Cầu cảng hiện có tại Hòn Mun được dùng chung cho nhiều hoạt động trong khu bảo tồn biển – Ảnh: P.S.NGÂN

Điều này gây nhiều lo ngại cho cả chính quyền lẫn các nhà khoa học.

Theo ý kiến của các ngành chức năng Khánh Hoà, Hòn Mun nằm trong khu vực bảo vệ I của danh thắng quốc gia vịnh Nha Trang.

Chiếu theo Luật di sản văn hóa thì đó là khu vực “phải được bảo vệ nguyên trạng về mặt bằng và không gian”; các dự án cải tạo, xây dựng công trình tại đây bắt buộc phải có ý kiến thẩm định bằng văn bản của bộ trưởng Bộ Văn hoá – thể thao và du lịch.

Còn theo Luật bảo vệ môi trường, tất cả công trình xây dựng trong khu bảo tồn thiên nhiên đều phải thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Cho đến nay công trình cầu cảng mới (chỉ cách cầu cảng Hòn Mun hiện có mấy chục mét) đã được phê duyệt nhưng vẫn chưa có ý kiến của bộ trưởng Bộ Văn hoá – thể thao và du lịch.

Theo ông Võ Tấn Thái – giám đốc Sở Tài nguyên – môi trường tỉnh Khánh Hoà, hiện cũng chưa có báo cáo ĐTM.

Trước tình hình này, UBND TP Nha Trang, Ban quản lý khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang cùng một số sở ngành chức năng đều đề nghị không nên đầu tư xây thêm cầu cảng ở Hòn Mun.

TS Chu Tiến Vĩnh – nguyên giám đốc Ban quản lý dự án thí điểm khu bảo tồn biển Hòn Mun – cũng khẳng định việc xây dựng cầu tàu trên sẽ ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái ở khu bảo tồn.

Theo TS Vĩnh, diện tích đảo Hòn Mun không lớn, vùng lõi khu bảo tồn rất nhỏ nhưng tập trung rất nhiều hệ sinh thái, giá trị đa dạng sinh học biển rất phong phú.

“Không nên đào bới, xây thêm cái gì ở đó nữa. Tại Hòn Mun đang có một cầu cảng phục vụ chung cho nhiều hoạt động, nhiều mục đích. Như vậy là quá đủ” – TS Vĩnh nói.

TS Nguyễn Tác An – nguyên viện trưởng Viện Hải dương học – cho rằng nếu xây thêm một cầu cảng nữa sẽ tạo thêm vật cản trong vùng lõi khu bảo tồn biển.

Làm như vậy chắc chắn gây tác động đến môi trường, đồng thời làm mất đi sự thông thoáng động lực biển tại Hòn Mun, nhiều hệ sinh thái có giá trị bị ảnh hưởng, suy giảm.

“Nếu cứ tiếp tục cho xây cất các công trình trong khu bảo tồn biển tại Hòn Mun thì san hô sẽ bị huỷ hoại, không còn sống nổi, cả khu bảo tồn biển tại đây cũng sẽ chết theo” – TS An cảnh báo.

Trước lo ngại của các nhà khoa học, trao đổi với Tuổi Trẻ, đại tá Hồ Thanh Tùng – chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Khánh Hoà – cho biết dự án cầu cảng được Bộ Quốc phòng cho phép làm rồi, hiện nay đang làm ĐTM.

“Khu vực dự kiến làm cầu tàu tại Hòn Mun đã được khảo sát, không có đá ngầm, san hô gì hết nên không có ảnh hưởng gì.

Còn phương pháp làm thì làm theo cách thủ công, chỉ đưa các ống thép ép xuống rồi cho bêtông vào bên trong, chứ không phải đưa máy vào đóng nên nó không ảnh hưởng gì hết” – đại tá Tùng giải thích.

Đối vối các ý kiến đề xuất không xây thêm cầu tàu tại vùng lõi khu bảo tồn biển quốc gia tại Hòn Mun, có thể sử dụng chung cầu cảng hiện có, khi cần thiết thì có thể trưng dụng luôn cầu cảng đó phục vụ hoạt động vì an ninh quốc phòng, đại tá Hồ Thanh Tùng nói việc xây cầu tàu cho trạm biên phòng là “làm theo sự cho phép của Bộ Quốc phòng chứ không phải xin phép gì nữa cả”.

Từ năm 2001-2005, thông qua Ngân hàng Thế giới, Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới, Quỹ môi trường toàn cầu, Cơ quan Phát triển quốc tế Đan Mạch đã tài trợ cho Chính phủ VN đầu tư, thí điểm xây dựng khu bảo tồn biển đầu tiên của VN tại Hòn Mun.

Theo TS Vĩnh, cho xây các công trình gây tác hại đối với khu bảo tồn biển Hòn Mun là đồng nghĩa với việc phá vỡ cam kết của Chính phủ VN với các tổ chức quốc tế nêu trên.