Buông lỏng kiểm soát quyền lực trong thời gian dài

* Theo thống kê, từ đầu nhiệm kỳ tới nay đã có tới 8 tổ chức Đảng bị Ban Chấp hành T.Ư, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thi hành kỷ luật vì nhiều sai phạm khác nhau. Theo ông, đâu là nguyên nhân dẫn đến sai phạm ở hàng loạt các tổ chức Đảng như vừa qua?

– Nghị quyết T.Ư 4 khóa XI về một số vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng đã khẳng định “một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý nắm giữ khối lượng tài sản, nguồn vốn lớn của tập thể, của nhà nước. Đó là môi trường để chủ nghĩa cá nhân vụ lợi, thực dụng phát triển”, song chúng ta lại chưa có cơ chế để “ngăn ngừa vi phạm”. Điều đó có nghĩa là trong một thời gian dài chúng ta đã buông lỏng việc kiểm soát quyền lực.

Sai phạm kéo dài khiến tiến độ xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm ì ạch suốt nhiều năm qua. Trong khi đó, người dân liên tục bức xúc qua các buổi tiếp xúc cử tri (ảnh dưới)   Ảnh: Độc Lập – Ngọc Dương

 

 

Chính việc kiểm soát quyền lực trong nội bộ các tổ chức Đảng không tốt đã sinh ra tình trạng lợi dụng, lạm dụng quyền lực, thậm chí chuyên quyền, độc đoán của một số người đứng đầu. Khi có quyền lực, tự nhiên sẽ đẻ ra phe cánh, “nhóm lợi ích”, “sân sau” để củng cố quyền lực. Chính việc thiếu kiểm soát quyền lực đã triệt tiêu sự đấu tranh, phê bình và tự phê bình trong các tổ chức Đảng dẫn tới mất dân chủ. Chẳng hạn như vừa rồi xử 2 nguyên chủ tịch TP.Đà Nẵng với rất nhiều sai phạm, vi phạm pháp luật nhưng khi ông này còn đương chức thì thường vụ cấp ủy, ủy ban kiểm tra hay thanh tra của TP.Đà Nẵng có dám lên tiếng đâu? Tôi cho đây chính là cái gốc của những sai phạm, tiêu cực trong thời gian qua.

 

* Nếu như mọi chuyện bắt đầu từ việc thiếu kiểm soát quyền lực thì chúng ta giải thích thế nào khi không chỉ có những cá nhân mà hàng loạt các ban thường vụ cấp ủy sai phạm và bị kỷ luật?

 

– Nguyên tắc trong hoạt động lãnh đạo của Đảng là “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”. Đây là nguyên tắc đúng đắn để phát huy trí tuệ tập thể, đồng thời rõ trách nhiệm cá nhân. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, nguyên tắc này đã không được thực hiện một cách thực chất, thậm chí là hình thức, không phân rõ trách nhiệm giữa tập thể và cá nhân. Điều này dẫn đến việc một số cá nhân khi có quyền lực đã áp đặt ý chí cá nhân lên tập thể hoặc hình thành các phe nhóm lợi ích tạo thành các “tập thể” không có tiếng nói ngược lại với mình. Khi người đứng đầu nói thế nào, cấp ủy nghe răm rắp thì ở đó sẽ không thể kiểm soát được quyền lực, không còn dân chủ được nữa.

 

Cũng không ít trường hợp nhiều cá nhân lợi dụng danh nghĩa tập thể để tư lợi cá nhân rồi đến khi xảy ra chuyện thì đổ lỗi cho tập thể, nói rằng cái này tôi làm theo chủ trương của thường vụ cấp ủy… Vì vậy, khi xử lý sai phạm thì phải phân định rõ trách nhiệm tập thể và cá nhân. Tổ chức Đảng sẽ bị xử lý khi biết sai phạm mà không ngăn chặn, đồng thuận với cái sai. Chẳng hạn như vụ việc ở Thủ Thiêm mới đây thì có phải một hai cá nhân đâu mà là cả Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM.

 

Còn “xin – cho” thì còn tham nhũng, lợi ích nhóm

Nâng cao chất lượng phê bình, tự phê bình

Ông Vũ Quốc Hùng   ảnh: Gia Hân

 

Để làm trong sạch Đảng thì cách tốt nhất là thực hiện tốt các nguyên tắc tổ chức xây dựng Đảng, trong đó quan trọng nhất là nâng cao chất lượng phê bình, tự phê bình trong nội bộ Đảng.