Trong cuộc họp báo truyền thống trên chuyến bay, Đức Thánh Cha cũng nói về hy vọng hòa bình và liên lạc với Điện Kremlin, cùng với đối thoại đại kết, cũng như về sức khoẻ của ngài sau khi nhập viện và hồi phục hồi đầu tháng 4 vừa qua, về việc trả lại các hiện vật đền Parthenon cho Hy Lạp.

Sau đây là bản dịch cuộc họp báo trên chuyến bay của Đức Thánh Cha từ nguyên bản tiếng Ý.

1. Antal Hubai (Rtl Klubt)

** Thưa Đức Thánh Cha, chúng con biết rằng trong cuộc sống, ngài đã có nhiều kinh nghiệm cá nhân khác nhau với người Hungary: cách nhìn của ngài về người Hungary có thay đổi sau những cuộc gặp gỡ mà ngài có trong những ngày gần đây không?

– Vâng, tôi thực sự đã có kinh nghiệm gặp gỡ người Hungary vào những năm 1960 khi tôi đang học ở Chile, nơi có nhiều tu sĩ Dòng Tên người Hungary bị đuổi khỏi quê hương của họ. Sau đó, tôi vẫn là bạn thân của các Nữ tu Maria Ward người Hungary; họ có một ngôi trường cách thủ đô Buenos Aires 20 km. Tôi đến thăm trường hai lần mỗi tháng và đóng vai trò như một tuyên uý đặc biệt. Rồi tôi cũng quen với một cộng đoàn người Hungary gồm những giáo dân người Hungary từ Buenos Aires làm việc trong trường Hungary, tôi biết họ khá rõ. Tôi không hiểu ngôn ngữ nhưng tôi hiểu hai từ, gulash và tokaj! Đó là một kinh nghiệm đẹp và tôi rất xúc động bởi nỗi đau của những người tị nạn và không thể trở về nhà. Các nữ tu Maria Ward ở lại đó (Hungary), ẩn nấp trong các căn hộ để chế độ không đuổi họ đi. Sau đó, tôi biết rõ hơn về toàn bộ sự việc để thuyết phục Đức Hồng y Mindszenty đến Roma. Và tôi cũng biết được sự nhiệt tình của năm 1956 và rồi sự thất vọng sau đó.

** Và ngài đã thay đổi ý kiến từ đó?

– Nó không thay đổi nhưng trở nên phong phú hơn, theo nghĩa là những người Hungary mà tôi biết có một nền văn hoá tuyệt vời, một nền văn hoá tuyệt vời; ngay cả những người không thuộc tầng lớp xã hội cao, ngay cả những người bình dân cũng có văn hoá căn bản rất cao. Họ thường nói tiếng Đức hoặc tiếng Anh, bởi vì tiếng Hungary không được nói ở bên ngoài Hungary – chỉ ở Thiên đàng người ta mới nói tiếng Hungary vì họ nói rằng mất cả đời mới học được tiếng Hungary (cười). Và điều đó không thay đổi, ngược lại: Tôi đã nhìn thấy phong cách mà tôi biết.

2. Eliana Ruggiero (AGI)

Thưa Đức Thánh Cha, ngài đã đưa ra lời kêu gọi mở – mở lại – những cánh cửa ích kỷ của chúng ta đối với người nghèo, người di cư, đối với những người không hợp pháp. Trong cuộc gặp với Thủ tướng Hungary Orbán, ngài có yêu cầu ông ấy mở lại biên giới của tuyến đường Balkan mà ông ấy đã đóng không? Sau đó, trong những ngày gần đây, ngài cũng đã gặp Đức Tổng Giám mục Hilarion. Đức Giám mục Hilarion và ông Orbán có thể trở thành các kênh mở hướng tới Moscow để đẩy nhanh tiến trình hòa bình cho Ucraina hay giúp cho cuộc gặp gỡ giữa ngài và Tổng thống Putin có thể xảy ra không? Xin cảm ơn.

– Tôi tin rằng hoà bình luôn được tạo ra bằng cách mở các kênh, hoà bình không bao giờ có thể được tạo ra bằng cách đóng cửa. Tôi mời gọi mọi người hãy mở rộng các mối quan hệ, các kênh hữu nghị… Điều này không hề dễ dàng. Bài phát biểu tương tự mà tôi thường nói, tôi đã nói với Orbán và tôi đã làm nó ở khắp mọi nơi. Về vấn đề di cư: Tôi nghĩ đó là vấn đề mà Châu Âu phải chung tay vì có 5 quốc gia chịu đựng nhất: Síp, Hy Lạp, Malta, Ý, Tây Ban Nha, vì họ là các quốc gia ở vùng Địa Trung Hải và phần lớn người di cư cập bến ở đó. Và nếu châu Âu không chịu trách nhiệm về việc phân phối công bằng người di cư, thì vấn đề sẽ chỉ xảy ra với các quốc gia này. Tôi tin rằng Châu Âu phải làm cho người ta cảm thấy rằng đó là Liên minh Châu Âu ngay cả khi đối mặt với điều này.

Có một vấn đề khác liên quan đến di cư, đó là tỷ lệ sinh. Có những quốc gia như Ý và Tây Ban Nha… không sinh con. Năm ngoái tôi đã nói chuyện trong một cuộc gặp gỡ các gia đình về điều này và gần đây tôi thấy rằng chính phủ và các chính phủ khác cũng đang nói về nó. Độ tuổi trung bình ở Ý là 46, ở Tây Ban Nha thậm chí còn cao hơn và có những ngôi làng nhỏ bị bỏ hoang. Một chương trình di cư, nhưng là một chương trình được thực hiện tốt với mô hình mà một số quốc gia đã có về di cư – tôi đang nghĩ, chẳng hạn như Thuỵ Điển trong thời kỳ các chế độ độc tài ở Mỹ Latinh – cũng có thể giúp những quốc gia có tỷ lệ sinh thấp này.

Rồi cuối cùng, điều cuối cùng là gì? À về Đức Giám mục Hilarion: ngài là người mà tôi rất kính trọng và chúng tôi luôn có mối quan hệ tốt đẹp. Và ngài đã rất lịch sự khi đến gặp tôi, sau đó ngài đến dự Thánh lễ và tôi cũng gặp ngài ấy ở đây, tại sân bay. Ngài Hilarion là một người thông minh mà bạn có thể nói chuyện, và những mối quan hệ này cần được duy trì, bởi vì nếu chúng ta nói về chủ nghĩa đại kết – tôi thích điều này, tôi không thích điều này – chúng ta phải dang rộng vòng tay với mọi người, kể cả nắm lấy bàn tay của họ.

Kể từ khi chiến tranh bắt đầu, tôi đã nói chuyện với Đức Thượng phụ Kirill chỉ một lần, 40 phút qua zoom, sau đó thông qua Đức cha Anthony, người hiện đang giữ chức vụ của ngài Hilarion, người đến gặp tôi. Ngài là một giám mục từng là cha xứ ở Roma và ngài biết rõ về bầu khí, và tôi luôn liên lạc với Đức Kirill thông qua ngài.

Lẽ ra chúng tôi đã có một cuộc gặp gỡ ở Giêrusalem vào tháng 7 hoặc tháng 6 năm ngoái, nhưng nó đã bị đình chỉ do chiến tranh: điều đó sẽ phải được thực hiện. Và rồi, với người Nga, tôi có mối quan hệ tốt với đại sứ hiện sắp mãn nhiệm; ông là đại sứ tại Vatican trong bảy năm, ông là một người tuyệt vời, một người đàn ông đúng nghĩa; một người nghiêm túc, có văn hoá, rất quân bình. Mối quan hệ với người Nga chủ yếu là với vị đại sứ này. Tôi không biết nếu tôi đã nói tất cả mọi thứ. Có phải đã nói tất cả? Hay tôi đã bỏ sót điều gì đó?

… (Đức Tổng Giám mục) Hilarion và cả ông Orbán bằng cách nào đó có thể đẩy nhanh tiến trình hòa bình ở Ucraina và cũng có thể tạo điều kiện cho cuộc gặp giữa ngài và Putin, nếu họ có thể đóng vai trò – trong dấu ngoặc kép – với tư cách là người trung gian…

– Bạn có thể tưởng tượng rằng trong cuộc gặp gỡ này, chúng ta không chỉ nói về Cô bé quàng khăn đỏ, phải không? Chúng ta đã nói về tất cả những điều này. Chúng ta nói về điều này bởi vì mọi người đều quan tâm đến con đường dẫn đến hoà bình. Tôi sẵn sàng. Tôi sẵn sàng làm bất cứ điều gì cần phải làm. Ngoài ra, một nhiệm vụ đang được tiến hành, nhưng nó vẫn chưa được công khai. Hãy xem làm thế nào… Tôi sẽ nói với bạn khi nó được công khai.

3. Aura Maria Vistas Miguel (Rádio Renascença)

** Thưa Đức Thánh Cha, điểm dừng chân tiếp theo là Lisbon. Ngài cảm thấy sức khoẻ thế nào? Bởi vì chúng con đã rất ngạc nhiên khi ngài nhập viện: một số người nói rằng ngài đã bất tỉnh. Bây giờ ngài có cảm thấy khoẻ để đến gặp hàng ngàn người trẻ trong những ngày tháng Tám ở Lisbon không? Và ngài có muốn mời một người trẻ Ucraina và một bạn trẻ người Nga đến Đại hội Quốc tế Giới trẻ như một dấu chỉ hòa bình cho các thế hệ mới không?

– Trước hết là sức khoẻ. Những gì xảy ra với tôi là tôi bị bịnh nặng vào cuối cuộc tiếp kiến chung vào thứ Tư, tôi không muốn ăn trưa, tôi nằm một lúc, tôi không bất tỉnh, nhưng bị sốt cao, ‘sốt cao’, và lúc ba giờ chiều, bác sĩ lập tức đưa tôi đến bệnh viện: viêm phổi cấp và nặng, ở phần dưới của phổi. Cảm ơn Chúa, tôi có thể thuật lại, ở mức độ nào đó, các bộ phận, cơ thể, đã phản ứng tốt với việc điều trị. Cảm ơn Chúa, đây là những gì tôi đã trải qua.

Rồi đến Lisbon: ngày trước khi khởi hành tôi đã nói chuyện với Đức cha Américo (Đức cha Américo Manuel Alves Aguiar, giám mục phụ tá của Lisbon và là chủ tịch của Ban Tổ chức Đại hội Quốc tế Giới trẻ 2023), người đã đến để xem mọi thứ ở đó như thế nào… Và vâng, tôi sẽ đi, tôi sẽ đi, tôi sẽ đi và tôi hy vọng sẽ thực hiện được. Và bạn thấy rằng nó không giống như hai năm trước, nhưng với cây gậy, bây giờ tốt hơn, nhưng hiện tại chuyến đi vẫn chưa bị hủy. Sau đó là chuyến đi Marseilles, rồi đến chuyến viếng thăm Mông Cổ, rồi còn một chuyến cuối cùng tôi không nhớ ở đâu… Chương trình của tôi khiến tôi tiếp tục di chuyển, chúng ta hãy xem!

**… và cuộc gặp gỡ với các bạn trẻ Nga và Ucraina?

– Đức cha Américo có ý định gì đó, ngài nói với tôi ngài đang chuẩn bị vài điều. Ngài đang chuẩn bị nó rất tốt!

4. Nicole Winfield (Associated Press)

** Thưa Đức Thánh Cha, con muốn hỏi ngài một điều hơi khác: gần đây ngài đã thực hiện một cử chỉ đại kết rất mạnh mẽ. Thay mặt cho Bảo tàng Vatican, ngài đã tặng ba mảnh của các tác phẩm điêu khắc Parthenon cho Hy Lạp. Cử chỉ này cũng có tiếng vang bên ngoài thế giới Chính Thống giáo, bởi vì nhiều bảo tàng phương Tây đang thảo luận về việc trả lại những đồ vật thu được trong thời kỳ thuộc địa, như một hành động công bằng đối với những dân tộc này. Con muốn hỏi liệu ngài có sẵn sàng cho những hành động hoàn trả khác không. Ví dụ, con đang nghĩ đến những dân tộc và nhóm người bản địa Canada đã yêu cầu trả lại các đồ vật từ các bộ sưu tập của Vatican như một phần của quá trình đền bù những thiệt hại phải gánh chịu trong thời kỳ thuộc địa…

– Nhưng trước hết, đây là điều răn thứ bảy: đã ăn cắp thì phải trả lại! Nhưng, có cả một lịch sử. Đôi khi các cuộc chiến tranh và thuộc địa dẫn đến những quyết định lấy đi những điều tốt đẹp của người kia. Đây là một cử chỉ đúng đắn, nó phải được thực hiện: trả lại những thứ của đền Parthenon. Và nếu ngày mai người Ai Cập đến đòi cột bút tháp, chúng ta sẽ làm gì? Nhưng bạn phải thực hiện sự phân định cho mỗi trường hợp.

Về việc hoàn trả những đồ vật của người bản địa cho Canada, nó đang được tiến hành, hay ít nhất chúng tôi đã đồng ý làm điều đó. Tôi sẽ hỏi điều này đang tiến hành thế nào. Nhưng kinh nghiệm với thổ dân Canada rất hiệu quả. Ngay tại Hoa Kỳ các tu sĩ Dòng Tên cũng đang làm một điều gì đó, với nhóm người bản địa ở Hoa Kỳ đó. Hôm trước Bề trên Tổng quyền đã nói với tôi về điều này. Nhưng chúng ta hãy quay trở lại với việc hoàn trả. Trong phạm vi mà nó có thể được trả lại, điều đó là cần thiết, điều đó là một nghĩa cử, tốt hơn nên làm điều đó. Đôi khi điều đó là không thể, không có khả năng chính trị hay khả năng thực tế hay cụ thể nào. Nhưng trong phạm vi có thể hoàn trả thì hãy làm đi, điều này tốt cho tất cả mọi người. Để đừng quen thói thò tay vào túi người khác!

5. Eva Fernandez (Đài COPE)

** Thủ tướng Ucraina đã yêu cầu ngài giúp đỡ để đưa những đứa trẻ bị cưỡng bức đến Nga hồi hương. Ngài có nghĩ rằng ngài có thể giúp ông ta không?

– Tôi nghĩ là có bởi vì Toà Thánh đã đóng vai trò trung gian trong một số tình huống trao đổi tù nhân, và thông qua đại sứ quán, việc này đã diễn ra tốt đẹp, tôi nghĩ điều này cũng có thể diễn ra tốt đẹp. Điều quan trọng, ít nhất Toà Thánh sẵn sàng làm điều đó bởi vì thật đúng đắn, đó là điều đúng đắn và chúng ta phải giúp đỡ, giúp đỡ để bảo đảm đây không phải là một casus belli (trường hợp của chiến tranh) nhưng là một trường hợp của con người. Đó là một vấn đề của nhân loại chứ không phải là vấn đề chiến lợi phẩm của chiến tranh hay di tản vì chiến tranh. Tất cả những cử chỉ của con người đều hữu ích, nhưng những cử chỉ độc ác không giúp được gì. Chúng ta phải làm mọi thứ có thể về khía cạnh con người.

Tôi cũng nghĩ, và tôi muốn nói điều đó, về những phụ nữ đến các quốc gia của chúng ta: Ý, Tây Ban Nha, Ba Lan, Hungary, rất nhiều phụ nữ đến với con cái và chồng của họ hoặc đã chết hoặc đang chiến đấu trong chiến tranh. Đúng là bây giờ họ đang được giúp đỡ, nhưng chúng ta không được đánh mất sự nhiệt tình làm điều này, bởi vì khi sự nhiệt tình không còn nữa, những người phụ nữ này sẽ không được bảo vệ, có nguy cơ rơi vào tay những con kền kền luôn rình mò tìm kiếm điều này. Chúng ta hãy cẩn thận để không đánh mất sự tập trung giúp đỡ mà chúng ta dành cho người tị nạn. Điều này liên quan đến tất cả mọi người. Xin cảm ơn!

Vatican News

Nguồn: https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2023-05/dtc-phanxico-phong-van-chuyen-bay-tu-budapest-ve-rome.html