Doanh nghiệp vay USD bị đe doạ kép

Doanh nghiệp châu Á từng sử dụng những khoản vay USD giá rẻ trong quá khứ đang đối mặt với mối đe doạ kép: phải trả lãi cao hơn trong khi lợi nhuận lại thâm hụt.

Tăng trưởng chậm chạp của Trung Quốc càng đè thêm gánh nặng lên vai các doanh nghiệp vay nợ USD tại châu Á. Trong ảnh là công nhân nhà máy lắp ráp đèn LED làm việc tại tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc - Ảnh: Getty Images

Những năm gần đây khi tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và lãi suất thấp, các ngân hàng liên tiếp tung ra hàng loạt khoản vay tỉ USD cho các công ty châu Á. Nay đến lúc “cỗ máy tăng trưởng châu Á” Trung Quốc suy yếu, gánh nặng của các công ty đó ngày càng căng thêm.

Tăng trưởng kinh tế giảm đang khiến lợi nhuận thâm hụt, nhưng họ vẫn cần lượng tiền địa phương nhiều hơn để trả lãi các khoản vay bằng đồng USD.

WSJ nhấn mạnh những thách thức trên đặc biệt ám ảnh các doanh nghiệp Đông Nam Á - nơi rổ tiền tệ đang rơi giá nhanh nhất.

Sau khủng hoảng tài chính năm 2008, các doanh nghiệp châu Á đã đẩy mạnh vay bằng USD, tận dụng lãi suất thấp và làn sóng tiền đổ ập vào thị trường toàn cầu khi Cục Dự trữ liên bang bơm “máu” vào hệ thống tài chính. Về phần mình, các ngân hàng quốc tế lại rất sẵn lòng cho vay để tìm kiếm lợi nhuận cao hơn “sân nhà” – nơi lãi suất gần như bằng 0.

Ngay cả trong năm 2014 – thời điểm Mỹ thể hiện rõ ràng sẽ tăng lãi suất - khối lượng vay hợp vốn ở châu Á, trừ Nhật Bản, cũng tăng 13% lên mức kỷ lục 522,9 tỉ USD – trong đó Trung Quốc chiếm 27%, theo dữ liệu từ Thomson Reuters LPC.

Trong tháng 12-2014, Ngân hàng Indonesia buộc phải bảo vệ đồng rupiah khi nó rơi tự do xuống mức chưa từng có so với USD kể từ khủng hoảng năm 1998. Đồng ringgit Malaysia so với USD trong tuần này cũng hạ đến mức sàn năm năm, đồng baht Thái cuối năm 2014 đóng cửa thấp hơn.

Ngay cả rupee Ấn Độ – đồng tiền tốt nhất trong rổ tiền tệ của các nền kinh tế mới nổi – cũng giảm 2% so với USD trong năm vừa qua.

Đã thấy rõ dấu hiệu cho thấy các khoản nợ xấu đang tăng lên. Cụ thể, nợ xấu năm 2014 của bốn ngân hàng lớn nhất Thái Lan tăng lên 2,8% dư nợ cho vay – từ mức 2,6% cuối năm 2013. Ngân hàng Trung ương Indonesia ước tính nợ xấu cuối năm 2014 đã tăng lên 2,4% từ 1,8% cùng kỳ năm ngoái.

WSJ cho rằng dù cả ngân hàng và người đi vay đều biết những biến động ngoại hối nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng phòng vệ đầy đủ.

Nhiều công ty Trung Quốc gặp vấn đề với các khoản vay USD của họ, chủ yếu do tác động từ tăng trưởng giảm nhịp. Tính đến cuối tháng 9-2014, nợ xấu tại các ngân hàng Trung Quốc đã tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái, tăng 766,9 tỉ NDT (123,7 tỉ USD).

Giới phân tích cho rằng các khoản vay trong ngành bất động sản, sản xuất thép và ngành sản xuất nói chung đặc biệt nguy hiểm.

CHÂU LUÂN (Theo WSJ)