Đông đảo phụ huynh cho trẻ đi tiêm chủng tại Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương – Ảnh: Việt Dũng

 Trong khi văcxin tiêm chủng mở rộng miễn phí người dân e ngại thì văcxin dịch vụ phải trả phí cao người dân lại chen chúc xếp hàng để được tiêm chủng, trong đó nhiều người phải chờ đợi lấy số thứ tự từ 12g đêm.

Phòng tiêm chủng dịch vụ thuộc Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư chiều 27-9 đông nghịt người. Chen chân mãi mới nhận được số thứ tự ở vị trí hơn 400 nhưng chị Nguyễn Thuỳ Trang, 29 tuổi, ở khu đô thị Việt Hưng, Hà Nội tỏ vẻ mừng rỡ vì trước đó đã nhiều ngày “rình” văcxin này nhưng đều bỏ lỡ.

Đắt hàng dịch vụ

Chị Trang cho biết khoảng 12g nhận được thông báo của bạn bè trên các trang mạng xã hội, cập nhật vào trang web của trung tâm là đúng 12g15 thông báo có văcxin dịch vụ 6 trong 1. Chị tức tốc sang phòng tiêm chủng nhưng đã thấy có hàng dài người đứng chờ lấy số thứ tự từ lâu.

Chị Trang cũng cho biết ngoài một mũi lao, một mũi viêm gan B được tiêm từ hồi mới sinh, cậu con trai 9 tháng tuổi của chị vẫn chưa được tiêm chủng bất kỳ mũi nào khác.

Lý do là vì văcxin dịch vụ hiện nay rất khan hiếm, không về thường xuyên trong khi nhu cầu thực tế lại quá lớn nên không phải ai cũng mua được, bản thân chị Trang cũng đã đi lại các phòng tiêm chủng hàng chục lần nhưng đều ra về tay trắng.

Mặc dù không đúng với phác đồ tiêm chủng được khuyến cáo, đồng nghĩa với việc nhiều văcxin được tiêm trong giai đoạn này sẽ không phát huy tác dụng tốt nhất cho con, nhưng chị Trang vẫn kiên quyết tìm đến văcxin dịch vụ mà không cho con tiêm theo chương trình tiêm chủng quốc gia vì lo sợ:

“Nhiều trẻ em hàng xóm khi tiêm mũi tiêm tổng hợp miễn phí ở phường hay bị sốt rất cao, mệt mỏi. Trong khi đó cho đến nay mình được biết văcxin dịch vụ ít gặp những phản ứng như vậy. Do vậy mình quyết tâm tiêm văcxin dịch vụ dù phải tốn kém hay mất công sức thế nào” – chị Trang nói.

Giống tâm trạng của chị Trang, vợ chồng chị Lê Thị Hoà, 34 tuổi, có tiệm tạp hoá nhỏ ở Hoàng Mai, Hà Nội cũng không yên tâm cho con tiêm chủng miễn phí tại phường mà nhất định cho con tiêm dịch vụ. Do đó, ngoài việc tốn thời gian, công sức tìm kiếm địa điểm có văcxin, xếp hàng từ sớm, đi lại nhiều lần, gia đình chị Hoà phải trích một khoản tiền trong tổng thu nhập eo hẹp hằng tháng để tiêm chủng cho con.

Theo tính toán của chị Hoà, số tiền dành cho việc tiêm chủng văcxin dịch vụ toàn bộ trong một năm đầu đời của con sẽ vào khoảng 5-7 triệu đồng. Trong đó, nhiều tiền nhất là những mũi văcxin tổng hợp 6 trong 1, văcxin phòng Rotavirus chi phí 500.000-800.000 đồng/lần tiêm.

Nhiều phụ huynh phản ảnh gần đây, do số lượng văcxin quá ít trong khi nhu cầu lại rất cao nên xảy ra hiện tượng “găm” hàng bán cho người thân quen tại các phòng tiêm dịch vụ. Hoặc nhiều người phải trả phí “chợ đen” hàng triệu đồng để có một mũi văcxin cho con.

Tình hình thiếu văcxin dịch vụ ngày càng trầm trọng, khi tháng 7 người dân phải xếp hàng từ 4g sáng đợi lấy số tiêm chủng thì tháng 9 phải đợi từ 12g đêm.

Tiêm miễn phí: rát cổ mời…

Tại cuộc họp báo nhân chiến dịch tiêm chủng văcxin sởi – rubella vừa diễn ra ở Hà Nội, giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội Nguyễn Nhật Cảm kể câu chuyện mà ông thấy “vô lý”:

8g tối gặp cán bộ y tế phường Hàng Bột thấy chị này vẫn quần xắn móng lợn đi vận động người dân tiêm văcxin sởi – rubella miễn phí, nhưng vẫn có nhiều nhà nói con họ tiêm rồi, không cần tiêm nữa, mặc dù văcxin rubella chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng ở VN và chắc chắn nhiều trẻ em chưa được tiêm.

Thống kê của chương trình tiêm chủng mở rộng các tháng đầu 2014 cũng cho thấy tỉ lệ trẻ được tiêm ngừa viêm gan B mũi sơ sinh giảm rất mạnh, tỉ lệ chung đạt khoảng 20% nhưng có những địa phương tỉ lệ này chỉ đạt dưới 10%.

Đây cũng là mũi văcxin hoàn toàn miễn phí và người dân được khuyến khích tiêm ngừa.

Tình trạng văcxin miễn phí “rát cổ mời” mà người dân vẫn xếp hàng đi tiêm dịch vụ còn xảy ra trong hai chiến dịch tiêm ngừa sởi giữa năm 2014.

Khi đó, 63/63 địa phương triển khai chiến dịch tiêm vét ngừa sởi cho trẻ dưới 2 hoặc dưới 10 tuổi, toàn bộ văcxin là miễn phí và văcxin sởi đơn do VN sản xuất trên dây chuyền và công nghệ Nhật Bản được ông Kohei Toda, chuyên gia về văcxin của Tổ chức Y tế thế giới tại VN, đánh giá là một trong những văcxin tốt nhất thế giới.

Tuy nhiên, tại các phòng tiêm dịch vụ, người ta vẫn đổ dồn đi tiêm văcxin sởi – quai bị – rubella dịch vụ, khiến văcxin này ngay lập tức trở nên khan hiếm.

Văcxin 5 trong 1 Quinvaxem của chương trình tiêm chủng mở rộng cũng thuộc diện “lúc lên lúc xuống”, bởi có những thời điểm tỉ lệ tiêm ngừa chỉ đạt 56% số trẻ có chỉ định. Trong khi đó, văcxin 5 trong 1 dịch vụ có thành phần tương tự Quinvaxem liên tục “cháy hàng” vì nhu cầu tăng nhiều lần so với trước.