Bên trong cái gọi là nhà, dưới cái nóng hầm hập, lao động Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Văn Hùng, Trần Đình Hải (đều từ Nghệ An) đang ngồi giải lao dưới sàn “nhà”. Để tránh cảnh sát, Bùi Văn Công (Nghệ An) đưa chúng tôi đến một phòng có lao động Việt Nam ở trước đó. Tại đây, sàn gỗ được khoét một “hầm” để chui xuống trốn khi bị truy quét. “Một lần chui được 4-5 người” – Công nói.

Việc trốn cảnh sát không chỉ dựa vào hầm bí mật, mà còn cả “chiêu” leo lên mái các ngôi nhà họ đang tham gia xây dựng (chủ Malaysia thuê lao động chui) để ngủ đêm. 21g, bốn lao động gồm Thành, Hải, Hùng và Công ôm chăn chiếu đã bỏ sẵn trong một cái giỏ và chia nhau xách đi. 15 phút sau cả nhóm dừng lại trước một dãy nhà đã xây dựng gần hoàn tất. Dưới ánh sáng của chiếc điện thoại, từng người bám vào tường leo lên mái của ngôi nhà 3 tầng rồi chuyển chăn chiếu lên trải ra ngủ. Một nhóm lao động Việt Nam khác gồm Hoàng Anh Tuấn (Đại Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình), Đinh Văn Nhanh (27 tuổi, xã Long Mai, Minh Long, Quảng Ngãi)… cũng ôm chiếu leo lên mái những ngôi nhà đang xây. Khắp các dãy nhà này có khoảng 200 lao động Indonesia, Bangladesh… đến đây trú ẩn.

“Không có giấy tờ phải chui nhủi vậy thôi. Trong đợt truy quét từ ngày 1-9, nhiều người không có giấy tờ phải chạy vào rừng, lên các công trình cao tầng để ngủ qua đêm” – ông Nguyễn Văn Tuyển cho biết. Được biết, phần lớn người lao động chui là nạn nhân của các công ty môi giới lao động không đàng hoàng. Ở nhà, các công ty này ngon ngọt cho biết sang Malaysia lao động với mức lương tương đương 8 triệu đồng Việt Nam/tháng, nhưng sang đến nơi thì “ngã ngửa” với mức lương chỉ 3-4 triệu đồng Việt Nam/tháng! Vì vậy, những lao động này đành phải bỏ ra ngoài sống chui nhủi để làm với mức lương cao hơn. Khi chúng tôi hỏi có ngại không nếu đăng phóng sự ảnh này, Văn Công cho biết: “Sống đời chui nhủi này cũng khổ lắm, nhiều anh em chúng tôi muốn trở về nhưng nghiệt nỗi về cũng tốn không ít tiền. Chúng tôi muốn công khai chuyện này để những người ở nhà cẩn thận trước khi quyết định sang lao động ở Malaysia”.

Sáng 18-9, chúng tôi có mặt tại Đại sứ quán Việt Nam ở Malaysia (thủ đô Kuala Lumpur). Bên trong đại sứ quán, nhiều lao động cư trú bất hợp pháp đang làm “giấy thông hành” để trở về nước.

Lao động Chu Viết Chiến quê ở Văn Lang, Hạ Hòa, Phú Thọ, kể: “Tôi quá ngán cảnh sống chui nhủi nên làm thủ tục về Việt Nam sau khi đóng phạt 1.600 ringgit (11,2 triệu đồng)”.

HÀ BÌNH thực hiện