Ấn Độ đòi Nestle đền 100 triệu USD

Chính quyền New Delhi vừa khởi kiện Tập đoàn Nestle chi nhánh tại Ấn Độ vì quảng cáo sai sự thật và bán hàng kém chất lượng, trong vụ mì gói Maggi kéo dài nhiều tháng qua.

Một tổ chức nhân quyền đã đốt các gói mì Maggi để kêu gọi cấm bán chúng vì sức khỏe người dân – Ảnh: AFP

Theo Reuters, đây là lần đầu tiên giới lãnh đạo Ấn Độ theo đuổi vụ kiện một công ty nước ngoài nhằm đòi quyền lợi cho người tiêu dùng trong nước.

Đây được xem là vụ bê bối thực phẩm lớn nhất thời gian qua tại Ấn. Sự việc liên quan tới hàng loạt sản phẩm mì ăn liền Maggi bị cơ quan quản lý thực phẩm Ấn Độ cáo buộc có chứa hàm lượng chì vượt mức cho phép.

Một số cuộc kiểm tra cũng cáo buộc mì Maggi có chứa chất MSG (chữ viết tắt tên hoá học của bột ngọt, còn gọi là mì chính). Điều này mâu thuẫn với quảng cáo “không chứa MSG” trên sản phẩm.

Do đó Ấn Độ cáo buộc Nestle chi nhánh tại Ấn Độ (gọi tắt là Nestle Ấn Độ) đã gây thiệt hại cho người tiêu dùng thông qua những quảng cáo không đúng sự thật. Loại mì này cũng đã bị cấm bán tại Ấn Độ.

Không thống nhất được cách kiểm định

Đơn khởi kiện đại diện cho quyền lợi khách hàng được gửi lên Uỷ ban Giải quyết các tranh chấp liên quan đến người tiêu dùng quốc gia (National consumer disputes redressal commission – NCDRC) là một tổ chức bán tư pháp chứ không phải gửi lên toà án tư pháp.

Trước đó ngày 5-6, Cơ quan Tiêu chuẩn và an toàn thực phẩm của Ấn Độ (FSSAI) cho biết những kiểm nghiệm đã tiến hành cho thấy các gói mì ăn liền Maggi của Nestle Ấn Độ chứa hàm lượng chì “không an toàn và nguy hiểm”.

Cơ quan này cũng yêu cầu công ty ngừng cung cấp ra thị trường chín loại mì ăn liền Maggi khác nhau.

Tuy nhiên phía Nestle Ấn Độ cho biết những kiểm tra được tiến hành tại các quốc gia như Mỹ, Anh, Canada, Úc, New Zealand và Singapore đã khẳng định sản phẩm của họ an toàn với sức khoẻ người dùng.

Ngay tại Ấn Độ, các kết quả kiểm tra gần đây ở hai khu vực là bang Goa thuộc miền tây và thành phố Mysore ở miền nam cũng khẳng định mì Maggi không có vấn đề gì. Tuy nhiên FSSAI bác bỏ kết quả này, nói rằng đã có những sai sót trong các kiểm tra đó.

Kết luận của Toà án tối cao Bombay về vụ việc sẽ sớm được đưa ra. Tại thời điểm này, toà vẫn đang bảo lưu phán quyết và đề nghị cần kiểm định lại sản phẩm mì Maggi. Việc này cần có sự tham gia của cả FSSAI và Cơ quan Quản lý dược phẩm và thực phẩm (FDA) của Ấn Độ.

Theo Indian Express, các thẩm phán V.M.Kanade và B.P. Colabawalla đề nghị FSSAI và FDA có thể lấy mẫu kiểm tra ngẫu nhiên từ 750 gói mì Maggi tại Delhi. Việc kiểm tra sẽ tiến hành tại năm phòng thí nghiệm khác nhau được thống nhất giữa Nestle và nhà quản lý.

Phía Nestle chấp nhận nhưng với điều kiện các kiểm tra đó phải tiến hành dưới sự giám sát của các chuyên gia đặc biệt trong ngành mà Nestle sẽ cung cấp. Thậm chí công ty này cũng đưa ra danh sách gồm 3 chuyên gia như vậy và 10 phòng thí nghiệm có thể làm kiểm nghiệm.

Tuy nhiên cả FDA và FSSAI đều phản đối với đề xuất kiểm tra lại của Toà án tối cao Mumbai. Họ nói điều này không phù hợp với luật pháp. Luật sư Mahmood Pracha đại diện cho FSSAI nói: “Theo luật không có điều khoản nào cho việc kiểm tra như vậy, chúng tôi sẽ không tiến hành một thủ tục khác chỉ vì Nestle”.

Nhiều luồng dư luận 
trái chiều

Sản phẩm mì Maggi đã trở nên thân thiết trong các gia đình Ấn Độ từ những năm 1980 đến nay, đem lại 15% doanh thu cho Nestle tại quốc gia này. Do vậy không khó hiểu khi thông tin về cuộc tranh chấp pháp lý giữa Nestle Ấn Độ và FSSAI đã gây xôn xao công luận, đặc biệt trên các trang mạng xã hội.

Từ khóa “Rs 634”, ám chỉ số tiền Chính phủ Ấn Độ đang yêu cầu phía Nestle bồi thường thiệt hại là 6,34 tỉ rupee (tương đương gần 98,6 triệu USD) đang lan truyền rất nhanh trên mạng xã hội Twitter.

Hầu hết ý kiến đều đặt câu hỏi: khoản tiền bồi thường đó được đưa ra trên danh nghĩa bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, vậy nếu thắng kiện, liệu nó có được trả về tài khoản của những người dân đã ăn mì Maggi hay không?

Tuy nhiên, cũng có ý kiến bày tỏ đồng tình vì cho rằng đây là hành động cần thiết để răn đe các hoạt động kinh doanh sai trái của Nestle Ấn Độ và khoản tiền đền bù nếu đòi được sẽ dùng để đầu tư phát triển đất nước.

Ngày thứ tư (12-8) cổ phiếu Nestle giảm 5% sau khi đơn kiện của Chính phủ Ấn Độ công bố. Phía Nestle chưa bình luận gì về vụ việc. Phát ngôn viên Himanshu Manglik của Nestle Ấn Độ cho biết sẽ chỉ có ý kiến sau khi đã nhận được thông báo chính thức từ phía NCDRC về vụ việc này.