Máu đổ ở miền đông Ukraine

Khủng hoảng tại Ukraine đang diễn tiến rất phức tạp sau khi cảnh sát đụng độ với người biểu tình thân Nga tại miền đông và gây nhiều thương vong.

Tờ Le Figaro ngày 13.4 dẫn lời quyền Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov tuyên bố: “Chiến dịch chống khủng bố tại thành phố Slavyansk đã bắt đầu. Chúng tôi đã điều lực lượng từ tất cả đơn vị an ninh của Ukraine tham gia chiến dịch này”.

Mục tiêu đầu tiên của Kiev là giành lại quyền kiểm soát đồn cảnh sát và trụ sở Cơ quan An ninh quốc gia Ukraine (SBU) ở Slavyansk, vốn bị một nhóm tay súng không rõ quốc tịch chiếm vào ngày trước đó. Ông Avakov thông báo các đợt đụng độ giữa lực lượng an ninh và người biểu tình đã “gây thương vong cho cả hai phía”, ít nhất một sĩ quan của SBU thiệt mạng và 4 cảnh sát bị thương. RIA Novosti dẫn lời người biểu tình Nikolai Solntsev cho biết bên phía những người thân Nga có một người thiệt mạng và hai người bị thương. Đến tối qua, quyền Tổng thống Oleksandr Turchynov thông báo quân đội Ukraine đã được điều động để tham gia “chiến dịch chống khủng bố toàn diện”.

Theo quyền Bộ trưởng Nội vụ Ukraine, những tay súng “lạ” chiếm đồn cảnh sát và trụ sở SBU để cướp vũ khí và hiện đã lấy đi khoảng 400 súng ngắn, 20 súng trường. Ông Avakov cũng cáo buộc đây là “động thái đe dọa do Nga đạo diễn”. Đại sứ Mỹ tại Ukraine Geoffrey Pyatt nhận định: “Những tay súng không rõ quốc tịch ở Slavyansk được trang bị vũ khí Nga, mặc quân phục giống lực lượng vũ trang thân Nga từng kiểm soát Crimea trước đây”. Trong khi đó, tờ Le Figaro dẫn lời Thị trưởng Slavyansk Nelly Chtepa tuyên bố ủng hộ người biểu tình và khẳng định các tay súng nói trên là “lực lượng vũ trang địa phương” muốn đòi quyền tự trị. Tại các cơ sở an ninh bị chiếm đóng, nhiều dân thường đã đứng bên ngoài hàng rào dã chiến để cùng những người biểu tình thân Nga chống lại chiến dịch “chống khủng bố” của Kiev. Theo Reuters, các tay súng không rõ quốc tịch còn lập trạm kiểm soát tại một tuyến đường dẫn vào Slavyansk.

Đáng chú ý là từ Donetsk và Lugansk, làn sóng phản đối chính phủ và chiếm đóng trụ sở các cơ quan hành chính và an ninh địa phương không chỉ lan đến Slavyansk mà còn ảnh hưởng một số thành phố khác của miền đông Ukraine là Krasnyi Liman, Kramatorsk, Mariupol, Zaporizhia… Tại thành phố 200.000 dân Kramatorsk, một nhóm vũ trang “lạ” đã chiếm trụ sở cảnh sát địa phương sau khi đọ súng với lực lượng an ninh. Những người này còn lập nhiều hàng rào chắn xung quanh thành phố. Tại thành phố Mariupol, sau khi tổ chức biểu tình bên ngoài tòa thị chính, những người thân Nga đã xâm nhập vào tòa nhà và hạ cờ Ukraine mà không bị cảnh sát ngăn cản.

Điều bất lợi cho chính phủ lâm thời Ukraine là tuy tỏ rõ quyết tâm dùng biện pháp cứng rắn để “chống khủng bố” ở miền đông nhưng lại không nhận được sự ủng hộ của nhiều thành viên lực lượng an ninh địa phương. Một điều có thể nhận thấy là ở nhiều thành phố, những người thân Nga đã chiếm được các cơ quan hành chính một cách khá dễ dàng. Theo RIA Novosti, hôm qua, cảnh sát chống bạo động ở thành phố Donetsk đã từ chối lệnh giải tán người biểu tình do Kiev đưa ra và bắt đầu treo cờ của phe ủng hộ Nga.

Trước những diễn biến mới nhất, các nước phương Tây tiếp tục cáo buộc Nga cố tình gây bất ổn để đưa miền đông Ukraine vào đúng kịch bản của Crimea, đặc biệt khi những người biểu tình thân Nga không ngừng đòi tổ chức trưng cầu dân ý về việc tự trị hoặc “liên bang hóa” Ukraine. Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen hôm qua kêu gọi Moscow hạ nhiệt căng thẳng và rút quân khỏi khu vực gần biên giới với Ukraine. Mỹ thì ra thông cáo cảnh báo Nga chớ có “mở thêm đợt can thiệp quân sự mới” và cho biết Phó tổng thống nước này Joe Biden sẽ đến Kiev vào ngày 22.4. Đáp lại, Moscow bác bỏ mọi cáo buộc và tuyên bố nếu Kiev vẫn dùng vũ lực để chống lại người biểu tình ở miền đông, cuộc gặp 4 bên (Ukraine, Nga, EU và Mỹ) dự kiến tổ chức ngày 17.4 tại Geneva (Thụy Sĩ) có thể bị hủy.

Lan Chi