Ngày 14-8, Viện Các bệnh truyền nhiễm và dị ứng quốc gia Mỹ (NIAID) cho biết công trình nghiên cứu trên đang ở giai đoạn đầu và chính phủ đang ưu tiên việc chọn ngẫu nhiên các xét nghiệm lâm sàng của các “ứng cử viên” vắcxin ngừa virus SARS-CoV-2.

Một số vắcxin đã bước vào giai đoạn cuối của giai đoạn thử nghiệm lâm sàng, trong đó có vắcxin của các công ty dược phẩm Moderna, Pfizer và AstraZeneca.

Tuy nhiên, NIAID cho biết các nhà khoa học “đã bắt đầu nghiên cứu tạo ra một chủng virus có thể được dùng vào việc phát triển mô hình HCT trên cơ thể người, nếu cần”.

Trong các thử nghiệm lâm sàng bình thường, cơ thể tình nguyện viên được tiếp nhận một loại thuốc hoặc một giả dược và được theo dõi sức khỏe trong nhiều tháng sau đó.

Giai đoạn đầu thử nghiệm trên một nhóm nhỏ (khoảng 50 người) để đánh giá mức độ an toàn thực tế. Sau đó là giai đoạn hai thử nghiệm với hàng trăm người và cuối cùng là giai đoạn ba thử nghiệm ở quy mô hàng chục nghìn người.

Giai đoạn cuối này rất tốn kém tiền bạc và thời gian và cần một mẫu đủ lớn và đa dạng về các yếu tố nhân khẩu học. Các nhà khoa học nghiên cứu cơ chế hoạt động của vắcxin hoặc thuốc điều trị khi một người phơi nhiễm tự nhiên với virus.

Tuy nhiên, có một cách nhanh hơn để kiểm tra liệu một loại thuốc hay vắcxin có hoạt động hiệu quả hay không là HCT – tức là chủ động đưa virus vào cơ thể tình nguyện viên, như đã thực hiện với các bệnh cúm, sốt rét, thương hàn, sốt xuất huyết và tả.

Phương pháp này thường được tiến hành với một virus đang không lan truyền mạnh trong cộng đồng, hoặc trước đó đã có các phương pháp điều trị đã được kiểm chứng trước đó.

Tại Mỹ, có nhiều nhóm vận động như 1DaySooner ủng hộ các nghiên cứu HCT đối với bệnh COVID-19 nhằm giúp sớm có vắcxin phòng bệnh, nhưng cách làm này vẫn gây tranh cãi vì không thể biết trước mức độ nghiêm trọng của bệnh và chưa hiểu hết các tác động của bệnh cũng như chưa có thuốc chữa.

Ngoài ra, theo người đứng đầu Khoa nghiên cứu thử nghiệm vắcxin của Đại học George Washington, ông David Diemert, hiện ở Mỹ có diện lây nhiễm rộng trong cộng đồng nên không cần đến các thử nghiệm HCT.

NIAID cho biết sẽ có thể đưa ra quyết định về việc này vào cuối năm nay, khi các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối bắt đầu cho kết quả. Điều này sẽ giúp xác định liệu các thử nghiệm HCT có cần thiết, an toàn và phù hợp với chuẩn mực đạo đức hay không.