Tại Bệnh viện (BV) Hữu nghị Việt Đức, ngân hàng mô phôi đã tiếp nhận, bảo quản mẫu tinh dịch (chứa tinh trùng) từ năm 2018. Ngân hàng này bảo quản tinh trùng được lấy từ bệnh nhân (BN) chết não, và có trường hợp BN đã tử vong 4 giờ trước khi được lấy tinh trùng bảo quản, theo nguyện vọng của gia đình.

Việc bảo quản tinh trùng có sự phối hợp chuyên môn giữa Trung tâm nam học và ngân hàng mô phôi. Trong trường hợp BN muốn lưu trữ tinh trùng cần tiến hành các thủ thuật, phẫu thuật liên quan đến tinh hoàn hay để chẩn đoán vô tinh (do tắc nghẽn hay không tắc nghẽn), các kỹ thuật này được thực hiện tại Trung tâm nam học, sau đó các mẫu tinh trùng được lấy ra sẽ bảo quản tại ngân hàng mô phôi.

Chuyên gia nam học đánh giá, việc bảo quản mẫu tinh trùng mở ra cơ hội rất lớn cho các nam giới là BN trong quá trình thực hiện các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, ví dụ bảo quản tinh trùng cho các trường hợp được chẩn đoán tắc ống dẫn tinh.

Theo thông tin từ một số BV chuyên khoa điều trị hiếm muộn, nam giới quan tâm và gửi tinh trùng lưu trữ tại ngân hàng tinh trùng hiện có xu hướng tăng. Ngân hàng tinh trùng là nơi lưu giữ các mẫu tinh trùng đã được đông lạnh ở nhiệt độ âm sâu. Nhóm đối tượng chính lưu trữ tinh trùng, trữ lạnh là những trường hợp có vợ điều trị hiếm muộn hoặc cá nhân mong muốn bảo tồn khả năng sinh sản.

Một chuyên gia về điều trị hiếm muộn cho rằng, nam giới trước khi điều trị ung thư bằng hóa chất, xạ trị, thậm chí phẫu thuật u tinh hoàn, u tuyến yên…, nhất là BN trẻ, nên trữ tinh trùng (trữ lạnh tại ngân hàng tinh trùng), bởi hóa chất và xạ trị có thể làm tổn thương tế bào dòng tinh gây vô sinh. Nếu đã điều trị các biện pháp trên trước khi lưu trữ thì vẫn có thể thực hiện trữ lạnh tinh trùng được, tuy nhiên ảnh hưởng của những hóa chất hướng sinh dục trong quá trình điều trị thì chưa thể đánh giá hết.

Bảo quản tinh trùng cũng được chỉ định cho các trường hợp có rất ít tinh trùng di động hay hoạt động sinh tinh không ổn định. Bảo quản lạnh tinh trùng giúp tăng tính thuận tiện và an toàn cho các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản trong trường hợp người chồng khó lấy mẫu vào ngày làm thủ thuật, đi công tác xa nhà, khi mật độ tinh trùng quá ít; trường hợp chỉ có vài tinh trùng trong các thủ thuật lấy tinh trùng từ mào tinh hoàn, tinh hoàn.

Tại Khoa Hỗ trợ sinh sản – BV Phụ sản Hà Nội, BV Tâm Anh (Hà Nội), nam giới đã hoặc chưa có gia đình tới ngân hàng tinh trùng trữ mẫu trong các trường hợp như: thắt ống dẫn tinh, dự phòng muốn có thêm con sau này, trước khi điều trị hóa trị, xạ trị trong các bệnh lý ác tính, sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch, gây độc tế bào, ảnh hưởng tới quá trình sinh tinh, gây suy tinh hoàn tạm thời hoặc vĩnh viễn…

Một chuyên gia về điều trị hiếm muộn chia sẻ, nam giới làm việc trong môi trường phơi nhiễm có thể ảnh hưởng tới sinh sản: môi trường có nhiều phóng xạ, các chất độc công nghiệp nặng… hoặc người đang làm những nhiệm vụ nguy hiểm đến tính mạng.

Người có sức khỏe bình thường không nằm trong nhóm nêu trên cũng có thể tới trữ mẫu tại ngân hàng tinh trùng để bảo tồn khả năng sinh sản khi cần thiết.

Chuyên gia cũng lưu ý, tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm thực phẩm và lối sống ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng tinh trùng, đặc biệt là rượu bia và thuốc lá. Đã có trường hợp BN từ có tinh trùng đến không còn tinh trùng chỉ trong vài năm.

Với các cặp vợ chồng điều trị thụ tinh trong ống nghiệm, người chồng nên trữ mẫu tinh trùng trong các trường hợp: người vợ có chỉ định sinh con bằng phương pháp khoa học nhưng chồng không thể có mặt vào ngày chỉ định; người chồng phải trải qua các phẫu thuật lấy tinh trùng có thể trữ lại sử dụng các lần sau, để tránh phải phẫu thuật nhiều lần; người chồng có tinh trùng ít, yếu, bất thường nặng, hoặc có tình trạng suy tinh hoàn.

Việc trữ lạnh tinh trùng sẽ được bác sĩ tư vấn cụ thể trong từng trường hợp. Trong đó, bảo tồn khả năng sinh sản của nam giới đang ngày càng được nam giới quan tâm.