Bỗng nhiên thay sách giữa chừng

Rất nhiều phụ huynh bậc tiểu học ở TP.HCM tỏ ra bất ngờ khi được yêu cầu mua bộ giáo trình tiếng Anh ​Family and Friends phiên bản mới do Sở GD-ĐT TP.HCM và NXB Giáo Dục hợp tác ấn hành.

Một tiết học tiếng Anh với sách Family and Friends phiên bản mới của học sinh lớp 2 tại một trường tiểu học ở TP.HCM – Ảnh: NHƯ HÙNG

“Bộ sách cũ bé nhà tôi mới học được nửa cuốn, nay phải bỏ đem bán giấy vụn. Thay vào đó, tôi phải mua bộ sách mới cho con với giá gần 200.000 đồng” – bà M., phụ huynh học sinh lớp 2 một trường tiểu học ở Q.Tân Bình, TP.HCM, phản ảnh.

Theo bà M.: “Năm học 2014 – 2015 khi con tôi vào lớp 1, nhà trường yêu cầu phụ huynh phải mua bộ sách Family and friends 1 (NXB Oxford) cho học sinh học chương trình tiếng Anh tăng cường. Đến cuối năm học lớp 1, cô giáo của con tôi đã dặn dò phụ huynh: Học sinh lớp 1 chỉ học chương trình tiếng Anh chính thức từ học kỳ 2. Vì vậy kết thúc năm học, học sinh chỉ học hết nửa bộ sách, nửa bộ sách còn lại các em sẽ học khi lên lớp 2 (một bộ sách bao gồm hai cuốn student book và workbook kèm đĩa)”.

Không bắt buộc nhưng vẫn phải mua

Thế nhưng đầu năm học 2015 – 2016, bà M. nhận được thông báo đăng ký mua bộ sách Family and friends special edition (một bộ bao gồm một cuốn sách bài học, một cuốn sách bài tập kèm theo đĩa với giá 175.000 đồng). “Tôi có thắc mắc với cô giáo thì cô giải thích đây là bộ sách mới do năm nay học khác rồi”.

Trong khi đó, bà N.T. – phụ huynh một trường tiểu học ở Q.4 – cũng phản ảnh: “Mới đây khi mang sách về nhà, con tôi khoe: Mẹ ơi, hôm nay cô phát sách mới cho con rồi, y chang sách cũ mẹ ạ! Tôi mở ra xem và thấy đúng như thế thật!”.

Bà N.T. cho rằng: “Ngay cả bìa sách cũng không thay đổi, nhìn thật kỹ mới phát hiện bìa sách có thêm logo của Sở GD-ĐT TP.HCM và logo của NXB Giáo Dục. Những trang trong cũng tương tự: cuốn Family and friends special edition 2 (sách dành cho học sinh lớp 2) về cơ bản giống như Family and friends 1 (dành cho học sinh lớp 1 và lớp 2). Chỉ thỉnh thoảng mới thấy thay đổi một vài hình ảnh mà những người để ý rất kỹ mới phát hiện, ví dụ trang số 8: hình ảnh minh hoạ cho từ “book” – sách cũ là hình ảnh một cuốn sách có hình con mèo cùng những chữ số 1, 2, 3, 4 thì sách mới là cuốn sách có hình lá cờ đỏ sao vàng cùng từ “Vietnam”. Hoặc như trang số 12 sách cũ ghi “My name’s Emma” thì sách mới đổi là “My name’s Chi”…”.

“Chúng tôi không hề ép buộc phụ huynh phải mua sách mới. Chúng tôi làm theo đúng văn bản chỉ đạo của Sở GD-ĐT TP.HCM là thông báo cho phụ huynh biết về việc đăng ký mua sách mới. Phụ huynh ưng thì mua, không thì thôi!” – hiệu trưởng một trường tiểu học khá nổi tiếng ở Q.2 cho biết.

Thế nhưng nói như bà M. thì: “Cô giáo nói năm nay học khác rồi, đố phụ huynh nào dám không mua. Không mua thì lấy gì cho con mình học?”.

Sách tiếng Anh Family and friends của lớp 2 mới (trái) chỉ khác sách cũ hình minh hoạ, còn nội dung thì giống nhau (trang 12 và 13) – Ảnh: NHƯ HÙNG

Cái được, cái không

Nói về giáo trình Family and friends special edition dành cho học sinh tiểu học, cô L. – giáo viên môn tiếng Anh bậc tiểu học – nhận xét: “Hồi hè, tất cả giáo viên tiếng Anh tiểu học đều đã được tập huấn về bộ sách này. Không phải mình tôi mà đa số giáo viên đều rất khó chịu với việc đưa văn hoá Việt vào bộ sách. Ví dụ: học sinh thì đeo khăn quàng đỏ, cô giáo thì mặc áo dài, những cái tên Danny, Milly, Pete, Sara, Jake sẽ được thay bằng Lam, Mai, Long, Nga, Vinh… Học sinh học tiếng Anh thì phải học văn hóa của người Anh. Văn hoá Việt Nam đã có giáo viên tiếng Việt dạy rồi”.

Tương tự, một giáo viên tiếng Anh ở Q.3 cũng cho rằng: “Đặc thù của việc học ngoại ngữ là phải học về văn hoá của người bản xứ. Bộ Family and friends special edition bổ sung một số yếu tố mang đậm nét văn hoá Việt là không phù hợp. Nhất là trong thời kỳ mở cửa, hội nhập như hiện nay học sinh cần mở rộng tầm nhìn, chứ áp đặt các em là không ổn”.

Theo cô giáo này: “Khi tiến hành chỉnh sửa một tài liệu, chẳng hạn giáo trình về dạy và học tiếng Anh, người ta thường quan tâm đến hai yếu tố: giá thành có giảm không, phụ huynh có hỗ trợ được cho con mình nhiều hơn không. Trên thực tế thì cả hai yếu tố này đều rất mờ nhạt trong bộ giáo trình mới, nhất là năm nay khoảng 6.000 phụ huynh khối lớp 2 có con em học tiếng Anh tăng cường sẽ phải mua bộ giáo trình mới là rất tốn kém và lãng phí”.

Không ép phụ huynh mua giáo trình mới Ông Nguyễn Văn Hiếu – Ảnh: H.H. Trước những thắc mắc của phụ huynh, Tuổi Trẻ đã có cuộc trao đổi với ông NGUYỄN VĂN HIẾU, phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM. Ông Hiếu cho biết: – Chủ trương của Sở GD-ĐT TP.HCM khi tiến hành biên soạn lại bộ giáo trình Family and friends nhằm bổ sung một số kiến thức để đảm bảo nhiều “đầu ra” cho học sinh. Tức là sau khi học xong chương trình tiếng Anh tăng cường ở cuối mỗi cấp học, học sinh có thể đăng ký thi và lấy các chứng chỉ quốc tế theo nhu cầu của mình như: chứng chỉ của Viện Khảo thí giáo dục Hoa Kỳ, ĐH Cambridge… (trước đây, học sinh học giáo trình này xong chỉ có thể thi và lấy chứng chỉ của ĐH Cambridge). Bên cạnh đó, bộ sách phiên bản mới cũng có bổ sung một số hình ảnh minh hoạ gần gũi hơn với học sinh thành phố và phù hợp với phong tục, tập quán của người Việt Nam. * Thưa ông, một số phụ huynh học sinh lớp 2 đã phản ảnh với Tuổi Trẻ rằng năm trước họ đã mua bộ giáo trình Family and friendsphiên bản cũ, nhưng học sinh mới học được nửa bộ sách. Đáng lẽ năm nay khi con em họ lên lớp 2 sẽ học tiếp bộ giáo trình này thì họ lại phải bỏ đi và mua bộ sách phiên bản mới với giá 175.000 đồng nhưng không khác gì mấy so với bộ sách cũ? – Giáo trình Family and friends do NXB Oxford ấn hành, khi tiến hành biên soạn lại, hội đồng bộ môn của Sở GD-ĐT TP đã cùng bàn bạc với đại diện của NXB Oxford để thống nhất các nội dung. Trong đó, hai bên đã thống nhất vẫn giữ “hồn” của bộ giáo trình cũ, chỉ thêm một số kiến thức, hình ảnh như đã nói ở trên. Tóm lại, bộ giáo trình mới có sự thay đổi khoảng 20% so với bộ giáo trình cũ. Sở GD-ĐT TP không có chủ trương bắt toàn bộ phụ huynh phải mua bộ Family and friends phiên bản mới. Đối với những học sinh lớp 2 và lớp 4 đã có sách từ năm học trước vẫn có thể sử dụng trong năm học 2015 – 2016 (nhưng cũng chỉ sử dụng trong năm học này, năm học sau tất cả học sinh học chương trình tiếng Anh tăng cường đều dùng bộ Family and friends phiên bản mới). Riêng đối với những phần khác biệt giữa hai cuốn sách thì giáo viên có trách nhiệm bổ sung kiến thức cho học sinh. Vấn đề này tôi đã giải thích rất cặn kẽ tại hội nghị tổng kết năm học 2014 – 2015 và triển khai phương hướng nhiệm vụ ngành giáo dục tiểu học TP.HCM vào giữa tháng 8-2015. Tuy vậy, trên thực tế một số trường tiểu học vẫn yêu cầu phụ huynh khối lớp 2 phải mua bộ giáo trình mới với lý do Sở GD-ĐT TP chỉ đạo. Có trường còn trưng ra cả văn bản số 2593 ngày 18-8-2015 của Sở GD-ĐT TP về bổ sung hướng dẫn chuyên môn tiếng Anh cấp tiểu học năm học 2015 – 2016, trong đó có ghi tài liệu phục vụ dạy học: Family and friends special edition (sử dụng cho lớp 1, 2, 3) và Family and friends phiên bản cũ (sử dụng cho lớp 4 và 5). Đúng là văn bản nêu trên không có nội dung học sinh lớp 2 và lớp 4 được sử dụng bộ Family and friends phiên bản cũ. Nhưng tôi khẳng định sở không ép toàn bộ phụ huynh phải mua bộ sách mới. Nếu có trường nào ép buộc phải mua giáo trình mới, xin phụ huynh hãy thông báo cho phòng giáo dục tiểu học Sở GD-ĐT TP.HCM, chúng tôi sẽ xem xét giải quyết. * Có ý kiến cho rằng việc thay đổi giáo trình sẽ làm khổ thêm phụ huynh vì giá giáo trình khá cao: 175.000 đồng cho hai cuốn student book và workbook kèm với đĩa. Ông nghĩ sao về vấn đề này? - Family and friends phiên bản mới do NXB Giáo Dục phát hành. NXB Giáo Dục là một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT chỉ hợp tác với NXB Giáo Dục trong việc điều chỉnh, bổ sung nội dung của bộ sách này. Về giá cả thì sở không can thiệp, nhưng nếu có sự phản ảnh của phụ huynh thì chúng tôi sẽ xem xét và làm việc với đơn vị phát hành. * Được biết, tất cả học sinh học chương trình tiếng Anh tăng cường cấp tiểu học đều phải học giáo trình Family and friends do Sở GD-ĐT TP quy định. Tại sao sở không cho phép các trường được chọn lựa giáo trình? – Điều này chúng tôi cũng đang nghĩ đến. H.HƯƠNG thực hiện