ tác động tới 40% nền kinh tế toàn cầu, xác lập luật lệ cho thương mại và đầu tư trong thế kỷ 21 cũng như tạo ra những biến chuyển lớn về kinh tế, thương mại và cả pháp lý tại 12 quốc gia VN, Brunei, Canada, Chile, Malaysia, Mexico, Mỹ, New Zealand, Nhật Bản, Peru, Singapore và Úc.

Theo giới quan sát, TPP còn có ý nghĩa chính trị với vai trò là một đối trọng về ảnh hưởng với sự trỗi dậy của Trung Quốc. Trong các điều khoản của TPP có quy định yêu cầu các nước đứng ngoài hiệp định, bao gồm cả Trung Quốc, phải có hành vi thương mại phù hợp với các chuẩn mực của khối khi làm ăn với từng thành viên.

12 quốc gia tham gia TPP

Thuế xe hơi Nhật sẽ giảm mạnh

Báo Nhật Nikkei Asian Review đưa tin VN và Canada hiện sẵn sàng giảm thuế nhập khẩu đánh trên xe hơi Nhật trong vòng 10 năm tính từ thời điểm TPP có hiệu lực. Cụ thể, VN sẽ loại bỏ dần mức thuế 70% đánh trên dòng xe Nhật với động cơ có dung tích từ 3 lít trở lên trong vòng 10 năm. Canada cũng sẽ bỏ mức thuế 6,1% đối với xe Nhật trong vài năm tới.

Quá trình đàm phán TPP suốt 5 năm qua gặp rất nhiều thách thức do đòi hỏi các thành viên phải chấp nhận những thay đổi lớn về chính sách, pháp luật và bảo hộ. Theo Reuters, vòng đàm phán cuối cùng tại Atlanta, Mỹ, bắt đầu vào ngày 30.9 tưởng chừng lại thất bại khi liên tục ách tắc về niên hạn độc quyền của các loại thuốc sinh học thế hệ mới cho đến khi Mỹ và Úc đạt được thoả hiệp. Mỹ muốn dữ liệu dùng để chế tạo thuốc sinh học được bào chế bởi các hãng như Pfizer, Genentech thuộc tập đoàn Roche và Takeda Pharmaceutical của Nhật được bảo hộ độc quyền trong 12 năm nhằm khuyến khích các hãng dược đầu tư vào các loại thuốc đắt tiền như thuốc chữa ung thư Avastin. Trong khi đó, Úc và New Zealand muốn niên hạn này chỉ là 5 năm nhằm giảm giá thuốc cũng như chi phí của các chương trình y tế quốc gia. Cuối cùng các bên đã đạt được một thỏa hiệp đủ làm vừa lòng tất cả nhưng niên hạn cụ thể chưa được công bố.

Ngoài ra, để TPP được ra đời, một loạt vấn đề khác cũng được giải quyết trong những thời khắc cuối cùng trước khi kết thúc đàm phán ngày 5.10 như bảo vệ người nông dân chăn nuôi bò sữa, miễn giảm thuế xe hơi… Bên cạnh đó là những quy định về quyền của công nhân, vai trò của công đoàn, bảo vệ môi trường và xác lập những nguyên tắc chỉ đạo nhằm giải quyết tranh chấp giữa chính phủ và nhà đầu tư nước ngoài mà không cần đến toà án quốc gia.

Hiện TPP còn phải chờ quốc hội của 12 nước tham gia đàm phán phê chuẩn để chính thức được áp dụng. Mỹ chính là nước khởi xướng TPP và nếu được quốc hội thông qua, đây sẽ là một trong những thành tựu mang tính kiến tạo di sản cho Tổng thống Obama sau 2 nhiệm kỳ cầm quyền.

Ý kiến

Cơ hội cho phát triển kinh tế VN

“Sau khi giải quyết những khúc mắc cuối cùng về các vấn đề sinh dược, sữa; giải quyết một số vấn đề khúc mắc trong đàm phán song phương liên quan đến các mặt hàng giày dép, dệt may… các bộ trưởng đã đạt được sự nhất trí cơ bản trên tất cả các vấn đề vào khoảng 4 giờ 20 sáng 5.10 (tại Atlanta, Mỹ), tức là khoảng 3 giờ chiều cùng ngày ở Hà Nội và các bộ trưởng đã chính thức tuyên bố kết thúc đàm phán.

Kết thúc đàm phán TPP có ý nghĩa rất lớn với các nước thành viên tham gia vì các nền kinh tế của các nước tham gia TPP chiếm 40% GDP toàn cầu và 30% thương mại toàn cầu. Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới này sẽ tạo ra chuỗi cung ứng mới, tạo thuận lợi cho dòng chảy đầu tư và thương mại. Đem lại lợi ích cho tất cả các nước tham gia.

Trước mắt, sau sự kiện trên, các nước thành viên tham gia TPP sẽ phải tập trung rà soát pháp lý, các nội dung hiệp định để sớm công bố nội dung hiệp định cho người dân, doanh nghiệp biết; chúng tôi biết người dân, doanh nghiệp rất quan tâm đến sự kiện này.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh,Trưởng đoàn đàm phán Hiệp định TPP

M.Q (ghi)

Trùng Quang