Bệnh nhân B.V.N (35 tuổi, ở Hoà Bình) là người Việt Nam đầu tiên được phẫu thuật tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim tự thân. Van tim này có tuổi thọ bền vững hơn so với van tim nhân tạo.
Lần đầu tiên tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim tự thân
Bệnh nhân B.V.N (35 tuổi, ở Hoà Bình) là người Việt Nam đầu tiên được phẫu thuật tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim tự thân. Van tim này có tuổi thọ bền vững hơn so với van tim nhân tạo.
Bệnh nhân N. được kiểm tra sức khỏe sau phẫu thuậtẢNH: LIÊN CHÂU
Sức khoẻ tim ổn định sau tái tạo
Theo PGS-TS Lê Ngọc Thành, Giám đốc Bệnh viện E (Hà Nội), thì hở van động mạch chủ là tình trạng van này không đóng kín ở thì tâm thu, dẫn đến máu bị dồn ngược trở lại từ động mạch chủ về tim, làm tăng gánh nặng cho tâm thất trái, về lâu dài sẽ dẫn đến suy tim. Có nhiều nguyên nhân gây ra hở van động mạch chủ, phổ biến nhất là do di chứng của thấp tim (chiếm tới 75%) hay do viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn; bệnh van động mạch chủ bẩm sinh; viêm cột sống dính khớp; bệnh giang mai; lupus ban đỏ hệ thống hay chấn thương. Hở van động mạch chủ mạn tính thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm mà không có biểu hiện gì. Bởi trong giai đoạn này, tim vẫn còn cơ chế tự bù trừ để chống lại các rối loạn. Khi các triệu chứng đã xuất hiện, bệnh sẽ có khuynh hướng tiến triển khá nhanh. Ban đầu là mệt mỏi, khó thở khi gắng sức, sau đó dần xuất hiện khó thở khi nằm, cơn khó thở kịch phát về đêm, tiếp đến là cảm giác đau thắt ngực và cuối cùng là các dấu hiệu của suy tim toàn bộ.
4 năm trước, lần đầu tiên tại VN, các bác sĩ của Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E đã thực hiện tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim tự thân, để điều trị bệnh lý van động mạch chủ cho bệnh nhân B.V.N. Đây là lần đầu tiên VN ứng dụng kỹ thuật này, được chuyển giao từ các chuyên gia của Khoa Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Đại học Toho (Tokyo, Nhật Bản). Trước khi được tái tạo van động mạch chủ, anh N. đã có bệnh tim lâu năm, đe doạ tính mạng. Mới đây, đầu tháng 3.2017, anh N. đã được khám lại bởi chính chuyên gia Nhật Bản. Các chỉ số cho thấy sức khoẻ tim ổn định, van tim được tái tạo đảm đương tốt chức năng.
Cận thị, cũng như các tật khúc xạ (viễn thị, loạn thị) có thể được phẫu thuật mà không cần phải động chạm vào mắt, tạo vạt giác mạc. Phương pháp này vừa được Bệnh viện Mắt TP.HCM áp dụng đầu tiên tại Việt Nam.
Nhiều ưu điểm
Theo PGS-TS Lê Ngọc Thành, lâu nay chúng ta vẫn thực hiện thay van tim nhân tạo bằng van sinh học và cơ học. Các van nhân tạo này có tuổi thọ từ 15 – 20 năm, sau đó người bệnh cần được thay thế bằng chiếc van mới. Nhưng với phương pháp Ozaki, các bác sĩ tái tạo van động mạch chủ bằng màng tim tự thân (của chính bệnh nhân) nên khắc phục được những bất lợi trên.
Th.S-BS Đỗ Anh Tiến, phẫu thuật viên của Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E cho biết để lấy màng tim, phẫu thuật viên sẽ cưa xương ức, bộc lộ màng tim, dùng kéo hoặc dao điện lấy tổ chức mỡ ở bề mặt màng tim, sau đó cắt màng tim với diện tích 7 x 8 cm. Màng tim này được ngâm vào dung dịch bảo quản và là nguyên liệu để được phẫu thuật viên tiến hành tạo hình van động mạch chủ. Để tạo hình chính xác, phẫu thuật viên phải đo kích thước lá van động mạch chủ của bệnh nhân theo bộ dụng cụ riêng; màng tim được cắt theo kích thước các lá van động mạch chủ đã đo kích thước trước đó. Sau tạo hình, phẫu thuật viên tiến hành khâu các lá van mới tạo hình vào vòng van động mạch chủ.
* Bảng xếp hạng chất lượng các bệnh việnQuy trình báo động đỏ cứu sống các bệnh nhi bị đâm xuyên não, đâm thủng tim phổi,… của Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) nhận giải nhất Giải thưởng chất lượng khám chữa bệnh.
PGS-TS Lê Ngọc Thành cho hay với tạo hình van động mạch chủ bằng màng tim, các thao tác khó nhất đều dồn hết cho phẫu thuật viên. Phẫu thuật viên phải tạo hình được các lá van động mạch chủ tương ứng với vòng van động mạch chủ của bệnh nhân. Từ đó, van động mạch chủ bằng màng tim thích ứng, hoạt động tốt, giảm biến chứng và đào thải van động mạch được thay thế. Vì van động mạch chủ được làm từ “nguyên liệu” là màng tim của bệnh nhân nên hạn chế được nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, bệnh nhân không phải dùng thuốc chống đông sau mổ, hạn chế được những biến chứng khi dùng thuốc chống đông.
Các chuyên gia nhận xét khi áp dụng phương pháp này thì chi phí điều trị cho bệnh nhân có chỉ định thay van động mạch chủ sẽ giảm, vì bệnh nhân không mất chi phí mua van tim nhân tạo (khoảng 40 triệu đồng).
Tháng 6 tới đây, các bác sĩ Việt – Nhật sẽ phối hợp tạo hình van động mạch chủ bằng màng tim cho 3 trường hợp. Đó là bệnh nhân N.V.L (71 tuổi, ở Hà Nội) bị hẹp hở van động mạch chủ dẫn đến đau tức ngực, khó thở, suy tim mức độ trung bình; bệnh nhân N.C.T (67 tuổi, ở Bắc Giang) bị hở van động mạch chủ nặng, tim giãn; bệnh nhân N.V.S (63 tuổi, ở Hà Nội) bị hẹp khít van động mạch chủ.
