Theo dữ liệu vệ tinh mới được Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) công bố, trong thời gian 14 – 25.3, mức độ ô nhiễm không khí từ NO₂ tại 3 thành phố châu Âu ở Pháp, Tây Ban Nha, Ý đã giảm khoảng 40%. Đây cũng chính là thời điểm các khu vực này bắt đầu tiến hành phong tỏa, thực hiện giãn cách xã hội trên diện rộng để hạn chế sự lây lan của virus corona chủng mới gây đại dịch Covid-19.

Tại thủ đô Paris của Pháp, chỉ vài ngày sau lệnh giới nghiêm, chất lượng không khí của thành phố này đã đạt điểm tốt nhất từ đầu năm 2020 cho đến nay. Airparif (cơ quan theo dõi chất lượng không khí trong thành phố) cho thấy điểm số giảm từ 68, được coi là cao nhất ở mức trung bình, xuống còn 27 – một điểm rất thấp chỉ trong một ngày. Chỉ sau hai ngày giới nghiêm, Airparif nhận thấy không khí cải thiện 20% – 30%, với lượng khí thải NO giảm hơn 60%.

Các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng, mức ô nhiễm không khí ở nhiều quốc gia đã được cải thiện, đồng thời lỗ hổng tầng ozone ở Nam cực đang liền lại. Nguyên nhân là do lượng hóa chất độc hại thải ra từ xe cộ và các hoạt động công nghiệp giảm mạnh trên toàn cầu dưới tác động của lệnh phong tỏa chống Covid-19, trong đó có Trung Quốc.

Ngay tại Trung Quốc, bộ phận quan sát Trái đất của NASA mới đây công bố bản đồ khí tượng học cho thấy một sự cải thiện đáng kể về ô nhiễm không khí ở khu vực Vũ Hán. Sự bùng nổ của virus dịp đầu năm đã khiến chính quyền Trung Quốc đóng cửa toàn bộ các khu kinh tế, nhà máy và chặn mọi ngả đường vào thành phố Vũ Hán nhằm giảm thiểu lây lan dịch bệnh kể từ ngày 23.1. Kết quả là tấm ảnh về bản đồ khí thải NO₂ của NASA ở khu vực này năm nay cho thấy sự ô nhiễm ở mức độ nhẹ, biểu thị bằng màu xanh dương chứ không còn màu vàng hay đỏ như trước ở trên bản đồ.

Bảng xếp hạng chất lượng không khí toàn cầu trên AirVisual cũng chỉ ra rằng: Chỉ vài ngày sau khi Chính phủ các quốc gia áp dụng chính sách cách ly xã hội, không còn quốc gia nào ghi nhận chỉ số chất lượng không khí (chỉ số AQI) ở mức màu nâu hay màu tím – nguy hại cho sức khỏe con người. Chỉ còn 3 thành phố ghi nhận chỉ số AQI ở mức màu đỏ – chất lượng không khí kém là Bắc Kinh – Trung Quốc, Chiang Mai – Thái Lan (đồng chỉ số AQI = 169) và Dhaka – Bangladesh (AQI = 153) (số liệu ghi nhận ngày 31.3).

Thời điểm này tại Việt Nam, “lệnh” cách ly xã hội đã trải qua 2 tuần, tai thành phố lớn nhất cả nước là Hà Nội và TP.HCM cũng thoát cả ô nhiễm không khí. Chỉ số AQI ở TP.HCM thường xuyên ở mức màu vàng – mức vừa phải. Trên bản đồ chất lượng không khí toàn thành phố, màu vàng phủ khắp các điểm đo, xen kẽ nhiều khu vực hiển thị màu xanh – chất lượng không khí tốt.

Đáng chú ý, từ cái tên liên tục dẫn đầu danh sách những thành phố ô nhiễm nhất hành tinh, Thủ đô Hà Nội đã có “pha lội ngược dòng” ấn tượng khi ghi nhận chỉ số AQI trung bình ngày cuối tháng 3 là 47 – tốt cho sức khỏe con người. Trước đó khoảng 1 tháng, nồng độ bụi mịn PM2.5 đo được tại Hà Nội tăng vọt lên 104,3 µg/m3, vượt hơn 10 lần khuyến cáo 10,0 µg/m3 theo WHO và vượt gấp 5 lần mức quy chuẩn cho phép của Chính phủ Việt Nam. Thế nhưng tại thời điểm người dân hạn chế tối đa ra khỏi nhà, con số này đã giảm gần 10 lần, trở về mức 11,5 µg/m3, tiệm cận quy chuẩn cho phép của WHO.

Thủ đô Hà Nội của Việt Nam là thành phố ô nhiễm bụi mịn nhất thế giới, theo báo cáo chất lượng không khí toàn cầu 2019 do Tổ chức IQAir công bố ngày 25.2.

Xe chạy, ô nhiễm lại rục rịch tăng

HÀ MAI

TNO