Dùng nhiều rau xanh trong thực đơn, nhai kỹ trong khi ăn giúp cơ thể hấp thu thức ăn tốt nhất – Ảnh: T.T.D.

Nước Đức là quốc gia ở châu Âu còn cho phép lương y hành nghề, với quyền lợi và trách nhiệm gần như tương đương bác sĩ được đào tạo qua hệ thống đại học.

Mặc dù là một nước có tiếng nhờ kỹ thuật hiện đại trong ngành y dược, nhưng phần lớn thầy thuốc ở Đức vẫn có khuynh hướng coi trọng và ứng dụng kiến thức của y học dân gian, không chỉ của các nước phương Tây mà ngay cả với kinh nghiệm của nền y học cổ truyền bên nửa kia của Trái đất.

Hàng ngàn thầy thuốc áp dụng

Nói đến y khoa trên quê hương của Goethe mà không nhắc đến môn y học tự nhiên (natural medicine) của các nhà dòng, chẳng hạn trường phái dùng thảo dược theo nữ tu Hildegard von Bingen, là một thiếu sót lớn khi hàng triệu người dân, hàng ngàn thầy thuốc ở Đức đang áp dụng với hiệu quả không thể chối cãi.

Cho đến hôm nay, mỗi năm vẫn còn hàng trăm ngàn người tham gia chương trình điều trị phục hồi ở các tu viện.

Chữa bệnh với tu sĩ rõ ràng có nhiều lợi điểm nhờ thầy thuốc chỉ dùng phương tiện thiên nhiên, từ nước khoáng ở suối ngầm gần đó đến cây thuốc có sẵn trong vườn, lại thêm rẻ tiền nhờ thầy thuốc không cần tậu thêm nhà lầu hay mua xe mới.

Nhưng không chỉ có thế, mặt mạnh của các dưỡng đường tu viện chính là hình thức ăn uống theo kinh nghiệm thu thập qua nhiều thế hệ nhằm mục tiêu “kép” vừa tái tạo cơ quan bị thương tổn, vừa giải độc toàn diện cho cơ thể.

Điều này hoàn toàn hợp lý khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) liên tục báo động về nguyên nhân của 80% bệnh chứng do sai lầm trong chế độ dinh dưỡng!

Tiên học lễ, hậu học ăn

Nếu tưởng kiểu cách ăn uống trong các tu viện ở Đức sở dĩ nên thuốc là nhờ đặc sản nào đó theo kiểu bìm bịp ngâm rượu thì hố to. Cái khéo của họ không ở món ăn, mà là quy cách khi ngồi vào bàn ăn, khi thiết kế khẩu phần.

Nói chung, chế độ dinh dưỡng theo thầy thuốc đồng thời là thầy tu ở xứ của đội Bayern Munich được xây dựng trên 8 nguyên tắc:

1. Ăn thật chậm, nghĩa là nhai cho kỹ. Theo thầy tu ở Đức, mỗi miếng ăn nên được nhai tối thiểu 10 lần, nếu được 20 lần càng tốt.

Chính nhờ nhai kỹ mà thức ăn xuống đến bao tử ở dạng dễ hấp thu nhất cho cơ thể, nghĩa là vốn ít mà lời nhiều nhờ không lãng phí nguyên liệu. Ăn cái gì cũng thế, quá nhanh đều không tốt, kể cả ăn… hối lộ!

2. Ăn trong trạng thái thoải mái để hoạt chất của tuyến yên có dịp trung hòa cho hết lượng nội tiết tố thặng dư do stress, để lượng nước chua trong dạ dày được bài tiết với vận tốc hoà hoãn và ăn khớp với lượng thức ăn trong dạ dày. Bao tử nhờ đó khỏi bị viêm loét.

Ăn khi đang quạu thì thà nhịn đói, dùng giờ đó ngồi thiền còn có ích hơn trăm lần bữa ăn.

3. Uống nhiều nước trước bữa ăn để vừa giảm độ acid của dịch vị, vừa giúp bao tử xay nhuyễn thức ăn nhẹ nhàng. Nhào hoài đồ cứng tránh sao khỏi cháy máy?!

4. Đừng ăn quá no để lượng đường huyết không tăng quá cao sau bữa ăn khiến tuỵ tạng phải mệt nhoài, khiến trái tim phải gồng mình bơm thêm máu đến trục tiêu hoá rồi quên nơi khác như não bộ, thành tim, đáy mắt… Chính vì thế mà phải ăn chầm chậm.

Với người ăn quá nhanh, khi có cảm giác no thì đã quá tải mất rồi.

5. Không dùng thức ăn sống sít trong bữa cơm chiều để tránh hiện tượng lên men trong khung ruột là nguyên nhân không chỉ làm mất ngủ, mà còn dẫn đến nhiều thể dạng rối loạn biến dưỡng.

6. Lưu ý về tỉ lệ quân bình giữa thành phần thực phẩm gốc động vật và rau quả tươi để độ pH trong máu đừng quá chua. Rau quả, mễ cốc vì thế bao giờ cũng gấp đôi, hay tốt hơn nữa gấp ba lượng thịt cá.

7. Tránh hay giảm món tráng miệng quá ngọt để giữ lượng đường huyết sau bữa ăn đừng bội tăng bất ngờ.

8. Thỉnh thoảng nhịn đói ít ngày trong tháng, hay một ngày trong tuần, hay vài ngày trong tuần chỉ ăn một bữa để các cơ quan trọng yếu giữ nhiệm vụ giải độc như lá gan, trái thận, khung ruột, có dịp nghỉ xả hơi nhờ không phải đối đầu với độc chất ngoại lai hay phế phẩm của tiến trình biến dưỡng ngày nào cũng làm thêm ngoài giờ.

Không lạ 
nhưng khó theo

Nếu đồng hoá các nguyên tắc dinh dưỡng nêu trên như sản phẩm độc quyền của y học dân gian ở Đức thì đúng là cố tình nịnh hót xứ sở của xe Mercedes.

Trên thực tế, các nguyên tắc vừa liệt kê đều đã được đề cập theo kiểu nào đó trong y thư của tất cả nền y học cổ truyền, dù Đông hay Tây, nghĩa là không có gì mới lạ.

Biết là đúng nhưng áp dụng hay không là chuyện khác. Nếu so sánh thói quen ăn uống của nhiều người, đặc biệt trong các thành phố lớn ở xứ mình, với các nguyên tắc vừa kể thì khỏi nói dông dài cũng hiểu tại sao nhiều bệnh chứng nghiêm trọng như ung thư, cao huyết áp, đái tháo đường, thấp khớp, dị ứng… lại có tỉ lệ cao đến thế ở nước ta!

Biết là không được phép đi ngược chiều nếu tuân thủ luật giao thông, nhưng trong trường hợp bó buộc liệu còn cách nào để vẫn có thể đi ngược chiều mà không lãnh giấy phạt? Có chứ! Chỉ cần xuống xe dắt bộ chầm chậm cho hết đoạn đường một chiều. Ăn uống sao cho đừng mang bệnh cũng thế.