Ông Shinzo Abe cảnh báo nếu châu Á – Thái Bình Dương lâm vào bất ổn sẽ gây ra tác hại vô cùng lớn đối với cả thế giới.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hôm qua đã có bài phát biểu quan trọng trong ngày đầu tiên của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Davos, Thụy Sĩ. Theo AFP, đây là bài phát biểu lớn đầu tiên trong nhiều năm qua của một người đứng đầu chính phủ Nhật tại một diễn đàn quốc tế. Trong đó, Thủ tướng Abe dành một phần chủ chốt về tình hình chiến lược hiện nay tại châu Á – Thái Bình Dương.

“Chúng ta phải kiềm chế những tham vọng bành trướng quân sự tại châu Á nếu không muốn rơi vào tình trạng vô phương kiểm soát”, ông Abe nhấn mạnh. “Nếu châu Á mất đi hòa bình và ổn định, thế giới sẽ hứng chịu ảnh hưởng vô cùng khó lường”, AFP dẫn lời Thủ tướng Nhật nói. Ông còn cảnh báo rằng “lợi tức thu được từ tăng trưởng kinh tế tại châu Á không nên phung phí vào các hoạt động mở rộng ảnh hưởng quân sự”, đồng thời kêu gọi các nước công khai ngân sách quốc phòng. “Niềm tin đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hòa bình, phát triển ở châu Á và cả thế giới. Điều này chỉ có thể đạt được thông qua đối thoại và tuân thủ luật pháp chứ không phải vũ lực và cưỡng ép”, ông Abe phát biểu.

Tuy Thủ tướng Abe không nhằm vào một nước nào cụ thể nhưng theo giới quan sát, những nhận định và cảnh báo nói trên rõ ràng muốn chỉ Trung Quốc, nước đang có tranh chấp chủ quyền biển đảo với Nhật và một số quốc gia khác trong khu vực. Trong phần hỏi đáp tại WEF ngày 23.1, ông còn so sánh căng thẳng Nhật – Trung hiện nay với quan hệ Anh và Đức trong thời điểm trước Thế chiến 1, theo Reuters. Sau đó, Chánh văn phòng nội các Nhật Yoshihide Suga giải thích rõ rằng Thủ tướng Abe không hàm ý giữa Nhật và Trung Quốc có thể nổ ra chiến tranh mà muốn kêu gọi các bên nỗ lực tránh tình trạng như Anh và Đức 100 năm trước là vẫn đụng độ dù có quan hệ hợp tác kinh tế khắng khít.

Trung Quốc chưa có phản ứng về bài phát biểu của ông Abe và giới quan sát đang chờ phiên đăng đàn của Ngoại trưởng nước này Vương Nghị vào hôm nay 24.1. Tuy nhiên, Reuters dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương chỉ trích Thủ tướng Nhật “đi nói chuyện từ trước Thế chiến 1 trong khi không đối mặt những gì Nhật đã làm với Trung Quốc trong lịch sử”. Ý ông Tần muốn nhắc lại giai đoạn Nhật chiếm đóng Trung Quốc và bán đảo Triều Tiên cũng như việc ông Abe thăm ngôi đền gây tranh cãi Yasukuni hồi tháng 12. Liên quan đến chuyến thăm, Thủ tướng Nhật hôm qua tuyên bố ông “không hề có ý làm tổn thương Trung Quốc và Hàn Quốc”. Ông còn bày tỏ mong muốn tổ chức một cuộc trao đổi với Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye nhằm cải thiện quan hệ song phương.

Mặt khác, Thủ tướng Abe cũng dành một phần trong bài phát biểu để bàn về các chính sách kinh tế của chính phủ Nhật hiện nay được gọi là “Abenomics” với mục tiêu chấm dứt mấy chục năm giảm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thụy Miên