Thứ Tư trong Chúa Nhật XXX TN A 2023. Lễ Các Thánh Nam Nữ

Nên thánh bằng tình yêu

Lm. Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK

Lời mở

Đại lễ mừng các thánh mời gọi chúng ta kết hợp với tất cả các thánh, nhất là ông bà cha mẹ đã qua đời, đang hiện diện ở nơi đây, để chia sẻ hạnh phúc trọn vẹn bên Chúa và chuyển cầu cho ta. Sự hiện diện của các thánh trong cuộc sống là một điểm xác tín quan trọng, mà mỗi người chúng ta cần có để sống trong niềm vui, bình an, hạnh phúc và hiệp thông với nhau. Thật vậy, lúc nào chúng ta cũng có một cộng đồng đông đảo gồm Đức Mẹ và các thánh ở bên ta, thôi thúc ta, hướng dẫn ta đi vào con đường của Thiên Chúa, con đường sự thật và sự sống của Đức Kitô. Bài sách Khải Huyền (x. Kh 7,2-4.9-14) giới thiệu cho ta cộng đồng hạnh phúc đó, để mời gọi chúng ta nên thánh: “Các ngươi phải thánh thiện, vì Ta, Đức Chúa, Thiên Chúa các ngươi là Đấng Thánh” (Lv 19,1),và “thật sự chúng ta là con cái Thiên Chúa”. (x. Bài đọc II, 1Ga 3,1-3). Nhưng thánh thiện là gì, có thể đạt được không, và đạt được bằng cách nào là những câu hỏi chúng ta muốn ôn lại lúc này?

1. Thánh thiện là gì?

ĐTC Phanxicô, vào ngày 19/3/2018, đã gửi cho tín hữu chúng ta một tông huấn có tên là Hãy vui mừng hoan hỉ (Gaudete et Exsultate) để trình bày về ơn gọi nên thánh trong thế giới ngày nay.

Trước hết, thánh thiện không phải là biến đổi để trở nên “người hiểu biết rộng, có phẩm chất đạo đức cao, vượt lên hẳn người cùng thời”, như Đức Phật Thích Ca, Đức Khổng Tử, Lão Tử, “hay người có công to lớn trong lịch sử, được tôn thờ ở đền chùa” như Đức Thánh Trần Hưng Đạo theo định nghĩa của Từ điển Tiếng Việt (x. Từ điển tiếng Việt 2013, NXB Đà Nẵng, mục từ Thánh, tr. 1182). Hoặc biến đổi phi thường để hoà nhập với Thiên Chúa Tạo Hoá như Đức Thánh Allah của Hồi giáo hay Brahman và Atman của Ấn Độ giáo.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói với chúng ta qua tông thư rằng: “Thánh thiện chính là phát huy được bản chất tốt đẹp của mỗi con người trong hoàn cảnh độc đáo của lịch sử, vì từng người chúng ta đã được Thiên Chúa dựng nên theo hình ảnh của Ngài. Sống đúng phẩm giá cao quý của con người là ta thành thánh, vì Chúa là Đấng Thánh”.

Từ “thánh” theo nghĩa của tiếng Hipri “Qados”, dịch sang tiếng Hy Lạp Hagios, có nghĩa là tách biệt khỏi cái gì phàm tục để thuộc về thần linh, thuộc về Thiên Chúa. Vì thế, ta thấy có những con người và vật được tách biệt để dành riêng cho Chúa như: dân thánh, đền thánh, chén thánh, bàn thánh, … Thiên Chúa là Đấng thánh, có nghĩa là Ngài tách biệt khỏi cái gì là phàm tục, không phải chỉ một lần mà tới ba lần, khi ta đọc: “Thánh, thánh, thánh, Chúa là Thiên Chúa các đạo binh…”. Mỗi người chúng ta đều có thể thành thánh khi chúng ta xa tránh những gì phàm tục, nhơ bẩn, xấu xa, tiêu cực để vươn tới những gì tốt đẹp, trong sáng, thanh cao, tích cực trong đời sống hằng ngày.

2. Ta có thể đạt được sự thánh thiện không?

Đọc hạnh các thánh trong dòng lịch sử, ta thấy nhiều người có những gương sáng anh hùng, làm được nhiều điều kỳ diệu, kết hợp đặc biệt với Chúa khi cầu nguyện đến nỗi khuôn mặt toả sáng, thân hình bay bổng lên cao, tác động đến vạn vật như cây cối, chim muông, thú dữ… Rồi nghĩ đến con người tầm thường, đầy tội lỗi của mình, ta lại thấy ơn gọi nên thánh hình như không phải dành cho ta, mà chỉ cho một ít người đặc biệt nào đó trong Giáo Hội.

ĐTC nhắn nhủ rằng: Chúng ta không nên nản chí trước các mẫu gương thánh thiện dường như không thể đạt đến được đó. Một số chứng cớ có thể hữu ích và gợi hứng, nhưng không phải để chúng ta sao chép cuộc đời của các thánh nhân đó nơi ta, vì mỗi người nên thánh bằng mỗi cách khác nhau” (Tông huấn, số 11). Giáo Hội không thể tôn vinh hai thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu hay hai thánh Đa Minh! Vậy mà không ít người đã từng quyết tâm rằng mình sẽ là một Têrêsa, một Đaminh khác trong thời đại hôm nay! Điều này thúc đẩy mỗi người dâng hiến trọn vẹn cho Thiên Chúa và đón nhận kế hoạch độc đáo mà Thiên Chúa tiền định cho chúng ta từ muôn thuở. “Trước khi cho ngươi thành hình trong dạ mẹ, Ta đã biết ngươi; trước khi ngươi lọt lòng mẹ, Ta đã hiến thánh ngươi” (Gr 1,5; TH, số 13).

Tuy nhiên, vì đây là lời mời gọi của Chúa (x. Lv 11,44; 1Pr 1,16), nên chính Chúa Cha và Chúa Giêsu sẽ ban cho ta đầy đủ ân huệ để có thể thực hiện điều này như CĐ.Vaticanô II đã tuyên bố rõ ràng ở số 11 của Hiến chế Lumen Gentium: “Được trao ban nhiều phương tiện cứu độ dồi dào và cao quý như thế, tất cả các tín hữu, dù trong hoàn cảnh hay bậc sống nào, cũng đều được Chúa kêu gọi, để mỗi người mỗi cách, vươn tới sự thánh thiện trọn hảo như chính Chúa Cha là Đấng trọn lành” (TH, số 10 ).

3. Đạt được bằng cách nào?

“Chúng ta có thể đạt được sự thánh thiện trọn hảo bằng đời sống yêu thương và làm chứng cho tình yêu Thiên Chúa trong mọi việc mình làm, ở mọi nơi mình sống” (TH, số 14).

Qua bài Tin Mừng (x. Mt 5,1-12), Chúa Giêsu giới thiệu cho ta con đường thánh hoá qua Tám Mối Phúc Thật, nghĩa là giúp ta tránh xa những gì phàm tục để thuộc về Thiên Chúa. Trong cuộc sống trần thế, mỗi ngày ta tiếp xúc với những con người, những sự vật, cũng như cần ăn uống, ngủ nghỉ, làm việc…Tất cả những thứ đó đều có thể biến thành thánh, nếu ta biết đưa tình yêu Thiên Chúa vào trong chúng, vì chính tinh thần định hình cho vật chất như chúng ta đã nhiều lần tìm hiểu.

Tám Mối Phúc Thật chính là những giá trị tích cực được chúng ta theo đuổi, để vượt lên trên những giới hạn tiêu cực của Mười Điều Răn, mà chúng ta không được phép vượt qua, như tôn thờ thần Tài, thần danh vọng, thề gian, làm việc chết bỏ như những tên nô lệ mà không biết giữ ngày Chúa nhật, bất hiếu, giết người, dâm đãng, bất công, tham lam và để trở thành thánh như Đức Giêsu.

Vì thế, Đức Thánh Cha dạy rằng: “Muốn nên thánh thiện, ta hãy học với Chúa Giêsu, là Đấng Thánh của Thiên Chúa (x. Cv 3,14; 6,69) và là tôn sư của con người, để thực hành Tám mối phúc của Người. Sống theo các mối phúc đó như: tinh thần nghèo khó, hiền hoà, sầu khổ, khao khát công chính, biết xót thương người, có lòng trong sạch, xây dựng hoà bình, sẵn sàng bị bách hại, dường như có vẻ lội ngược dòng với con người trong xã hội hôm nay, nhưng thật sự là con đường dẫn tới sự hoàn thiện tuyệt vời” (x. TH, số 63).

Điểm đặc biệt của sự thánh thiện hoàn hảo được ĐTC nhấn mạnh là niềm vui (x. TH, số 122-128), mà Chúa Thánh Thần, Đấng thánh hoá, khơi dậy trong ta (x. Rm 14,17), vì con người chúng ta là đền thờ Thiên Chúa và Thánh Thần Chúa ngự trong ta. Niềm vui và hân hoan là đặc điểm của thánh thiện và cũng là tên gợi nhớ của Tông huấn. Nhìn vào anh chị em, tôi thấy nhiều người đang giữ nét mặt buồn rầu, ánh mắt trĩu nặng lo âu vì cuộc sống khó khăn, bệnh tật, thử thách. Nhưng xin anh chị em hãy vui lên vì những các vị thánh đang có mặt ở đây, đang sung sướng vì được chia sẻ hạnh phúc trọn vẹn với Thiên Chúa “sau khi đã trải qua cơn thử thách lớn lao” và đang chuyển cầu cho từng người chúng ta.

Lời kết

Như thế, sự thánh thiện không còn là một đích điểm xa vời hay kết quả vĩ đại, mà ta khó lòng đạt tới. Nhưng đó là ơn gọi và sứ mệnh được ta thể hiện qua những giá trị của Tám Mối Phúc Thật trong đời sống thường ngày.