Doanh nghiệp đồng hành cùng nhà nông

Doanh nghiệp đồng hành cùng nhà nông

Doanh nghiệp chủ động liên kết với nông dân để kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến, sản xuất hàng hoá. Nông dân yên tâm vì được hỗ trợ kỹ thuật, vốn và bao tiêu sản phẩm.

Cách thức này không mới nhưng gần đây nhiều doanh nghiệp dựa trên lợi thế sẵn có đã xây dựng thành công chuỗi cung ứng hàng hoá trong bối cảnh nguyên liệu đầu vào biến động mạnh, áp lực cạnh tranh gay gắt.

Đôi bên cùng có lợi

Năm 2003, con cá tra Việt Nam bị áp thuế chống bán phá giá tại Mỹ. Các hàng rào kỹ thuật được dựng lên khiến con cá tra xuất ngoại chật vật hơn. Nhận thấy lợi ích của việc xây dựng vùng nguyên liệu, từ năm 2004 Công ty cổ phần thuỷ hải sản Hùng Vương (Tiền Giang) bắt đầu làm việc với các hợp tác xã và nông dân để xây dựng vùng nguyên liệu phục vụ việc chế biến. Ban đầu là tổ chức nuôi cá ao, sau đó tham gia sản xuất thức ăn cho thuỷ hải sản, quy trình sản xuất dần dần được khép kín.

Ông Dương Ngọc Minh – chủ tịch hội đồng quản trị công ty – cho biết không chỉ giúp con cá tra thâm nhập thị trường châu Âu, châu Mỹ dễ dàng hơn, việc chủ động nguồn nguyên liệu đã giúp giảm giá thành sản phẩm. “Ngoài việc hỗ trợ vốn và kỹ thuật cho nông dân, chúng tôi còn cung cấp thức ăn dành cho cá với chế độ dinh dưỡng riêng.

Nhờ việc chủ động nguồn thức ăn và quản lý tốt chất lượng nên cá nuôi của công ty có định mức chế biến tốt: 2,8kg cá nguyên liệu cho ra 1kg cá philê trong khi cá mua ngoài cần đến 3kg. Giá thành sản phẩm từ cá nuôi của công ty vì thế cũng thấp hơn cá mua ngoài 10%” – ông Minh chia sẻ. Với tốc độ phát triển như hiện nay, dự kiến đến đầu năm 2012 Công ty Hùng Vương sẽ chủ động được 100% nguyên liệu cho sản xuất.

Cũng từng lâm vào cảnh chạy đôn chạy đáo để có được nguồn nguyên liệu cho sản xuất, bà Nguyễn Trần Hoàng Ngâu – giám đốc vùng nguyên liệu của Công ty cổ phần Vinamit – cho biết hiện nhờ liên kết với nông dân tình cảnh đó đã được giải quyết phần nào. Vinamit chủ động tiếp xúc với nông dân và thuyết phục họ đồng hành sản xuất. Khi liên kết, công ty tập cho bà con thói quen trồng trọt có kế hoạch và phân loại sản phẩm.

Với cây mít, chiếm đến 80% nguyên liệu sản xuất, Vianmit hỗ trợ bà con trong việc tuyển chọn lai tạo giống, kỹ thuật canh tác và cam kết bao tiêu sản phẩm đầu ra trong thời hạn tám năm theo giá thị trường với giá sàn đảm bảo có lời cho nông dân. “Thay cho buôn sô bán mão, nông dân đã tự phân loại chất lượng nông sản và bán giá cao hơn, từ đó họ thấy được lợi ích hợp tác và tiếp tục đồng hành” – bà Ngâu nói.

Tập trung xây dựng và phát triển chuỗi cung ứng cho sản phẩm đang được nhiều doanh nghiệp hướng đến như là một mô hình phát triển bền vững. Ở đó, nhà sản xuất làm chủ được nguyên liệu đầu vào, giá bán, thậm chí cả kênh phân phối. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Duy Long – phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Bảo vệ thực vật An Giang, cái “được” nhất là sự kết hợp này giúp nông dân có cách làm nông nghiệp chuyên nghiệp và bài bản.

Thấu hiểu để đồng hành

Theo các doanh nghiệp, trong tình hình cạnh tranh như hiện nay, quản trị chuỗi cung ứng tốt không chỉ tạo cho người tiêu dùng an tâm về sản phẩm, bớt lo ngại về an toàn vệ sinh thực phẩm mà còn giúp doanh nghiệp đa dạng hàng hoá sản phẩm, đáp ứng được nhiều yêu cầu khác nhau của khách hàng. Lợi ích là thế nhưng nhiều doanh nghiệp thừa nhận “ai cũng hiểu, vấn đề làm thì không dễ chút nào”.

Bà Ngâu chia sẻ: nông dân VN gặp nhiều khó khăn khách quan do thiên tai, dịch bệnh nhưng cái khó nhất là tập quán trồng trọt không có kế hoạch, chạy theo xu hướng thị trường giá mặt hàng nào cao là đua nhau trồng. Đây chính là điểm yếu của nông dân mà các thương lái thường dựa vào đó để ép giá, gây khó dễ. Bởi vậy, làm việc với nông dân cần phải đi sâu, đi sát và thấu hiểu họ, giúp họ tự nhận ra những gì là đúng và có lợi cho chính họ.

Ở mô hình “Cùng nông dân ra đồng” của Công ty Bảo vệ thực vật An Giang, ban giám đốc xác định chỉ thực hiện tốt khi doanh nghiệp cử người xuống cùng ăn, cùng ở, cùng làm với nông dân. Ông Duy Long cho biết cái khó ban đầu của lực lượng FF (Farmers’ Friends – người bạn của nhà nông) là thuyết phục nông dân thay đổi thói quen: ghi chép sổ sách, sử dụng ít giống, không sử dụng thuốc khi chưa cần thiết… Hình thức tăng cường chất xám cho những cánh đồng của Bảo vệ thực vật An Giang đã đem lại hiệu quả nhanh chóng khi đội ngũ FF của đơn vị tại khu vực ĐBSCL hiện tại đã lên đến hàng ngàn người.