Tầng ozone Nam Cực dần lành, ở Bắc Cực lớn kỷ lục
Tầng ozone Nam Cực dần lành, ở Bắc Cực lớn kỷ lục
Tầng ozone ở hai cực đang trong tình trạng đối lập nhau: một bên mang tới tín hiệu tích cực, một bên ghi nhận lớn chưa từng thấy.
Lỗ thủng tầng ozone ở Bắc Cực – Ảnh: ESA
Theo CNN ngày 16-4, các nhà khoa học thuộc Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và Cơ quan Giám sát khí quyển Copernicus (CAMS) cho biết lỗ thủng ở độ cao 18km ngay giữa tầng ozone đã mở rộng lớn nhất trong vòng 25 năm qua.
Từ hơn 1,6 triệu km2 vào tháng 2-2020, đến nay lỗ thủng đã rộng gấp 3 lần diện tích đảo Greenland (hơn 2 triệu km2). Đây là hiện tượng hiếm ở Bắc Cực, không thường xuyên như lỗ thủng ozone Nam Cực.
Theo Markus Rex – nhà khí quyển học tại Viện Alfred Wegener (Đức), hai nguyên nhân xuất hiện cùng lúc đã gây ra lỗ thủng này.
Thứ nhất là nhiệt độ biến đổi đột ngột ở vùng Bắc Cực, gây nên những cơn xoáy cực bất thường làm giảm lượng ozone trong tầng bình lưu.
Thứ hai, cũng có trường hợp các chất phá hủy tầng ozone như clo và brom trong khí quyển do hoạt động của con người. Tuy nhiên, lỗ hổng không liên quan đến sự suy giảm chất ô nhiễm không khí vì dịch COVID-19.
Theo nhóm nghiên cứu, lỗ thủng tầng ozone ở Bắc Cực không nguy hiểm như ở Nam Cực, tuy nhiên nếu lan rộng về khu vực vĩ độ cao, lỗ thủng này có thể gây hại cho người dân trước tác động của các tia cực tím, gần nhất ở vùng Greenland.
Trái với Bắc Cực là những tín hiệu tốt từ Nam Cực. Theo ghi nhận mới đây của NASA, lỗ hổng đã thu hẹp ở mức thấp nhất kể từ năm 1982. Một trong các nguyên nhân là giảm ô nhiễm không khí, những hóa chất công nghiệp, chứng tỏ thành công của nỗ lực các nước ký kết nghị định Montreal.
Tầng ozone như một tấm lọc của khí quyển Trái đất, có vai trò chặn đến 99% các bức xạ tia cực tím từ Mặt trời, giúp cho bề mặt Trái đất cũng như các sinh vật sống hạn chế tối đa các bức xạ nguy hiểm.
Greenland băng tan kỷ lục
Băng Greenland đang tan chảy kỷ lục – Ảnh: REUTERS
Theo nghiên cứu đăng tải ngày 15-4, các nhà khoa học ghi nhận lớp băng ở Greenland tan đi đáng kể, mất khoảng 600 tỉ tấn băng, tương đương 800 triệu hồ bơi tiêu chuẩn Olympic.
Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Columbia (Mỹ) và Đại học Liege (Bỉ) cho biết lượng nước tan chảy của Greenland có thể khiến mực nước biển toàn cầu dâng cao thêm khoảng 1,5mm.
Nguyên nhân ngoài nhiệt độ ấm lên toàn cầu còn do các hình thái tuần hoàn khí quyển tiêu cực xuất hiện thường xuyên hơn do hiện tượng biến đổi khí hậu.
Theo nhóm nghiên cứu, các lớp băng bao phủ 80% diện đảo Greenland . Nếu băng ở đây chảy hết, mực nước biển Trái đất sẽ dâng đến 7m.
