HỌC HỎI PHÚC ÂM CHÚA NHẬT XXXIV THƯỜNG NIÊN NĂM BĐỨC GIÊSU KITÔ VUA VŨ TRỤ

PHÚC ÂM: (Ga 18,33b-37)

^33b Khi ấy, quan Phi-la-tô nói với Đức Giê-su rằng: “Ông có phải là vua dân Do-thái không?” ³⁴ Đức Giê-su đáp: “Ngài tự ý nói điều ấy, hay những người khác đã nói với ngài về tôi?” ³⁵ Ông Phi-la-tô trả lời: “Tôi là người Do-thái sao? Chính dân của ông và các thượng tế đã nộp ông cho tôi. Ông đã làm gì?” ³⁶ Đức Giê-su trả lời: “Nước tôi không thuộc về thế gian này. Nếu Nước tôi thuộc về thế gian này, thuộc hạ của tôi đã chiến đấu không để tôi bị nộp cho người Do-thái. Nhưng thật ra Nước tôi không thuộc chốn này.” ³⁷ Ông Phi-la-tô liền hỏi: “Vậy ông là vua sao?” Đức Giê-su đáp: “Chính ngài nói rằng tôi là vua. Tôi đã sinh ra và đã đến thế gian nhằm mục đích này: làm chứng cho sự thật. Ai đứng về phía sự thật thì nghe tiếng tôi.”

CÂU HỎI TÌM HIỂU

Đọc Ga 18,28 – 19,16. Ta thấy Philatô thường hay từ trong dinh của mình đi ra gặp dân chúng, rồi lại đi vào trong dinh. Bạn thấy Philatô đi ra, đi vào mấy lần? Điều đó nói lên tâm trạng nào của ông?
Trong cả bốn sách Tin Mừng, khi Philatô gặp mặt Đức Giêsu, câu hỏi đầu tiên của ông là gì? Đọc Mt 27,11; Mc 15,2; Lc 23,3; Ga 18,33.
Trước câu hỏi đó, Đức Giêsu đã trả lời ra sao? Đọc Mt 27,11; Mc 15,2; Lc 23,3; Ga 18,34.37. Nói chung, Đức Giêsu có rõ ràng nhận mình là vua không?
Trong Tin Mừng Gioan, ai là người tuyên xưng Đức Giêsu là “Vua của Ítraen”? Đọc Ga 1,49; 12,13. Philatô hay lính Rôma có gọi Đức Giêsu là “vua của Ítraen” không? Đọc Ga 18,33.39; 19,3.19.21-22
Sau phép lạ bánh hoá nhiều, dân muốn tôn Ngài làm vua. Đức Giêsu có muốn làm vua không? Đọc Ga 6,15. Tại sao Ngài không muốn?
Trong câu Ga 18,36, Đức Giêsu có kín đáo nhận mình là vua không? Dựa vào đâu ta biết được điều đó? Như thế Ga 18,36 có mâu thuẫn với Ga 6,15 không?
Đọc Ga 18,37. Sứ mạng của Vua Giêsu là gì? Sự thật mà Người làm chứng là gì? Đọc Ga 17,3.
Ai là người thuộc về Nước của Vua Giêsu? Đọc Ga 18,37; 10,26-27.

PHẦN TRẢ LỜI

Quan tổng trấn Philatô là dân ngoại, nên chính ông và dinh của ông bị coi là ô uế. Các nhà lãnh đạo Do-thái nộp Đức Giêsu cho Philatô, nhưng họ không dám vào trong dinh của ông vì sợ bị nhiễm uế mà không ăn các lễ lớn được. Theo Tin Mừng Gioan, Đức Giêsu bị điệu đến dinh Philatô và chịu đóng đinh vào ngày thứ sáu. Chiều tối hôm đó là bắt đầu tuần lễ Vượt Qua, cũng là ngày sa-bát. Bởi thế Philatô phải ra ngoài dinh để gặp họ, sau đó ông lại đi vào để gặp Đức Giêsu. Ông đi ra, đi vào cả thảy 7 lần: Ga 18,29 (đi ra); 18,33 (đi vào); 18,38b (lại đi ra); 19,1 (hiểu ngầm ông đã vào lại dinh); 19,4 (đi ra, dẫn Đức Giêsu theo); 19,9 (lại đi vào); 19,13 (đi ra, dẫn Đức Giêsu theo). Hành động ra vào nhiều lần của Philatô có thể phản ánh sự giằng co nơi lòng ông. Đã ba lần ông tuyên bố Đức Giêsu vô tội (Ga 18,38; 19,4.6), và nhiều lần tìm cách tha Đức Giêsu (Ga 18,31.39; 19,6.12.15), nhưng trước áp lực của giới lãnh đạo Do-thái giáo, ông không đủ can đảm để làm. Hơn nữa, ông sợ đánh mất sự chỗ đứng danh dự mà Xêda dành cho ông (Ga 19,12).
Trong bốn sách Tin Mừng, câu hỏi đầu tiên của Philatô khi gặp Đức Giêsu là: “Ông có phải là vua dân Do-thái không?” (Mt 27,11; Mc 15,2; Lc 23,3; Ga 18,33). Đây là một câu hỏi có màu sắc chính trị. Philatô chỉ quan tâm đến chuyện Đức Giêsu có xưng mình là vua hay không. Xưng mình là vua của dân Do-thái có nghĩa là muốn độc lập với đế quốc Rôma, muốn kích động dân Do-thái đứng lên lật đổ sự đô hộ của đế quốc. Chúng ta biết chuyện làm vua chưa bao giờ nằm trong chương trình của Ngài.
Trước câu hỏi: “Ông có phải là vua dân Do-thái không?” ta thấy trong các sách Tin Mừng Nhất Lãm, Đức Giêsu có câu trả lời giống nhau: “Chính ngài nói đó” (Mt 27,11; Mc 15,2; Lc 23,3). Còn trong Tin Mừng Gioan, Đức Giêsu không trả lời, nhưng lại đặt một câu hỏi khác: “Tự ngài nói điều ấy, hay những người khác đã nói với ngài về tôi?” (Ga 18,34). Sau đó khi Philatô hỏi Đức Giêsu: “Vậy ông là vua sao?”, Ngài trả lời: “Chính ngài nói rằng tôi là vua” (Ga 18,37) nhưng Ngài cũng không từ chối rõ ràng danh hiệu này.
Trong Tin Mừng Gioan, khi gặp Đức Giêsu lần đầu, Nathanaen đã tuyên xưng Đức Giêsu là Vua của Ítraen (Ga 1,49). Khi Đức Giêsu vào thành Giêrusalem lần cuối, đông đảo dân chúng cũng tung hô Ngài: “Chúc tụng vua của Ítraen!” (Ga 12,13). Tuy nhiên, Philatô, lại thường gọi Ngài là “vua của người Do-thái” (Ga 18,33.39; 19,19.21-22). Lính tráng cũng chế giễu Ngài như vậy (Ga 19,3). Có vẻ lối nói “Vua của Ítraen” mang nét tích cực, còn lối nói “vua của người Do-thái” thì có vẻ ít kính trọng.
Sau phép lạ bánh hoá nhiều, “Đức Giêsu biết họ sắp đến bắt mình để tôn làm vua, nên Người lại lánh đi, lên núi một mình” (Ga 6,15). Đức Giêsu không muốn làm vua về mặt chính trị, để cứu dân Israel của Ngài khỏi ách đô hộ của người Rôma, vì Ngài biết đó không phải là ý muốn của Chúa Cha. Chúa Cha sai Ngài đến trần gian để Ngài cứu độ cả nhân loại, chứ không chỉ riêng Israel. Cha sai Ngài giải phóng mọi người khỏi ách nô lệ của tội lỗi và sự chết, chứ không chỉ khỏi ách đô hộ của người Rôma.
Gioan 18,36 cho thấy Đức Giêsu nói đến “Nước của tôi” ba lần, qua đó Ngài kín đáo nhận mình là Vua của một Nước. Nước ấy có thật và có tầm ảnh hưởng trên thế gian, nhưng Nước của Ngài có những nét khác thường sau đây. Trước hết Nước ấy tuy ở trong thế gian nhưng lại không thuộc về thế gian này (Ngài nhắc tới 2 lần ở Ga 18,36), không nằm trên bản đồ thế giới. Kế đó Nước ấy cũng không có binh lính chiến đấu để bảo vệ vua khi vua bị lâm nguy (x. Ga 18,10-11). Vì Nước của Đức Giêsu không giống như các nước khác trên thế giới, nên Đức Giêsu làm Vua cũng hoàn toàn khác với những vị vua trần gian. Vậy Ga 18,36 không mâu thuẫn với Ga 6,15, vì tuy Đức Giêsu thật là Vua, nhưng không phải là vua theo kiểu dân chúng nghĩ, nên Ngài từ chối khi họ muốn tôn Ngài lên.
Sứ mạng của Vua Giêsu là làm chứng cho sự thật. Ngài đã long trọng tuyên bố về mục đích của đời mình: “Vì điều này mà Tôi đã được sinh ra, vì điều này mà Tôi đã đến trong thế gian , đó là để Tôi làm chứng cho sự thật” (Ga 18,37). Đức Giêsu là Ngôi Lời nhập thể, là Thiên Chúa Con Một đến trong thế gian. Sự thật mà Đức Giêsu muốn làm chứng trong suốt cuộc đời mình, đó là sự thật về Thiên Chúa là Cha của Ngài, và về chính bản thân Ngài là Người Con được Cha sai đến, để đem lại sự sống đời đời cho những người tin: “Sự sống đời đời là họ nhận biết Cha, là Thiên Chúa duy nhất và chân thật, và nhận biết Đấng Cha đã sai đến, là Giêsu Kitô” (Ga 17,3).
“Phàm ai thuộc về sự thật thì lắng nghe tiếng Tôi.” Đức Giêsu đã từng nhận mình là sự thật (Ga 14,6). Ai thuộc về sự thật, hẳn sẽ lắng nghe tiếng của Ngài. Còn ai không đứng về phía sự thật thì không lắng nghe tiếng của Ngài. Lắng nghe tiếng của Mục tử Giêsu là một trong những dấu hiệu cho thấy ai đó thuộc về đoàn chiên của Ngài: “Chiên của Tôi thì nghe tiếng Tôi, Tôi biết chúng và chúng theo Tôi” (Ga 10,27). Như thế Nước của Đức Giêsu có những công dân. Công dân của Nước Vua Giêsu là những ai dám đứng về phía sự thật, lắng nghe tiếng của Ngài, tiếng của Đấng đã chết để làm chứng cho sự thật, và Đấng là Sự Thật.

Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ