Phú Quốc phát triển nóng và những cảnh báo

Sự phát triển quá nóng của Phú Quốc (Kiên Giang) gần đây đã mang đến thực tế: bộ máy công quyền quá tải, ô nhiễm môi trường, liên tiếp những vụ trọng án xảy ra… 

Công nhân khẩn trương xây dựng con đường xuyên qua rừng phòng hộ vào các dự án du lịch ở Bãi Sao (thị trấn An Thới) – Ảnh: Đình Dân

Làm thế nào để Phú Quốc phát triển mà vẫn giữ được sinh thái, phát triển mà con người vẫn còn bình dị, thân thiện?

* Ông LÊ VĂN THI (chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang):

Lo lắng cho môi trường Phú Quốc

Kế hoạch dài hạn cho phát triển đảo Phú Quốc xứng đáng là đảo ngọc tầm cỡ khu vực và quốc tế đã được trung ương xác định, không có gì phải bàn cãi nữa.

Đề án đặc khu Phú Quốc hiện đã làm xong, trình các bộ, ngành và Thủ tướng đã giao Bộ Kế hoạch – đầu tư thẩm định lại, trình Bộ Chính trị quyết định.

Tuy nhiên, trong khi chờ Bộ Chính trị quyết định thì thời gian gần đây rất nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước thấy được cơ hội nên đến đảo đầu tư.

Tình hình rất sôi động nên đã phát sinh một số vấn đề cần phải giải quyết. Trong ngắn hạn thì có việc quản lý đất đai, nguồn nhân lực và môi trường.

Ông Lê Văn Thi – Ảnh: C.Quốc

Khó khăn lớn nhất đối với Phú Quốc hiện nay là công tác quản lý nhà nước về đất đai vì bộ máy quản lý, điều hành chưa tương xứng và quá tải nên việc quản lý đất đai, giá cả, mua bán lấn chiếm đất rừng phòng hộ còn bất cập, yếu kém đang làm hạn chế sự phát triển của Phú Quốc.

Tỉnh đã nhìn thấy với tốc độ thu hút đầu tư quá nóng như vừa qua, nhưng bộ máy quản lý nhà nước vẫn là cấp chính quyền nông thôn là không ổn, không đủ sức làm, rất muốn tăng bộ máy biên chế cho huyện đảo nhưng vướng luật không thể tăng được.

Vừa rồi tỉnh đã xây dựng đề án thành lập TP Phú Quốc với đề xuất có bộ máy của chính quyền đô thị, nhưng theo luật mới thì thành lập TP thuộc thẩm quyền của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Môi trường Phú Quốc hiện tại cũng không đảm bảo, mà sắp tới lượng khách tăng với nhịp độ 30 – 40%/năm còn khó hơn.

Vì vậy, chúng tôi đề nghị Bộ Tài nguyên – môi trường có giải pháp giúp Kiên Giang xử lý trước tiên là vấn đề nước thải, tiếp đến là bảo vệ môi trường. Hệ thống xử lý nước thải gần như Phú Quốc chưa có gì cả.

Nếu có khu xử lý tập trung gom về đó xử lý, đủ tiêu chuẩn mới thải ra môi trường thì rất thuận lợi, còn hiện tại mạnh ai nấy xử lý, lúc mình kiểm tra, đo đạc, cấp phép hoạt động thì đảm bảo tiêu chuẩn nhưng quá trình vận hành có thể giảm, hoặc nhà đầu tư thấy tốn kém rồi xả thẳng ra môi trường cũng không hay.

Việc này vừa rồi tỉnh có đề nghị và được Thủ tướng đồng ý huy động, vay vốn ODA. Tỉnh cũng đã làm việc với Ngân hàng Thế giới thì họ đồng ý với một số dự án môi trường nhưng vấn đề này còn liên quan tới nợ công, không phải dễ.

Một vấn đề nữa mà Phú Quốc cũng đối diện là không có vốn đầu tư cơ sở hạ tầng. Hiện đường chính trục bắc – nam do trung ương đầu tư, còn đường nhỏ Phú Quốc phải cân đối ngân sách làm.

Nhưng vừa qua đất thu hồi nhiều, do giá đền bù cao mà Nhà nước ứng tiền ra bồi hoàn rồi thu lại tiền thuê đất, giao đất cho nhà đầu tư thì thực chất tiền ứng ra bằng với tiền thu lại nên… bằng không.

Vì vậy, bản thân Phú Quốc đầu tư hạ tầng còn lại để phát triển các khu chức năng rất khó. Một số khu vực lớn cần có đường xiên, dọc, ngang không đủ vốn đầu tư thì nhà đầu tư cũng… nằm đó lúc lắc.

Có nhà đầu tư bỏ vốn làm đường, khi nào Nhà nước có tiền thì trả lại cho họ, nhưng cái này chỉ một số có năng lực mạnh chứ mấy ông nhỏ nhỏ không làm được, nên đây là điểm khó khăn cho Phú Quốc phát triển trong thời gian tới.

Để giải quyết khó khăn trước mắt, tỉnh đã thành lập một tổ công tác liên ngành bao gồm nhiều lực lượng ra giúp huyện đảo, trong đó đặc biệt quan tâm giải quyết ổn định tình hình an ninh trật tự, đất đai, đất rừng.

* Ông TRẦN HỮU HIỆP (vụ trưởng Vụ kinh tế Ban chỉ đạo Tây Nam bộ):

Nguy cơ thành “túi chứa” tệ nạn

Những gì đang diễn ra ở Phú Quốc trong thời gian qua rất đáng lo ngại. Tội phạm ở đâu cũng có, không riêng gì tại Phú Quốc.

Nhưng Phú Quốc là nơi đặc biệt, là hòn ngọc thu hút khách quốc tế, họ đến đây sẵn sàng trả phí cao hơn trong đất liền thì đòi hỏi phải đáp ứng cao hơn nên không thể nói tội phạm nơi nào cũng xảy ra, nên Phú Quốc xảy ra cũng bình thường được.

Ông Trần Hữu Hiệp – Ảnh: Chí Quốc

Phú Quốc bao đời nay là nơi rất bình an, người dân có thể bỏ nhà đi đám giỗ hai ngày, người lạ mà đến là họ sai con dẫn tới tận nơi, một môi trường mà ngủ thậm chí không đóng cửa.

Nhưng 20 năm trở lại đây Phú Quốc có nguy cơ trở thành túi chứa tệ nạn. Ai bể hụi, trốn nợ là chạy ra Phú Quốc, tội phạm truy nã chạy ra Phú Quốc…

Nguyên nhân có thể lý giải thời gian qua Phú Quốc phát triển quá nóng, với nhiều nhà đầu tư kéo đến làm ăn, môi trường ấy thu hút nhiều người đến với Phú Quốc là đương nhiên.

Thời gian qua với nhiều dự án đầu tư, bộ mặt Phú Quốc đã có sự thay đổi rất đáng ghi nhận. Tôi có cảm nhận Phú Quốc như chàng trai đang lớn nhanh mà chiếc áo chàng trai ấy mặc lâu nay mình nghĩ là vừa nhưng thực tế nó lại chật, không giống như mình nghĩ.

Nghĩ nó là một huyện cái gì cũng giống như những huyện khác thì không được mà phải hơn thế. Tôi cho rằng đảm bảo môi trường sống, du lịch an toàn ở Phú Quốc là vấn đề cực kỳ đáng quan tâm, là vấn đề bức xúc hiện nay.

* Ông HUỲNH QUANG HƯNG (phó chủ tịch UBND huyện Phú Quốc): Đảo ngọc như “đại công trường” Có thể nói thời điểm này Phú Quốc như một đại công trường. Trong đó, nhiều nhất là các công trường xây dựng những khu nghỉ dưỡng, khu vui chơi giải trí. Với việc phát triển nóng như vậy đang đặt ra nhiều thách thức cho công tác quản lý của địa phương. Đặc biệt, tình hình an ninh trật tự ở Phú Quốc có nhiều diễn biến phức tạp hơn trước do các lực lượng lao động phổ thông đổ về đây rất lớn. Ông Huỳnh Quang Hưng – Ảnh: Khoa Nam Theo thống kê chưa đầy đủ của chúng tôi, hiện nay có hơn 40.000 lao động là ngư dân từ khắp mọi miền đất nước đến Phú Quốc; hơn 20.000 lao động làm việc ở các công trình, các dự án; dự kiến năm nay có khoảng 850.000 lượt khách du lịch đến Phú Quốc. Trong khi đó, dân cư trên đảo trên dưới 108.000 người… Tính ra lượng khách đến Phú Quốc gần gấp chín lần dân số trên đảo. Chúng tôi đã kiến nghị và tỉnh cũng cho chủ trương tăng cường lực lượng để đảm bảo an toàn cho khách. Tình hình Phú Quốc phát triển nóng nên giá đất trên đảo cũng tăng đột biến, điều này cũng đúng theo quy luật. Nhưng nó cũng kéo theo hệ luỵ là tình hình bao chiếm, lấn chiếm, xây dựng trái phép đất Nhà nước quản lý, đất dự án, thậm chí có cả đất rừng rất phức tạp. Hồi cuối tháng 7, chúng tôi đã tiến hành cưỡng chế, buộc tháo dỡ, di dời hơn 30 căn nhà xây dựng trái phép trên đất do Nhà nước quản lý; tổ chức lập biên bản buộc di dời cây trồng ở khu vực An Thới… bước đầu tình hình cũng dần ổn định lại. Giá đất ở Phú Quốc hiện nay bắt đầu giảm nhiệt, chuyện mua bán đất cũng không còn nóng như những tháng đầu năm.