Thuốc chống trầm cảm mới hứa hẹn giúp hàng triệu người bị kháng điều trị

Thuốc Spravato (Esketamine) tác dụng nhanh hơn các thuốc chống trầm cảm cũ được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện tình trạng cho hàng triệu bệnh nhân trầm cảm kháng điều trị.

Spravato, tên thương hiệu của esketamine, một lựa chọn mới được chấp thuận cho bệnh nhân trầm cảm kháng điều trị ẢNH CHỤP MÀN HÌNH JANSSEN PHARMACEUTICA

Theo NYTimes, trong số 16 triệu người Mỹ trưởng thành sống chung với bệnh trầm cảm, có khoảng 30% đến 40% bệnh nhân hưởng lợi rất ít hoặc không hưởng lợi từ các phương pháp điều trị sẵn có – bằng thuốc hay trị liệu bằng lời nói. Ngày 5.3 (giờ địa phương), Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt thuốc chống trầm cảm theo toa mới nhằm giúp họ.

Esketamine – một loại thuốc xịt phát triển bởi Janssen Enterprises Inc., thuộc Johnson & Johnson, sẽ được bán trên thị trường dưới tên Spravato. Nó có nguồn gốc từ một loại thuốc gây mê cũ và được sử dụng rộng rãi – ketamine.

Phương pháp điều trị mới dành cho những bệnh nhân đã thử ít nhất hai loại thuốc khác mà không thành công. Thuốc Spravato được khuyến cáo dùng 2 lần/tuần, trong 4 tuần, liều tăng cường khi cần thiết cùng với một trong những thuốc uống chống trầm cảm được phép sử dụng.

Thuốc Spravato không được mang về nhà, theo CNN. Tiến sĩ Tiffany Farchione, Giám đốc Bộ phận Các sản phẩm tâm thần tại Trung tâm nghiên cứu và đánh giá thuốc của FDA, bật mí: “Vì những lo ngại về (vấn đề an toàn), thuốc sẽ chỉ có sẵn thông qua hệ thống phân phối hạn chế và phải được quản lý tại cơ sở y tế được chứng nhận, nơi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ có thể theo dõi bệnh nhân”.

Tác dụng phụ của Spravato bao gồm chóng mặt, buồn nôn, lo lắng, thờ ơ, tăng huyết áp, nôn mửa, cảm thấy như say rượu, giảm độ nhạy cảm, gây ngủ, phân ly, cảm giác tạm thời bị “ngắt kết nối” khỏi cơ thể và tâm trí. Nhãn thuốc sẽ có mục Cảnh báo đặc biệt (Boxed warning) để cảnh báo bệnh nhân về nguy cơ “an thần; khó khăn trong chú ý, phán đoán và suy nghĩ (phân ly); lạm dụng và dùng sai; suy nghĩ và hành vi tự tử sau khi dùng thuốc.

Vì những rủi ro này, FDA yêu cầu bệnh nhân phải được theo dõi ít nhất 2 giờ sau khi dùng Spravato và lịch sử dùng thuốc của họ phải được ghi nhận vào sổ; bệnh nhân không nên lái xe vào ngày điều trị.

Một số bác sĩ tâm thần cho biết việc theo dõi an toàn nghiêm ngặt như trên sẽ yêu cầu phải có chỗ cho bệnh nhân điều trị, gây ra thách thức ở khâu hậu cần.

Tiến sĩ Tiffany Farchione chia sẻ với CNN: “Đã có nhu cầu lâu dài về các phương pháp điều trị hiệu quả bổ sung cho trầm cảm kháng trị, một tình trạng nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng”. Việc duyệt thuốc mới báo hiệu một sự thay đổi trong điều trị trầm cảm từ thời thuốc Prozac.

Prozac và các loại thuốc tương tự tăng cường hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin. Chúng có hiệu quả nhưng phải mất hàng tuần hoặc hàng tháng để cảm nhận được tác dụng. Đối với nhiều bệnh nhân, chúng tác dụng rất ít hoặc không giảm bớt trầm cảm.

Ngược lại, các hợp chất dựa trên ketamine hoạt động trong chỉ vài giờ hoặc vài ngày, và có hiệu quả ở một số người được coi là kháng điều trị. Theo Janssen, Spravato hoạt động bằng cách khôi phục các tế bào não ở bệnh nhân trầm cảm kháng điều trị.

Các chuyên gia có kinh nghiệm lâu năm trong điều trị trầm cảm thấy mừng trước tin này nhưng họ cũng khá thận trọng. Lý do là bởi hiệu quả của các loại thuốc chống trầm cảm trước đây như Prozac và Paxil từng được phóng đại lên rất nhiều khi chúng mới xuất hiện trên thị trường, nhưng lại không phát huy như mong đợi trong điều trị, theo NYTimes.

Greg Panico, phát ngôn viên của Janssen, không nói chính xác khi nào thuốc bắt đầu được phân phối. Spravato (Esketamine) có giá ngang nhiều loại thuốc sẵn có: khoảng 590 đến 885 USD mỗi lần điều trị, dựa trên liều lượng và không tính giảm giá bắt buộc hoặc giảm giá theo thoả thuận.

TẠ BAN