Nguy cơ khi tập thể dục thể thao sai

Tập thể dục thể thao đúng cách rất có lợi cho sức khỏe nhưng nếu tập luyện không đúng sẽ có hại cho cơ thể, thậm chí gây tử vong.

Khởi động cơ thể trước khi tập và tập luyện đúng cách để tránh chấn thương khi tập tạ là lưu ý của bác sĩ – Ảnh: T.T.D.

Bác sĩ Trần Đăng Khoa, phó khoa chi dưới Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP.HCM, cho biết mỗi ngày bệnh viện này tiếp nhận khá nhiều trường hợp chấn thương vùng cơ xương khớp do luyện tập thể dục thể thao không đúng cách ở các mức độ khác nhau từ nhẹ như sây sát da, đau – rách cơ, tổn thương gân và dây chằng quanh khớp ở mức độ nhẹ… đến các chấn thương nặng như đứt gân gót, đứt dây chằng chéo gối, trật khớp khuỷu – khớp vai, thậm chí có trường hợp gãy xương đòn, gãy xương cánh tay, gãy hai xương cẳng chân…

Gãy tay vì… vật tay

Theo bác sĩ Đăng Khoa, phần lớn trường hợp chấn thương trong luyện tập thể dục thể thao là do không khởi động (làm ấm cơ thể) trước khi tập luyện, không được trang bị dụng cụ hỗ trợ đúng và đầy đủ, không được huấn luyện viên chỉ dẫn luyện tập đúng phương pháp…

Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình từng tiếp nhận cấp cứu một học sinh nam của một trường THPT trong TP bị gãy xương cánh tay phải do chơi vật tay với bạn cùng lớp.

Đây là trò chơi khá phổ biến trong trường học mà ít ai biết có thể dẫn đến gãy xương cánh tay. Theo các bác sĩ, trước khi chơi trò chơi này cần phải khởi động cơ thể kỹ chứ không nên thích chơi lúc nào thì vật tay với nhau lúc ấy.

Các bác sĩ cũng lưu ý những người mới luyệp tập chơi tennis, việc khởi động không đủ, tư thế cầm vợt sai quy cách, lựa chọn vợt không phù hợp sẽ dẫn đến hội chứng viêm nơi bám gân tennis elbow.

Khi đó, người tập sẽ bị ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hằng ngày như không cầm được viết, lược, không cài được cúc áo…

Nhiều trường hợp có bệnh lý tim tiềm ẩn như bệnh lý mạch vành nhưng không có biểu hiện gì trong sinh hoạt thông thường mà chỉ có thể phát hiện bệnh khi tầm soát, khám sức khoẻ định kỳ.

Những trường hợp này khi luyện tập thể dục thể thao quá sức có thể gây ra cơn nhồi máu cơ tim mà nếu không được cấp cứu kịp thời có thể tử vong…

Bác sĩ Phan Vương Huy Đổng, phó chủ tịch Hội Y học thể thao TP.HCM, khẳng định tập thể dục thể thao đúng cách rất tốt cho sức khoẻ, thậm chí còn hỗ trợ chữa bệnh cho những người mắc bệnh tiểu đường, tim mạch… Tuy nhiên nếu tập luyện không đúng cách sẽ gây ra sự tàn phá trong cơ thể.

Ví dụ, một người mắc bệnh cột sống thần kinh toạ mà tập chạy, nhảy nhiều sẽ làm bệnh nặng hơn.

Một huấn luận viên yoga đã tập luyện hàng chục năm nên thực hiện những động tác khó như trồng chuối một cách dễ dàng, nhưng với người mới tập yoga mà nôn nóng thực hiện những động tác khó ngay có thể gây chấn thương cho cơ thể…

Bác sĩ Đăng Khoa nhấn mạnh trước khi bắt đầu luyện tập một môn thể thao nào, đặc biệt là các môn thể thao nặng hoặc mang tính đối kháng cao, người tập cần được kiểm tra sức khoẻ toàn diện.

Và ngay khi bác sĩ khẳng định đủ sức khỏe tập luyện cũng rất cần có huấn luận viên hướng dẫn để tập luyện đúng phương pháp dù đó chỉ là môn chạy bộ!

Gãy cổ xương đùi vì trang phục không đúng

Trang phục, phương tiện hỗ trợ tập luyện thể dục thể thao rất quan trọng. Một đôi giày không phù hợp có thể dẫn đến các chấn thương ở bàn chân, cổ chân, thậm chí té ngã… Trang phục luộm thuộm sẽ làm vướng víu trong quá trình luyện tập và có thể gây té ngã.

Rất nhiều trẻ em bị chấn thương cổ tay, gối do không được trang bị phương tiện bảo vệ khi chơi patin. Và đã có trường hợp các cụ già luyện tập đi bộ nhưng do trang phục không phù hợp nên chân này vướng vào ống quần kia dẫn đến gãy cổ xương đùi do té ngã.

Mới đây các báo đồng loạt đưa tin một nam thanh niên ở Bình Dương bị tử vong khi đang nâng tạ trong tư thế nằm, mỗi bên tạ nặng 28kg. Bác sĩ Huy Đổng nhận định nam thanh niên này tập tạ khi không được trang bị các phương tiện bảo vệ.

Nguyên tắc khi đẩy tạ là phải có hai thanh chặn tạ ở hai bên, hoặc nhân viên hỗ trợ để khi sức người yếu, tạ rớt xuống cũng có thanh chặn tạ ở hai bên hoặc nhân viên hỗ trợ, chứ không khi tập quá sức tạ có thể sẽ rơi xuống đè chết người tập.

Bác sĩ Đăng Khoa khuyên người luyện tập thể dục thể thao nên tăng dần thời gian luyện tập và cường độ chứ không nên nóng vội hay hăng hái quá lúc mới tập. Khởi động làm ấm cơ thể trước luyện tập là bắt buộc. Đừng luyện tập khi bụng đói mà nên luyện tập sau ăn hai giờ là tốt nhất.

Trước khi luyện tập hai giờ nên uống khoảng 0,5 lít nước và phải đảm bảo bù đủ lượng nước mất trong quá trình luyện tập. Ngoài ra cần dành thời gian hồi phục sức khoẻ bằng ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý vì quá sức trong luyện tập rất dễ dẫn đến chấn thương.