Sóng gió chính trường Malaysia

Thủ tướng Malaysia Najib Razak cách chức người phó của mình là Muhyiddin Yassin và 4 bộ trưởng, trong cuộc cải tổ nội các liên quan đến cách xử lý vụ bê bối của một quỹ đầu tư nhà nước.

Thủ tướng Najib (giữa) thông báo bổ nhiệm Bộ trưởng Nội vụ Ahmad Zahid Hamidi (trái) làm phó thủ tướng – Ảnh: Reuters

Theo Reuters, Phó thủ tướng Muhyiddin Yassin phải rời chức chỉ vài ngày sau khi ông này công khai kêu gọi Thủ tướng Najib Razak giải thích vụ bê bối của Quỹ đầu tư 1Malaysia Development Berhad (1MDB), vốn đang nợ hơn 11 tỉ USD và là mục tiêu của một cuộc điều tra về cáo buộc quản lý tài chính yếu kém và tham nhũng. Vụ bê bối này đã trở thành thách thức lớn nhất của Thủ tướng Najib kể từ khi nhậm chức vào năm 2009 và có thể đe doạ vị thế thống lĩnh của đảng UMNO trên chính trường Malaysia kể từ khi tuyên bố độc lập vào năm 1957. Người thay ông Muhyiddin là đương kim Bộ trưởng Nội vụ Ahmad Zahid Hamidi.

Ngoài việc cải tổ nội các, chính quyền Najib cũng tuyên bố bãi nhiệm Tổng chưởng lý Abdul Gani Patail, người đang giữ trọng trách điều tra 1MDB. Hãng thông tấn Bernama dẫn một thông báo của chính phủ cho biết ông Gani bị bãi nhiệm từ ngày 27.7 “vì lý do sức khoẻ”. Chiếc ghế của ông sẽ được giao cho cựu thẩm phán liên bang Mohamed Apandi Ali, người có quan hệ chặt chẽ với UMNO.

Những sự thay đổi nhân sự nói trên được xem là động thái mới nhất của chính quyền Thủ tướng Najib nhằm hạn chế tác động của vụ bê bối, khi liên minh cầm quyền Barisan Nasional do UMNO giữ vai trò then chốt chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử vào năm 2018. Thủ tướng Najib đã phải gánh chịu sức ép ngày càng nặng nề trong hơn một năm qua, do một loạt cáo buộc liên quan đến 1MDB – tổ chức được ông thành lập vào năm 2009 và hiện vẫn giữ vai trò lãnh đạo hội đồng cố vấn.

Đầu tháng này, báo Mỹ The Wall Street Journal đưa tin các nhà điều tra Malaysia đã phát hiện gần 700 triệu USD được chuyển vào các tài khoản cá nhân của ông Najib thông qua các cơ quan chính phủ, ngân hàng và công ty có liên quan đến 1MDB. Ông Najib đã bác bỏ việc nhận khoản tiền trên và coi các cáo buộc tham nhũng là một phần chiến dịch hiểm độc nhằm hất ông khỏi vị trí quyền lực.

Theo truyền thông Malaysia cuối tuần qua, Phó thủ tướng Muhyiddin đã cảnh báo rằng liên minh Barisan Nasional sẽ mất quyền lực nếu không đưa ra lời giải thích cặn kẽ hơn với công chúng về vụ bê bối 1MDB. Đáp lại, Thủ tướng Najib hôm qua tuyên bố việc các thành viên nội các công khai đưa ra ý kiến khác biệt có thể khiến dư luận chống lại chính phủ. “Tôi hoan nghênh tranh luận mạnh mẽ và chấp nhận cả sự chỉ trích lẫn bất đồng ý kiến. Tuy nhiên, điều này phải diễn ra trong nội các như một phần quy trình bàn bạc về các quyết định”, ông Najib phát biểu trên truyền hình.

Trùng Quang