Bức ảnh gây xôn xao dư luận – Ảnh: Canach/Reuters

Chưa bao giờ có ai nghĩ rằng một chiếc váy có thể làm gia đình xáo trộn, bạn bè xung đột, đồng nghiệp gấu ó, và sự bất hoà này không chỉ diễn ra ở một gia đình, một thành phố, một quốc gia, mà lan rộng toàn cầu trong vài ngày qua. Theo Reuters, mọi chuyện bắt đầu vào tối 26.2 khi một người tải hình ảnh chiếc váy lên mạng và hỏi: “Đố các bạn đây là màu gì?”. Tất nhiên nhiều người đã thốt lên: “Cái váy này có gì quan trọng?”; “Bất cứ thằng ngu nào cũng thấy rõ ràng nó màu trắng và vàng”. Vấn đề ở đây là ai nấy đều cho rằng câu trả lời của mình đúng, nhưng trên thực tế có người nói nó màu trắng/vàng, người khác lại khăng khăng xanh/đen. Và cứ thế tất cả đều rối cả lên, dù tại Hollywood, thung lũng Silicon hay đồi Capitol.

Chuyện về màu sắc chiếc váy đã trở thành chủ đề được quan tâm vào bậc nhất trên Twitter, Facebook, thậm chí còn vượt hơn thông tin tiết lộ danh tính của đao phủ máu lạnh “John” của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS). Theo khảo sát trên trang BuzzFeed, đến 3/4 số người trả lời rằng chiếc váy màu trắng/vàng, một số khác cho rằng nó màu xanh, trong khi những người còn lại cho rằng đây là chiếc váy có khả năng đổi màu. Được biết, chính chủ nhân bức ảnh gây xào xáo khắp nơi cũng bất đồng về màu sắc của chiếc váy nên đưa ảnh nó lên mạng để nhờ dân tình phân giải. Theo tờ The Washington Post, người mặc chiếc váy là mẹ của cô dâu trong đám cưới tại đảo Colonsay ở Scotland. Theo nhạc công Alana MacInnes, cũng là thành viên ban nhạc trình diễn tại đám cưới đó, chiếc váy là nguồn gốc gây rối loạn sự kiện lẽ ra phải hoàn hảo và vui nhộn, vì ai nấy đều khăng khăng cho rằng mắt của mình đúng nhất.

Sau nhiều giờ cãi vã và gây nổi sóng trên mạng Twitter, mọi người đành chấp nhận một thực tế rằng, đây là chiếc váy có nhiều màu sắc khác nhau, tùy theo góc nhìn của từng cá nhân. Theo tờ The Independent, chiếc váy thực sự màu xanh/đen, và giới khoa học đã phải can thiệp bằng cách đưa ra lời giải thích cho sự lộn xộn về màu sắc dưới mắt nhiều người. Giáo sư về khoa học màu sắc và công nghệ tại Đại học Leeds (Anh), Stephen Westland, cho hay có thể tồn tại đến 3 hoặc 4 yếu tố gây nên sự khác nhau về màu sắc của chiếc váy, dao động từ xanh/đen, xanh/vàng, trắng/vàng, hoặc bất cứ tổ hợp màu sắc nào khác so với nguyên bản. 

Đầu tiên, đó là cách thức hình ảnh được chụp và sao chép chuyền tay, gây ảnh hưởng đến sự tương phản sắc nét ban đầu giữa màu xanh/đen. Thứ hai là về cái tên mà con người dùng để diễn tả màu sắc. Mắt người có 3 thụ quan ảnh nhạy màu khác nhau, tập trung vào 3 màu chính của quang phổ hữu hình là đỏ, xanh dương và xanh lá. Khi kết hợp với nhau, não của chúng ta có thể phân biệt khoảng 3 triệu màu sắc, nhưng thông thường con người chỉ nêu được từ 20 đến 30 cái tên màu sắc phổ biến nhất. Nói cách khác, “màu trắng” của người này có thể là “màu xanh nhạt” dưới mắt người khác. Yếu tố thứ ba ảnh hưởng đến kết luận của mỗi người là sự biến thiên tự nhiên về cảm thụ sắc màu ở từng người. Theo tiến sĩ Westland, có khoảng 10 hoặc 15% biến thiên màu sắc trong tổng dân số.

Cuối cùng, yếu tố đóng vai trò then chốt chính là internet, lâu nay vẫn là diễn đàn của đám đông, và đám đông thường xảy ra chứng rối loạn phân ly tập thể, cội nguồn của mọi tranh cãi. Và câu kết của vấn đề này là: Chuyện này thực sự quan trọng lắm sao?