Việt Nam nhân giống thành công dược liệu quý có thể ức chế tế bào ung thư

Cây mán đỉa chứa 5 hoạt chất chống oxy hoá cao, bảo vệ gan và ức chế tế bào ung thư đã được các nhà khoa học nhân giống thành công để làm dược liệu.

Cây mán đỉa. (Ảnh: Khoa học & Phát triển)

Các nhà khoa học thuộc Đại học Khoa học Huế phát hiện mán đỉa là cây quý, có khả năng hỗ trợ trị bệnh cho con người. Loại cây này vốn có giá trị kinh tế thấp, mọc nhiều trong các khu rừng tự nhiên khu vực miền Trung, Tây Nguyên, theo VnExpress.

Nhóm nghiên cứu đã xác định 5 hoạt chất trong cây có hoạt tính chống oxy hoá cao, bảo vệ gan và ức chế các tế bào ung thư. Tuy nhiên, loài cây này chỉ mọc trong rừng tự nhiên lại khó tái sinh. Do đó, các nhà khoa học đã tìm hiểu khu vực phân bố, đặc điểm sinh trưởng phát triển của mán đỉa và tìm cách nhân giống.

Trong quá trình nhân giống tự nhiên, hạt mán đỉa khô không có khả năng này mầm, nhưng khi hạt tươi tỷ lệ hạt nảy mầm rất cao (94,8%). Thời gian hạt nảy mầm từ 6-7 ngày, có thể bảo quản hạt bằng phương pháp lạnh – tươi không quá 3 tuần hoặc bảo quản trong cát ẩm không quá 1 tuần.

Ngoài ra, mán đỉa còn được nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào và lựa chọn được môi trường tối ưu cho sinh trưởng của chồi cây.

Hiện, mô hình thử nghiệm với 500 cây mán đỉa trên diện tích 0,5 ha ở xã Hương Lộc (Nam Đông, Thừa Thiên Huế) có tỷ lệ cây sống đạt 87%. Cây thích nghi và tăng trưởng tốt.

PGS Võ Thị Mai Hương (chủ nhiệm đề tài) cho biết: “Nếu cây trồng có hoạt tính như cây tự nhiên trong rừng thì thực sự là nguồn dược liệu quý. Chúng tôi sẽ nghiên cứu tiếp để sử dụng hoạt chất từ cây sản xuất thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị các bệnh về gan”.

Theo Báo Quân Đội Nhân Dân, mán đỉa được đồng bào các dân tộc thiểu số sử dụng để chữa một số bệnh về gan. Tuy nhiên, chưa có tài liệu khoa học nào nghiên cứu đầy đủ về giá trị dược liệu của cây. PGS TS Nguyễn Thị Hoài – Đại học Y Dược, Đại học Huế đã dành 2 năm (2011-2012) để nghiên cứu về mán đỉa ở vùng núi Quảng Trị và phát hiện được hoạt tính chống oxy hoá mạnh của loài cây này.

Cây mán đỉa tên khoa học – Archidendron clypearia thuộc họ Trinh nữ. Loài cây phân bố trong các rừng đầm lầy, rừng thường xanh trên đất sét và các rừng hỗn giao rụng lá từ các tỉnh phía Bắc cho tới Ðồng Nai, Minh Hải, Kiên Giang.

Ở Thừa Thiên – Huế cây xuất hiện nhiều tại khu vực A Lưới, Nam Đông, Phong Điền, Hương Trà, Hương Thủy, Phú Lộc. Người dân thường dùng lá để nhuộm đen, nấu nước tắm trị ghẻ hoặc phơi khô, tán bột để điều trị vết thương.

Thế Tam (Tổng hợp)