Phó cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) Nguyễn Hùng Long - Ảnh: L.ANH

Ông Long nói:

– Theo báo cáo của Sở Y tế Quảng Trị mà chúng tôi nhận được, trong 6 mẫu cá nục thuộc lô hàng trên 25 tấn được kiểm tra có 1/6 mẫu có phenol hàm lượng 0,037mg/kg cá. Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm có kiến nghị lên UBND tỉnh đề nghị tiêu hủy lô hàng.

Sáng 13-6, chúng tôi có cuộc họp với Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Kết quả xác định là phenol không có trong danh sách các chất cấm.

Hiện chúng tôi vẫn đang yêu cầu dừng lưu thông lô hàng này và cho lấy tiếp mẫu, gửi kiểm nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia. Trường hợp kết quả không cao hơn hàm lượng đã phát hiện tại Quảng Trị, không ảnh hưởng tới sức khoẻ sẽ cho lưu thông.

Cuối tuần qua, cơ quan chức năng tỉnh Quảng trị khẳng định phenol là chất cực độc, chất này cũng có mặt trong sản phẩm công nghiệp và có gây ảnh hưởng tới sức khoẻ…

Hiện chưa có bằng chứng phenol gây ra ung thư, nên Viện Nghiên cứu ung thư quốc tế và cơ quan quản lý môi trường của Mỹ không xếp phenol vào nhóm chất gây ung thư.

Liều gây chết 50% đối với sinh vật thử nghiệm là 300-600mg/kg thể trọng nhưng hiện chưa có cơ quan nào quy định giới hạn phenol, ngoại trừ Cơ quan quản lý thực phẩm châu Âu có nghiên cứu về lượng ăn vào hằng ngày chấp nhận được của cơ thể người là 0,18mg/kg thể trọng.

Như vậy, với trọng lượng cơ thể người VN bình thường khoảng 50-60kg và hàm lượng phát hiện được trong cá là 0,037mg/kg cá, mỗi ngày mỗi người ăn 200 gam cá nục trong lô hàng kể trên là không ảnh hưởng tới sức khoẻ.

Phenol là một chất rắn/dạng dung dịch không màu hoặc màu trắng, có thể tổng hợp được hoặc có trong tự nhiên và được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, có trong nước, không khí hoặc ngay trong nước ngầm. Người ta có thể bị phơi nhiễm phenol qua nhiều đường, như không khí (hít thở), qua đất, nước hoặc môi trường làm việc (môi trường sản xuất nilông, nhựa…).

Đối với thực phẩm, phenol có thể tìm thấy trong xúc xích, gà rán, thịt rán, hoặc có tự nhiên trong dâu, cà chua, táo, đậu phộng (lạc), ca cao, nho đỏ, sữa.

* Lô hàng này được đánh bắt xa bờ và có chứng nhận an toàn, nhưng thực tế là nhiễm phenol. Theo ông, chứng nhận đánh bắt xa bờ, an toàn như vậy có đảm bảo?

– Đúng, đây là lô cá được đánh bắt xa bờ và chúng tôi đã hỏi bên nông nghiệp xem họ xác định nguồn gốc. Thực tế xét nghiệm 7 loại kim loại nặng trong cá đều không có vấn đề gì. Chúng tôi đề nghị họ vẫn tiếp tục lấy mẫu cá trên thị trường để kiểm tra, trường hợp nào khó có thể gửi các viện chuyên môn ở Hà Nội, TP.HCM để xác định.

* Ông nói phenol không gây ung thư, nhưng những ảnh hưởng sức khỏe khác mà phenol gây ra là gì?

– Phenol không có trong danh mục chất cho phép dùng, nhưng không có nghĩa thực phẩm không có phenol. Nhưng nếu phơi nhiễm phenol ở hàm lượng cao, phenol sẽ làm bỏng/hỏng da, gây phá huỷ ruột và nhiều ảnh hưởng khác.