Theo Kyodo, trong chiến lược mới, Tokyo muốn tìm kiếm vai trò an ninh “chủ động hơn” cho lực lượng phòng vệ và đưa ra định hướng mới về xuất khẩu vũ khí – một bước thay đổi lớn so với chính sách quốc phòng thận trọng trước kia.

Trong kế hoạch mới, Nhật Bản sẽ mua nhiều vũ khí mới trong chiến dịch tăng cường quốc phòng, từ khoản chi 24.700 tỉ yen (240 tỉ USD) từ năm 2014-2019, tăng 5% so với ngân sách hiện tại. Số vũ khí mới sẽ mua bao gồm ba máy bay không người lái, 52 tàu đổ bộ, 17 trực thăng Osprey và năm tàu ngầm để tăng khả năng giám sát trên biển và bảo vệ các đảo.

Ngân sách mới cũng dành mua hai tàu khu trục với hệ thống chống tên lửa Aegis, 28 máy bay F-35 mới và một máy bay tàng hình thế hệ cao hơn loại F -15 mà Nhật đang có.

Bản chiến lược mới còn cho biết Tokyo sẽ công bố lực lượng “liên quân quốc phòng năng động” mới để giúp các quân chủng không quân, lục quân và hải quân phối hợp với nhau hiệu quả hơn. Trước tình hình ảnh hưởng Trung Quốc ngày càng tăng trong khu vực, chiến lược mới nhấn mạnh liên minh Mỹ – Nhật là đối trọng để ngăn chặn mối đe dọa an ninh từ Trung Quốc. Chiến lược mới cũng kêu gọi có các biện pháp để đối phó những mối đe dọa từ Internet và ngoài không gian.

Chiến lược này sẽ là cơ sở để Hội đồng an ninh quốc gia mới thành lập của Nhật đưa ra quyết định về đối ngoại và quốc phòng. Ngay trong ngày, nội các Nhật cũng thông qua các kế hoạch trung hạn và dài hạn, trong đó sẽ tăng cường khả năng giám sát khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư và biển Hoa Đông của lực lượng phòng vệ.

Lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc tại khu vực luôn là trọng tâm hàng đầu của Thủ tướng Shinzo Abe, người đang cố thay đổi lực lượng quốc phòng Nhật cũng như thúc đẩy việc sửa đổi hiến pháp hòa bình áp dụng từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai tới nay. Tokyo dự định vào năm tới sẽ quyết định có dỡ bỏ lệnh cấm hiện tại đối với quyền tự phòng vệ tập thể hay không.

Bản chiến lược chỉ rõ các động thái cứng rắn của Trung Quốc tại biển Hoa Đông và biển Đông như một phần nguyên nhân của chiến lược mới. Chiến lược cũng cảnh báo Bắc Kinh rằng những tuyên bố của họ là “không phù hợp với luật quốc tế” và có thể dẫn tới xung đột. Chiến lược nói Tokyo sẽ tiếp tục kêu gọi Trung Quốc kiềm chế trong khi sẽ giải quyết bất đồng một cách “bình tĩnh và kiên quyết” để không leo thang căng thẳng.

Quan hệ Tokyo – Bắc Kinh đã nóng lên nhiều sau quyết định của Trung Quốc đơn phương thành lập vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông. Hiện dư luận Nhật đang lo ngại với sự vươn lên của Trung Quốc, đặc biệt tại vùng biển Hoa Đông – nơi hai bên tranh chấp nhau quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Thủ tướng Abe nói chiến lược mới cho phép quân đội Nhật đảm đương trách nhiệm trên trường quốc tế, chính sách mà ông gọi là “chủ nghĩa hòa bình chủ động”.

THANH TUẤN