Giải quyết xung đột biển Đông bằng cơ chế đa phương

  Giải quyết xung đột biển Đông bằng cơ chế đa phương

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Robert Gates:

Trong ngày thứ hai của Đối thoại Shangri-La (4-6), Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Robert Gates cảnh báo xung đột trên biển Đông có nguy cơ dẫn đến đụng độ. Ông Gates kêu gọi các nước áp dụng cơ chế đa phương để giải quyết xung đột.

“Có rất nhiều mối quan ngại. Tôi nghĩ chúng ta cần nhanh chóng đẩy mạnh cơ chế giải quyết các yêu cầu đòi chủ quyền trên biển Đông. Tôi sợ rằng nếu không có luật, không có những thỏa thuận để giải quyết các vấn đề, đụng độ sẽ xảy ra. Điều đó không đem lại lợi ích cho bất cứ ai – Bộ trưởng Gates nhấn mạnh – Chúng tôi tin rằng luật pháp quốc tế, được phản ánh qua Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển, hướng dẫn rõ ràng về việc tiếp cận và sử dụng vùng lãnh hải. Cùng làm việc trên các diễn đàn khu vực và đa phương thích hợp, tuân thủ các nguyên tắc có lợi cho toàn khu vực, chúng ta có thể đảm bảo tất cả cùng chia sẻ và tiếp cận bình đẳng các đường hàng hải quốc tế” (iiss.org).

Theo Bộ trưởng Gates, an ninh hàng hải vẫn là vấn đề rất quan trọng của khu vực, các vấn đề về tuyên bố chủ quyền lãnh thổ và sử dụng hợp lý lãnh hải là thách thức đối với an ninh và sự thịnh vượng của khu vực. “Quan điểm của Mỹ rất rõ ràng: chúng tôi có lợi ích quốc gia trong tự do hàng hải, phát triển kinh tế và thương mại không bị cản trở và tôn trọng luật pháp quốc tế”.

Bộ trưởng Gates khẳng định quân đội Mỹ sẽ tiếp tục duy trì sự hiện diện “mạnh mẽ” tại châu Á với sự hỗ trợ của các loại vũ khí hiện đại nhằm bảo vệ các đồng minh và đảm bảo an toàn các tuyến đường hàng hải.

Theo ông Gates, dù Washington giảm ngân sách quốc phòng, quân đội Mỹ vẫn mở rộng sự hiện diện bằng việc chia sẻ các cơ sở quân sự với Ấn Độ ở Ấn Độ Dương và triển khai tàu chiến ven biển tới Singapore. Vùng biển quanh Singapore thuộc tuyến hàng hải đông đúc nhất thế giới.

Ông Gates cũng cho biết Washington sẽ đầu tư vào các vũ khí công nghệ cao ở châu Á như máy bay chống rađa, máy bay do thám không người lái, tàu chiến, vũ khí trên mạng… Chương trình vũ khí này “nhằm đảm bảo an ninh, chủ quyền và tự do của các đồng minh và đối tác Mỹ trong khu vực”. Ông Gates cũng cho biết chương trình vũ khí này là sự phản ứng lại “khả năng các công nghệ và vũ khí mới có thể được triển khai để ngăn chặn lực lượng Mỹ tiếp cận các vùng biển và các tuyến liên lạc quan trọng”.

Đồng quan điểm với ông Gates, Bộ trưởng quốc phòng Nhật Toshimi Kitazawa khẳng định việc đảm bảo nhân quyền và bình đẳng, các quy định thương mại tự do và tự do hàng hải là những nguyên tắc quan trọng nhất cho hoà bình và các hoạt động kinh tế của thế giới. Ông Kitazawa cũng cho biết rút kinh nghiệm từ thảm hoạ động đất – sóng thần, Tokyo đang lên kế hoạch xây dựng một căn cứ cứu hộ cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương trên đảo Miyako thuộc tỉnh Okinawa phía tây nam Nhật.

Ông Kitazawa cho biết Nhật có thể mời các nước sử dụng căn cứ có tích trữ hàng cứu trợ và trang thiết bị cứu hộ này. Ông cũng đề nghị tổ chức hội nghị các quan chức quốc phòng để thảo luận hợp tác khi xảy ra sự cố hạt nhân. Ông Kitazawa thừa nhận Nhật thiếu các trang thiết bị để giải quyết sự cố Nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi và tỏ ý sẵn sàng giới thiệu những robot có khả năng hoạt động trong môi trường phóng xạ cao. Trong sự cố Nhà máy Fukushima Daiichi, các robot Mỹ đã được sử dụng để ghi hình và kiểm tra mức phóng xạ cũng như các dữ liệu khác trong các toà nhà chứa lò phản ứng hạt nhân.