Bài giảng Lễ Mình Máu Thánh Chúa của ĐTC Phanxicô
“Anh em phải nhớ lại tất cả con đường mà ĐỨC CHÚA, Thiên Chúa của anh (em), đã dẫn anh em đi.” (Đnl 8,2). Anh em phải nhớ: Lời Chúa hôm nay bắt đầu với lời mời gọi này của ông Môsê. Sau đó, ông Mô-sê khẳng định: “Anh em hãy ý tứ đừng quên Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em.” (Đnl 8,14). Kinh Thánh được trao tặng cho chúng ta để không quên Thiên Chúa. Như thế, quan trọng biết bao để ghi nhớ khi chúng ta cầu nguyện! Như lời Thánh Vịnh đã nói: “Lạy Chúa, con tưởng nhớ bao việc Ngài làm, tưởng nhớ những kỳ công thuở trước.” (Tv 77,12). Cũng tưởng nhớ những điều kỳ diệu Chúa đã làm trong cuộc đời chúng ta.
Quan trọng là ghi nhớ những điều tốt đẹp đã lãnh nhận, nếu không nhớ, chúng ta trở nên xa lạ với chính mình, chúng ta “quên đi” rằng mình hiện hữu; khi không ghi nhớ, chúng ta bị trốc rễ khỏi lòng đất đang nuôi dưỡng ta và bị cuốn đi như lá khô trong gió. Ngược lại, ghi nhớ là củng cố những tương quan, là cảm nghiệm mình là một phần của lịch sử, là thở cùng nhịp với một dân tộc. Ghi nhớ không phải là một điều riêng tư, mà là con đường kết nối chúng ta với Chúa và với tha nhân. Chính bởi điều này, trong Kinh Thánh, nhớ đến Thiên Chúa được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, cha kể cho con nghe, như được kể lại trong trình thuật: “Mai ngày khi con anh em hỏi anh em rằng: ‘Vì sao có các thánh ý, thánh chỉ, quyết định mà Đức Chúa, Thiên Chúa chúng ta, đã truyền cho quý vị?’ Anh em sẽ trả lời cho con anh em: ‘Chúng ta xưa làm nô lệ cho Pharaô bên Ai Cập, nhưng Đức Chúa đã ra tay uy quyền đưa chúng ta ra khỏi Ai Cập. Trước mắt chúng ta, Đức Chúa đã thực hiện những điềm thiêng dấu lạ lớn lao và khủng khiếp.’” (Đnl 6,20-22).
Nhưng ở đây cũng có một vấn đề: sẽ thế nào nếu sự thông truyền các ghi nhớ ấy bị gián đoạn? Và rồi, làm thế nào để nhớ những gì chỉ được nghe nói lại mà không có kinh nghiệm? Thiên Chúa hẳn đã biết trí nhớ của chúng ta mong manh và khó khăn như thế nào và Ngài đã làm cho chúng ta một điều chưa từng nghe nói, Ngài để lại cho chúng ta một tưởng niệm. Thiên Chúa không chỉ để lại lời nói, bởi sẽ rất dễ quên những gì được nghe. Thiên Chúa không chỉ để lại Kinh Thánh, bởi rất dễ quên nhưng gì chúng ta đọc. Thiên Chúa không chỉ để lại những dấu chỉ, bởi ta có thể quên cả những gì đã nhìn thấy. Nhưng Thiên Chúa để lại cho chúng ta Của Ăn, và rất khó để quên đi một hương vị. Ngài để lại cho ta Bánh, nơi đó Ngài hiện diện, thật và sống động, với tất cả hương vị tình yêu của Ngài. Khi rước Bánh, chúng ta có thể nói: “Đây chính là Chúa, Ngài đã nhớ đến tôi!”. Bởi thế Đức Giêsu đã dặn dò chúng ta: “Anh em hãy làm việc này để tưởng nhớ đến Thầy.” (1 Cr 11,24). Anh em hãy làm: Bí tích Thánh Thể không chỉ đơn thuần là tưởng nhớ, nhưng là một hành động: đó là cuộc Vượt Qua của Đức Chúa đang diễn ra vì chúng ta. Trong Thánh lễ, cái chết và phục sinh của Đức Giêsu diễn ra trước mắt chúng ta. Anh em hãy làm việc này để tưởng nhớ đến Thầy: anh em hãy họp nhau và như một cộng đoàn, một dân tộc, một gia đình, anh em cử hành Bí tích Thánh Thể để nhớ đến Thầy. Chúng ta cũng hãy làm như thế, đó là tưởng nhớ đến Chúa và để cho trí nhớ bị tổn thương của chúng ta được chữa lành.
Trước tiên là chữa lành trí nhớ mồ côi của chúng ta. Chúng ta đang sống trong một thời đại nhiều mồ côi. Cần chữa lành trí nhớ mồ côi. Nhiều người có trí nhớ bị thiếu hụt lòng thương cảm và bị những nỗi thống khổ thiêu đốt, gây ra bởi những người để con tim mình mồ côi, trong khi đáng lẽ ra phải thể hiện đức ái. Như thế, cần phải quay trở lại để thay đổi quá khứ, nhưng không thể. Tuy vậy, Thiên Chúa có thể chữa lành những tổn thương như thế, đặt vào trí nhớ chúng ta một tình yêu lớn hơn, đó là tình yêu của Chúa. Bí tích Thánh Thể ban tặng cho chúng ta tình yêu tín trung của Chúa Cha, để chữa lành tình trạng mồ côi của chúng ta. Ban cho chúng ta tình yêu của Chúa Giêsu, đã biến đổi ngôi mộ từ tình trạng cùng đường sang điểm khởi phát và đồng thời biến đổi đời sống chúng ta. Ban cho chúng ta tình yêu của Chúa Thánh Thần, để an ủi và chăm sóc những tổn thương, bởi Ngài không bao giờ để chúng ta đơn côi.
Với Bí tích Thánh Thể, Thiên Chúa cũng chữa lành trí nhớ tiêu cực của chúng ta, trí nhớ tiêu cực nhiều lần đến trong trái tim chúng ta. Chúa chữa lành trí nhớ tiêu cực này, trí nhớ khiến chúng ta luôn quy về lỗi lầm khi mọi sự không như ý và để lại trong tâm trí nỗi thất vọng rằng chúng ta chẳng là gì, chỉ là sai lỗi, rằng chúng ta “lầm lạc”. Chúa Giê-su đến để nói cho chúng ta rằng không phải như thế, Ngài nhắc nhớ ta rằng chúng ta thật sự quý giá vì chúng ta được mời dự bàn tiệc của Chúa, Ngài muốn chúng ta đồng bàn với Ngài. Không chỉ bởi Chúa rộng lượng, nhưng Ngài thực sự yêu mến chúng ta vì đã nhìn thấy chúng ta tốt lành và đẹp đẽ. Thiên Chúa biết rằng sự dữ và tội lỗi không phải là căn tính của chúng ta, nhưng là những căn bệnh và lây nhiễm. Chúa đến để chữa lành ta nhờ Bí tích Thánh Thể, nơi chứa kháng thể cho trí nhớ bị nhiễm bệnh tiêu cực của chúng ta. Với Chúa Giêsu, chúng ta có thể được miễn nhiễm với sự thất vọng. Đôi khi, luôn hiện ra trước mắt chúng ta những vấp ngã, chán nản, và vấn đề, từ gia đình tới công việc, những ước mơ chưa thành. Nhưng sức nặng ấy không làm chúng ta quỵ ngã bởi, từ tận sâu thẳm, luôn có Chúa Giê-su bổ sức cho chúng ta bằng tình yêu của Ngài. Đó chính là sức mạnh của Bí tích Thánh Thể, giúp biến đổi chúng ta thành những người có Chúa, sứ giả niềm vui chứ không phải tiêu cực. Chúng ta có thể tự hỏi khi chúng ta đi dự Thánh Lễ, chúng ta đem lại gì cho thế giới? Chúng ta rước Chúa và rồi lại tiếp tục ca thán, tiếp tục phê phán và tiếp tục than khóc sao? Điều này không giúp ích gì cả, nhưng niềm vui của Chúa có sức biến đổi cuộc đời.
Sau cùng, Bí tích Thánh Thể chữa lành trí nhớ khép kín của chúng ta. Những tổn thương chúng ta mang lấy nơi nội tâm gây ra vấn đề không chỉ cho mình mà còn cho tha nhân. Chúng khiến chúng ta sợ sệt và nghi ngờ, thoạt đầu làm chúng ta khép kín, dần già trở nên hoài nghi và vô cảm. Chúng khiến ta trở nên xa lạ và kiêu căng trong tương quan với tha nhân, làm cho chúng ta nghĩ rằng như thế là chúng ta đang kiểm soát được mọi thứ. Nhưng thực ra đó là sự giả dối, bởi chỉ có tình yêu mới chữa lành từ tận gốc rễ sự sợ sệt và giải thoát chúng ta khỏi nỗi khép kín cầm tù chúng ta. Đức Giêsu đã làm như thế, Ngài đến với chúng ta bằng sự dịu dàng, nơi sự mỏng dòn của Bánh Thánh Thể, nơi tấm Bánh được bẻ ra để phá vỡ sở thích ích kỷ của chúng ta, và Đức Giêsu đã làm như thế khi trao ban chính Ngài để nói với chúng ta rằng chỉ khi nào chúng ta biết mình, chúng ta mới có thể tự do khỏi những ngăn trở nội tâm, khỏi những bại liệt nơi con tim. Đức Giêsu, hiến mình cho chúng ta dưới dạng của ăn, mời gọi chúng ta không uổng phí cuộc đời vào những thứ vô ích đang tạo ra sự lệ thuộc và trống rỗng nội tâm. Bí tích Thánh Thể dập tắt nơi chúng ta lòng khát khao vật chất và khơi lên trong chúng ta ước muốn phục vụ; nâng chúng ta lên khỏi tâm lý an toàn dễ chịu và gợi nhắc rằng chúng ta không chỉ lo cho mình no ấm mà chúng ta còn là đôi tay của Chúa để phục vụ tha nhân. Lúc này đây, thật cấp bách để chăm lo cho những ai đang đói ăn và đói nhân phẩm, cho những ai đang không có việc làm để duy trì cuộc sống. Và cần hành động cách cụ thể, cụ thể như Tấm Bánh mà Chúa Giêsu ban tặng chúng ta. Chúng ta cần sự cảm thông thực sự, cần sợi dây liên đới đích thực và đúng nghĩa. Đức Giêsu, nơi Bí tích Thánh Thể, Ngài đến gần chúng ta, vậy chúng ta cũng đừng để người thân cận phải đơn côi!
Anh chị em thân mến, chúng ta tiếp tục cử hành việc tưởng niệm có sức mạnh chữa lành trí nhớ của chúng ta, đó là Thánh lễ. Đó là kho tàng để chúng ta đặt vào vị trí hàng đầu trong Giáo Hội và trong cuộc sống. Đồng thời, chúng ta tái khám phá lòng sùng kính Thánh Thể, điều tiếp tục thực hiện nơi chúng ta việc cử hành Thánh lễ. Chính lòng sùng kính này nâng đỡ chúng ta, chữa lành ta chúng từ bên trong, điều chúng ta thực sự rất cần, nhất là trong thời điểm hiện nay.
