8 đột phá về y học và sức khoẻ hàng đầu năm 2021
8 đột phá về y học và sức khoẻ hàng đầu năm 2021
Từ loại vắc xin mới cho đến máy quét CT siêu sắc nét, đây là những thứ mới nhất.
Sau đây là danh sách những đổi mới sức khỏe nổi bật nhất trong năm 2021 vừa qua.
Ngoài hai loại vắc xin mới được phát hành để chống lại đại dịch Covid-19, thế giới cũng đã chứng kiến loại thuốc đầu tiên được phê duyệt để điều trị bệnh progeria hiếm gặp, một công thức insulin mới giá cả phải chăng cho tất cả mọi người và vắc xin sốt rét nhiều thập kỷ trong quá trình thực hiện.
1. Cải tiến của năm: Hai vắc xin đột phá cho Covid-19
Vắc xin Moderna và Pfizer
SHUTTERSTOCK |
Tính đến tháng 11.2021, có ít nhất 28 loại vắc xin có triển vọng đã được thử nghiệm và 15 loại đã được phép sử dụng khẩn cấp. Nhưng 2 loại vắc xin nổi bật nhất là Pfizer và Moderna.
Nếu một người được tiêm chủng tiếp xúc với SARS-CoV-2, những kháng thể đó có thể phát huy tác dụng, sinh sản và tiêu diệt vi rút trước khi nó nhân lên ngoài tầm kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh.
Cả hai loại vắc xin đều có hiệu quả ít nhất là 94% trong việc ngăn ngừa nhiễm bệnh nặng do Covid-19. Hai liệu pháp mRNA này đặc biệt sẵn sàng để thay đổi tiến trình của đại dịch và tương lai của y học phòng ngừa, theo tạp chí khoa học của Mỹ Popular Science.
2. Phương pháp điều trị mới cho một căn bệnh hiếm gặp, chết người
Những người mắc hội chứng Hutchinson-Gilford progeria hiếm khi sống quá 15 tuổi và cho đến nay các phương pháp điều trị chỉ có thể nhắm vào các triệu chứng và biến chứng.
Ngoài việc kéo dài tuổi thọ thêm vài năm, loại thuốc mới này có thể làm giảm các triệu chứng của các vấn đề về tim và xương do bệnh hiếm gặp này gây ra.
3. Bước tiến lớn của liệu pháp gien
Bước tiến lớn của liệu pháp gien
SHUTTERSTOCK |
Kể từ năm 2012, các nhà nghiên cứu đã tìm cách chỉnh sửa bộ gien, để điều trị các bệnh do đột biến ADN gây ra. Nhưng cho đến năm nay, phương pháp này chỉ điều trị các bệnh có đột biến trong máu.
Đến tháng 8.2021, các nhà nghiên cứu đã cố gắng sửa chữa thành công một khiếm khuyết di truyền gây ra một bệnh gan hiếm gặp. Công nghệ chỉnh sửa gien đã đi đến gan để sửa chữa các tế bào bị lỗi, theo Popular Science.
Vẫn còn một chặng đường dài trước, nhưng công nghệ này có thể mở đường cho việc chữa lành một loạt các điều kiện di truyền.
4. Thuốc đột phá trị Ebola
Khi bị nhiễm virus Ebola, người bệnh có thể bị sốt cao, chảy máu nghiêm trọng và suy nội tạng, dẫn đến tử vong với tỷ lệ rất cao, đến 50%.
Thuốc mới Inmazeb là sự kết hợp của 3 kháng thể nhắm vào một loại protein trên bề mặt của virus Ebola.
Thuốc có thể cứu sống 66,2% bệnh nhân, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt thuốc này để điều trị Ebola.
5. Xét nghiệm Covid-19 tại nhà đầu tiên
Xét nghiệm Covid-19 tại nhà của Ellume lần đầu tiên được FDA phê duyệt, cho phép người tiêu dùng xét nghiệm Covid-19 mà không cần đến bác sĩ. Trong ảnh là nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm. SHUTTERSTOCK |
Vắc xin làm giảm đáng kể nguy cơ nhiễm và lây lan Covid-19, nhưng chúng không hoàn hảo. Các trường hợp đột biến vẫn tiếp tục xảy ra.
Trong bối cảnh này, xét nghiệm Covid-19 tại nhà của Ellume lần đầu tiên được FDA phê duyệt, cho phép người tiêu dùng xét nghiệm Covid-19 mà không cần đến bác sĩ, theo Popular Science.
6. Chụp CT sắc nét độ chính xác cao
Máy chụp CT thông thường có độ phân giải thấp. Máy quét mới của Siemens – Naeotom Alpha, sử dụng máy dò đếm photon để đo mọi hạt ánh sáng đi qua, dẫn đến hình ảnh sắc nét hơn, có độ tương phản cao hơn về hoạt động bên trong cơ thể.
Semglee là sản phẩm sinh học tương tự insulin – có thể thay thế insulin, có giá thấp hơn insulin nhiều, là sản phẩm đầu tiên được FDA công nhận SHUTTERSTOCK |
7. Insulin giá rẻ
Đối với nhiều người bệnh tiểu đường, insulin vẫn là một sản phẩm rất đắt tiền. Semglee là sản phẩm sinh học tương tự insulin – có thể thay thế insulin, có giá thấp hơn insulin nhiều, là sản phẩm đầu tiên được FDA công nhận.
Semglee, có trong lọ 10 ml và bút có sẵn dung tích 3 ml và được tiêm dưới da 1 lần mỗi ngày, về mặt y tế giống với insulin.
8. Vắc xin sốt rét đầu tiên
Theo ước tính, bệnh sốt rét giết chết khoảng nửa triệu người trên thế giới mỗi năm. GlaxoSmithKline’s Mosquirix – một loại vắc xin đã được nghiên cứu trong nhiều thập kỷ, nay đã thành công trong việc chống lại 1 trong số 5 loại ký sinh trùng nguy hiểm chết người gây ra sốt rét ở châu Phi.
Vắc xin đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chứng thực, có hiệu quả khoảng 50% đối với bệnh sốt rét ác tính, là một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa căn bệnh chết người hiện nay, theo Popular Science.
THIÊN LAN
TNO