‘Thiên thần báo tử’ gieo rắc kinh hoàng cho IS

Chiến binh đầu trọc Abu Azrael đang là nhân vật nổi tiếng nhất trong cuộc chiến chống tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo tại Iraq.

Chiến binh Abu Azrael – Ảnh: Al-Jazeera

Hồi giữa tuần, chính phủ Iraq tuyên bố đánh bại lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS), theo dòng Sunni, tại thành phố Tikrit sau một tháng giao tranh và sẽ sớm thuận đà tiến quân giải phóng miền bắc và miền tây đất nước. Truyền hình phát cảnh Thủ tướng Haidar al-Abadi, với sự tháp tùng của các chỉ huy quân đội và cảnh sát diễu hành trên phố với lá cờ Iraq trên tay.

Liền sau đó là hình ảnh một chiến binh vạm vỡ, uy phong với cái đầu trọc lóc cùng hàm râu quai nón xồm xoàm được đám đông tung hô và chen lấn chụp ảnh chung. Theo Hãng tin ABNA, nhân vật đặc biệt này là Abu Azrael (một biệt danh có nghĩa là Thiên thần báo tử), người đã góp nhiều công sức cho nỗ lực chống IS của Iraq, đặc biệt là chiến dịch thu hồi Tikrit. Ông hiện là thành viên cấp cao của nhóm binh sĩ bán chính chức mang tên Lữ đoàn Imam Ali.

Với nhiều người dân Iraq, Azrael là hiện thân cho sự trừng phạt mà Allah giáng xuống IS, tổ chức khét tiếng tàn bạo đang cai trị bằng bàn tay sắt tại nhiều khu vực rộng lớn chiếm được ở Iraq lẫn Syria. Vài ngày sau khi IS tấn công thành phố Mosul hồi tháng 6.2014, hình ảnh và những “truyền kỳ” về Abu Azrael bắt đầu xuất hiện tràn ngập trên internet và truyền thông khu vực. Dư luận đặc biệt ấn tượng trước hình ảnh người chiến binh oai vệ mặc đồ đen, hông đeo súng, tay cầm kiếm hoặc rìu. Azrael còn nổi tiếng với câu nói “Illa tahin”, nghĩa là ông sẽ nghiền nát IS thành bột. Theo AFP, nhiều người Iraq bị cuốn hút bởi Azrael, vì theo họ đây là lời đáp trả mạnh mẽ đối với IS. “Thề trước Thượng đế, tôi sẽ không khoan nhượng với bọn chúng. Tôi chưa bao giờ khoan dung với chúng”, AFP dẫn lời Azrael nói.

Rambo của Iraq

Tố chất “lì đòn” và dũng cảm của Azrael được thể hiện ở con dao lưỡi đen sắc lạnh mà ông thường vung lên mỗi khi muốn nhấn mạnh điều đang nói, ở khẩu M4 có ống ngắm đeo bên hông và ở mảnh vải ghi dòng chữ “Thiên thần báo tử” đính trên vai áo. Chính vì vậy mà truyền thông địa phương đã gán cho ông thêm biệt danh “Rambo của Iraq”. Trong cuộc trò chuyện sau chiến thắng tại Tikrit với phóng viên tờ The Los Angeles Times, Azrael đã liệt kê một loạt trận chiến ác liệt với IS mà ông từng tham gia bên cạnh lực lượng an ninh Iraq và các tay súng dân quân tình nguyện, kể cả những lần bị thương. “Một quả đạn rơi sát chiếc xe bọc thép tôi đang ngồi. Vụ nổ hất tôi văng khỏi xe”, ông vừa nói vừa chỉ vào cánh tay băng bó. Bên cạnh đó, hàng chục đoạn phim mô tả những trận chiến có Azrael tham gia hoặc cảnh ông k­hông chớp mắt vung kiếm hạ sát các tay súng IS đã được lên YouTube.

Theo The Los Angeles Times, Azrael từ chối nói về quá khứ của mình mà chỉ trả lời ngắn gọn: “Khi người dân Iraq bị tấn công, tôi đã từ bỏ công việc để trở thành một người lính bảo vệ họ”. Ông kể thêm mình từng chứng kiến các thành viên IS “chặt mấy đứa nhỏ bằng rìu” tại Amerli, một thị trấn bị lực lượng này chiếm đóng hồi năm ngoái. “Tôi cầu xin Đấng toàn năng cho tôi cơ hội phục thù và Người đã biến lời nguyện của tôi thành sự thật”, Azrael nói, rồi kể tiếp: “Chúng tôi sau đó đã bắt được một tên trong bọn chúng và hắn chối bay chối biến. Tuy nhiên, bằng chứng rành rành là những bức ảnh chụp cảnh tên đó ra tay hành quyết bọn trẻ”. “Rambo” không nói rõ số phận của tay súng IS nhưng gần như chắc chắn người này đã bị xử tử.

Ngoài ra, “Thiên thần báo tử” còn tự nhận mình là “một người bình thường với một gia đình giản dị, gồm 4 cô con gái và 1 cậu con trai”. “Bạn sẽ thấy tôi đưa con đến trường và tôi rất ôn hòa. Nhưng với bọn chúng, tôi có một bộ mặt khác”, Azrael nói với AFP. Khi được hỏi về danh tiếng hiện có, ông trả lời: “Có lẽ tôi nổi tiếng vì Đấng toàn năng giúp tôi thành công trong việc tiêu diệt nhiều tên nhơ bẩn, nhưng tất cả các chiến binh khác đều là người hùng”. Cũng không lạ khi Abu Azrael đã trở thành một trong những mục tiêu cần tiêu diệt hàng đầu của IS. Theo The Los Angeles Times, tổ chức này đã tung ra nhiều đoạn phim quay cảnh hành quyết binh sĩ Iraq kèm theo lời khích bác: “Ngươi trốn đâu rồi Abu Azrael?”. Đáp lại, ông khẳng định không ngại hy sinh mà chỉ lo lắng cho sự an toàn của gia đình.

Công cụ tuyên truyền ?

Theo tờ Al-Monitor, “Illa tahin” đã trở thành câu truyền khẩu của nhiều người Iraq, đặc biệt là giới trẻ, đồng thời vượt khỏi biên giới Iraq khi một phụ nữ Úc lặp lại câu nói này trong đoạn phim trên YouTube mới đây. Bên cạnh đó, trang Facebook của ông đã nhận 300.000 like, còn những đoạn phim trên YouTube có từ vài trăm ngàn đến 1 triệu lượt xem.

AFP dẫn lời chuyên gia xã hội học Iraq Ghayyath al-Kateb cho rằng hiện tượng Azrael là sản phẩm của nhiều yếu tố: sức hút cá nhân, tác dụng của truyền thông, sức lan tỏa của mạng xã hội cũng như truyền thống thích những nhân vật phi thường trong tư duy Iraq nói riêng và Trung Đông nói chung. Theo The Los Angeles Times, buổi phỏng vấn với Azrael được một đội truyền thông của Lữ đoàn Imam Ali tổ chức và kiểm soát “chặt chẽ không thua đội PR nào tại Hollywood”. Một chuyên gia khác tên Halim al-Yasiri thì đánh giá cao khía cạnh tâm lý của việc người Iraq hâm mộ Azrael. Ông cho biết đã tận mắt nhìn thấy cái tên “Thiên thần báo tử” kích thích các chiến binh chiến đấu dũng mãnh như thế nào.

Tuy nhiên, cũng có nhiều người tỏ ra không mấy hào hứng với hình ảnh anh hùng cá nhân của Azrael. Họ cho rằng ông là sản phẩm của tuyên truyền và cũng là một công cụ tuyên truyền. Al-Monitor dẫn lời nhà báo kỳ cựu Walid al-Tai cho biết nhiều quan chức, chính trị gia thường xuyên gặp gỡ, chụp ảnh với “Rambo” vì điều này có thể mang lại cho họ lợi thế trong các cuộc bầu cử”. Mặt khác, cũng có ý kiến lo ngại việc Lữ đoàn Imam Ali gồm đa phần thành viên theo dòng Hồi giáo Shiite và bị cho là “cánh tay nối dài” của Iran tại Iraq. “Điều gì cũng có thể bị bóp méo, nhất là trong bối cảnh loạn lạc hiện nay. Hiện tượng Azrael là một ví dụ của hoạt động tuyên truyền. Chủ nghĩa bè phái không tạo ra anh hùng dân tộc”, nhà văn Iraq Ali Serhan nhận định với AFP. Trong khi đó, Azrael bác bỏ mọi cáo buộc về phân biệt sắc tộc, tôn giáo. “Tôi không phân biệt người Hồi giáo Sunni hay Shiite. Lữ đoàn của tôi có đủ mọi thành phần. Chúng tôi đều sống trong một quốc gia, một đất nước Iraq”, ông nói.

Thân thế bí ẩn Theo The Los Angeles Times, xuất thân và quá khứ của Abu Azrael bị phủ bởi một tấm màn bí ẩn. Cho đến nay, ông chỉ 2 lần cho biết tên thật với báo chí nhưng lại là 2 cái tên khác nhau: Ayyoub Faleh al-Rubaie và Ayyoub al-Zerjawi. Ông tuyên bố mình bắt đầu cầm súng sau sắc lệnh thánh chiến của Đại giáo chủ Ali al-Sistani ban hành ngày 13.6.2014 nhằm bảo vệ Iraq trước sự tấn công của IS. Cũng không ai trả lời được câu hỏi trước khi trở thành ác mộng của IS thì Azrael làm gì. Người thì nói ông là giảng viên tại Đại học Baghdad, người khác nói ông là giáo viên thể dục và từng vô địch một giải taekwondo hoặc là một viên chức nhà nước bình thường. Azrael cùng Lữ đoàn Imam Ali cho biết phải giữ bí mật về thân thế ông để bảo đảm an toàn cho gia đình khỏi đòn thù của IS. Tuy nhiên, một số nguồn tin địa phương cho rằng “Thiên thần báo tử” muốn che giấu việc ông từng tham gia một lực lượng dân quân Shiite chống Mỹ tại Iraq cũng như từng sang Syria gia nhập các nhóm vũ trang ủng hộ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

Trùng Quang