Trung Quốc kiếm chuyện ở ngoài cửa vịnh Bắc bộ

“Không thể giải quyết vấn đề nếu chỉ có thiện chí và quyết tâm từ một bên” – người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình khẳng định tại cuộc họp báo thường kỳ chiều 25-6 ở Hà Nội.

Tàu Trung Quốc đâm húc vào tàu kiểm ngư 951 của Việt Nam – Ảnh: My Lăng

Hình ảnh cho thấy tàu Hữu Liên 09 ghìm chặt không cho tàu kiểm ngư 951 quay trở, để tàu kéo 285 đâm mạnh vào chính giữa tàu kiểm ngư 951 – Ảnh: Văn Vững

Điều này được chứng minh bằng nhiều thước phim ghi nhận các hành động vũ lực mà Trung Quốc đơn phương sử dụng với các tàu Việt Nam trên biển Đông những ngày qua. Đã gần hai tháng trôi qua kể từ khi đưa giàn khoan Hải Dương 981 hạ đặt trái phép trong vùng biển Việt Nam, Trung Quốc vẫn không có dấu hiệu gì cho thấy họ tôn trọng luật pháp hay dư luận quốc tế, thậm chí còn gia tăng các hành động hung hãn, ngang ngược cả về phạm vi và mức độ.

Gia tăng các hành vi vi phạm

Tại cuộc họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết không những không hạ nhiệt căng thẳng ở khu vực quanh giàn khoan Hải Dương 981, trong những ngày qua Trung Quốc thậm chí còn gia tăng các hành vi vi phạm thông lệ và luật pháp quốc tế ở khu vực ngoài cửa vịnh Bắc bộ.

Cụ thể lúc 13g ngày 21-6, cơ quan chức năng Việt Nam phát hiện Trung Quốc đã đưa giàn khoan Nam Hải 09 đến tọa độ 17014,1’ vĩ Bắc – 109031’ kinh Đông như thông báo của Cục Hải sự Trung Quốc. Sau đó ngày 24-6, cũng cơ quan này của Trung Quốc thông báo tàu khảo sát thăm dò vật lý địa cầu Hai Yang Shi You 719 sẽ hoạt động ở biển Đông từ ngày 23-6 đến 20-8.

Cả hai vị trí này đều thuộc vùng biển ngoài cửa vịnh Bắc bộ chưa được hai nước phân định xong. “Theo luật pháp và thực tiễn quốc tế, không bên nào được đơn phương hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí ở vùng biển chồng lấn chưa được phân định – ông Bình nói – Đáng chú ý, hành động này của Trung Quốc diễn ra ngay sau khi ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì sang Việt Nam, khiến dư luận quốc tế và Việt Nam hết sức lo ngại”.

Song song với các hành động trên biển, phía Trung Quốc liên tục có những động thái đi ngược với luật pháp quốc tế và Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông. Đó là việc phát hành bản đồ địa hình Trung Quốc và bản đồ nước CHND Trung Hoa khổ dọc, trong đó thể hiện “đường lưỡi bò” gồm 10 đoạn gần như bao trùm toàn bộ biển Đông. Liên quan đến việc này, ông Bình khẳng định việc phát hành bản đồ đó là hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc đã bị nhiều nước phản đối, đồng thời Việt Nam kiên quyết phản đối hành động này của Trung Quốc.

Ngoài ra, Trung Quốc còn đưa hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam vào hệ thống đăng ký quyền sử dụng đất mới của Trung Quốc, khởi công xây dựng dự án trường học và hoàn thiện dự án nhà ở công cộng trên đảo Phú Lâm (thuộc Hoàng Sa), tiếp tục mở rộng và thay đổi nguyên trạng trái phép trên một số điểm tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc sử dụng vũ lực để chiếm đóng trái phép vào tháng 3-1988.

Thủ đoạn mới của Trung Quốc trên thực địa

Sau khi xảy ra vụ việc nghiêm trọng sáng 23-6 khi một số tàu Trung Quốc vây ép và đâm húc, gây thiệt hại nặng cho tàu kiểm ngư 951 của Việt Nam ở vị trí cách xa giàn khoan Hải Dương 981 đến hơn 11 hải lý, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cho rằng tàu Việt Nam quấy rối, chủ động đâm va vào tàu Trung Quốc. Trước câu hỏi của Tuổi Trẻ đề nghị bình luận về thông tin trên, ông Hà Lê, phó cục trưởng Cục Kiểm ngư, đã cho trình chiếu các thước phim mà lực lượng chức năng Việt Nam ghi nhận được, cho thấy các bằng chứng rõ ràng về việc bốn tàu của Trung Quốc đã chủ động bao vây, đâm va, gây hư hỏng nặng tàu kiểm ngư 951.

Các bằng chứng xác thực bằng hình ảnh được giới thiệu cho báo chí quốc tế, trong nước và giới ngoại giao ở Hà Nội tại cuộc họp báo còn cho thấy tàu kéo Hữu Liên 09 của Trung Quốc đã dùng tốc độ cao đâm vào tàu Việt Nam, không cho tàu vòng tránh. “Hành động này rất manh động, nguy hiểm, có tính toán để gây thiệt hại” – ông Hà Lê nói.

Bình luận về phương thức hoạt động của các tàu Trung Quốc, ông Ngô Ngọc Thu – phó tư lệnh, tham mưu trưởng cảnh sát biển – cho biết bên cạnh việc duy trì các vòng bảo vệ gồm tàu quân sự như tàu hộ vệ tên lửa, tàu tên lửa tuần tiễu tấn công nhanh… và tàu dân sự như hải cảnh, hải giám, tàu cá… trong khoảng 10 ngày qua, Trung Quốc đã áp dụng thủ đoạn mới là tích cực dùng tàu kéo để kèm chặt hai mạn, tạo điều kiện cho tàu khác đâm tàu Việt Nam. “Trước đây họ dùng tàu hải cảnh đâm tàu Việt Nam thì tàu Trung Quốc cũng bị móp méo. Nay họ dùng tàu kéo sẽ không gây hư hại cho tàu của họ” – ông Thu giải thích.

Ngoài ra, ông Thu cho biết Trung Quốc tiếp tục sử dụng máy bay, trong đó có máy bay trinh sát, tiêm kích, trực thăng, sử dụng độ cao khoảng 300m để uy hiếp tàu Việt Nam. Ngoài ra, tàu cá Trung Quốc tiếp tục ngăn cản việc đánh cá của ngư dân Việt Nam trong vùng đánh cá truyền thống cách giàn khoan Hải Dương 981 khoảng 30 hải lý, buộc ngư dân Việt Nam phải rời ngư trường.

Các hình ảnh ghi nhận được từ thực địa mà Bộ Ngoại giao Việt Nam giới thiệu tại cuộc họp báo cũng dễ dàng bẻ gãy luận điệu của Bộ Ngoại giao Trung Quốc khi phía Trung Quốc cho rằng họ không dùng tàu quân sự bảo vệ giàn khoan. Các cơ quan chức năng đã chụp được hình ảnh, đăng ký được tọa độ của các tàu quân sự Trung Quốc. “Trong thời buổi hiện nay, tàu thuyền trên biển có thể dễ dàng xác nhận vị trí. Vì vậy, việc đưa tàu chiến ra của Trung Quốc không giấu được ai… Trung Quốc nói không dùng tàu quân sự mà các tàu này chỉ đi qua là sai sự thật. Lời nói của họ không đi đôi với việc làm” – ông Thu bình luận.

C.V.KÌNH – H.GIANG