Mỹ và Philippines ủng hộ Nhật, Trung Quốc lo ngại

Philippines và Mỹ đánh giá cao quyết định mở rộng vai trò quân sự của Nhật Bản trong khi báo chí Trung Quốc chỉ trích kịch liệt bước đi này.

Tờ Inquirer dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose ngày 2.7 ca ngợi động thái hướng tới nới lỏng quyền thực thi phòng vệ tập thể của Nhật là một “bước đi đúng hướng”. “Philippines hoan nghênh những đóng góp đáng kể mà Nhật đã làm vì hòa bình và ổn định ở khu vực và trên toàn cầu. Chúng tôi tin Nhật sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết những thách thức an ninh chung của chúng ta”, ông Jose nhấn mạnh. Trước đó, Tổng thống Philippines Benigno Aquino III cũng đã bày tỏ sự ủng hộ đối với nỗ lực của Nhật nới lỏng các hạn chế về quốc phòng. Hôm qua, Đài GMA dẫn lời phát ngôn viên Phủ Tổng thống Edwin Lacierda cho biết Manila đang xem xét khả năng siết chặt quan hệ an ninh với Tokyo.

Giới chức Mỹ cũng lên tiếng hoan nghênh chính sách phòng vệ mới của Nhật. Theo AFP, Phó cố vấn an ninh quốc gia Ben Rhodes và Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel đều ra tuyên bố coi bước đi trên của Tokyo là “một phần thể hiện sự chín chắn của liên minh Mỹ – Nhật”, đồng thời mở ra cánh cửa cho việc tăng cường hợp tác sâu rộng hơn nữa. Lâu nay Mỹ vẫn luôn muốn giảm bớt gánh nặng bằng cách kêu gọi Nhật đảm nhận vai trò lớn và chủ động hơn trong liên minh.

Theo báo The Japan Times, với nghị quyết được chính phủ Thủ tướng Shinzo Abe thông qua ngày 1.7, lực lượng phòng vệ Nhật từ nay có thể hỗ trợ các quốc gia bè bạn nếu họ bị một kẻ thù chung tấn công, ngay cả khi Nhật không phải là mục tiêu chính. Điều này đồng nghĩa các lực lượng Nhật có thể tham gia bảo vệ tàu chiến Mỹ, bắn hạ tên lửa hướng đến Mỹ và bảo vệ binh sĩ tham gia gìn giữ hòa bình ở nước ngoài. Philippines cũng đang kỳ vọng vào sự hỗ trợ từ Nhật trong bối cảnh căng thẳng gia tăng tại khu vực liên quan đến những tuyên bố chủ quyền ngang ngược của Trung Quốc. Tờ Inquirer hôm qua nhận định Nhật có thể hỗ trợ Philippines trong trường hợp nước này bị tấn công.

Trong khi đó, hai nước có nhiều vướng mắc lịch sử và chủ quyền với Nhật là Hàn Quốc và Trung Quốc đều lên tiếng phản đối. Theo Yonhap, nhiều nghị sĩ Hàn Quốc ngày 2.7 bày tỏ lo ngại về quyết định mới của Nhật, trong khi đó truyền thông Trung Quốc đồng loạt đăng bài chỉ trích Tokyo. Tờ Nhân Dân nhật báo cáo buộc Nhật “hăm hở phá vỡ hệ thống thời hậu chiến”, còn Tân Hoa xã nêu nghi vấn liệu Trung Quốc có nằm trong lịch trình quân sự của Nhật hay không rồi tự suy diễn là bước đi của Tokyo “khiến thế giới thêm lo”.

Trùng Quang