Các bác sĩ Bệnh viện K hướng dẫn cách phân biệt u hắc tố lành tính và ác tính dựa trên màu sắc, hình dạng nốt ruồi/vết sậm màu trên da – Ảnh: BVK

Theo thông tin từ Bệnh viện K, ung thư hắc tố là bệnh lý ác tính, thường tiến triển nhanh gây di căn sớm và nguy cơ tử vong cao. Việc phát hiện bệnh sớm sẽ tăng hiệu quả điều trị và cải thiện tiên lượng bệnh, ngược lại nếu phát hiện muộn khi bệnh đã có di căn xa thì quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn tốn kém, hiệu quả không như mong đợi.

Hiện nay, tỉ lệ mắc căn bệnh này có xu hướng tăng trong khi ung thư hắc tố là dạng ung thư da nguy hiểm nhất. Năm 2016, có 76.380 ca ung thư hắc tố mới ghi nhận ở Mỹ, với 10.130 ca tử vong.

Thống kê ở một số nước cho thấy số mắc tăng gấp đôi sau 10-15 năm và tăng dần theo tuổi. Tỉ lệ mắc cao nhất được ghi nhận tại Úc với 40/100.000 dân; tại Mỹ: 12/100.000 dân và ở Việt Nam: 0,4/100.000 dân.

Những yếu tố nguy cơ làm tăng tỉ lệ mắc ung thư hắc tố

1. Tuổi càng cao tỉ lệ mắc bệnh càng cao;

2. Người da trắng nguy cơ cao gấp hàng chục lần người da đen, người tiếp xúc với ánh nắng mặt trời;

3. Do các yếu tố di truyền: gia đình có người bị bệnh, hội chứng nốt ruồi gia đình;

4. Do bệnh lý da có sẵn: da vẩy sừng hóa, tổn thương sắc tố bẩm sinh, nốt ruồi loạn sản…;

5. Tỉ lệ mắc bệnh theo giới nam/nữ: 1,2/1.

Cảnh báo từ… nốt ruồi

1. 70% bệnh xuất hiện trên các nuốt ruồi bẩm sinh thường gặp ở các vùng da bị tì đè, cọ xát.

2. U thường xuất hiện thành cục hoặc thành nấm, ít khi là mặt phẳng, màu đen nhánh nhưng có khi đỏ.

3. Hạch: K hắc tố hay di căn hạch, hạch thành chùm chèn ép gây đau. Phổi, gan, não là các cơ quan hay bị di căn.

Để chẩn đoán xác định ung thư hắc tố, các bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố:

Dựa vào tiến triển và thăm khám lâm sàng tiêu chuẩn Glasgow 7 bao gồm ba tiêu chuẩn chính: vùng nghi ngờ (có thể là nốt ruồi) thay đổi kích thước; thay đổi hình dạng hay thay đổi màu sắc.

Bên cạnh đó, có bốn tiêu chuẩn phụ: vùng nghi ngờ có đường kính lớn hơn 7mm, có viêm hoặc loét trợt, chảy máu, ngứa hoặc thay đổi cảm giác, tiền sử có nốt ruồi phát triển nhanh, có hình ảnh màu đen đặc trưng của ung thư hắc tố. Các bác sĩ sẽ xét nhiệm cận lâm sàng: giải phẫu bệnh, PET-CT… để đánh giá.

Điều trị ung thư hắc tố

Cũng như các bệnh ung thư thường gặp khác, phẫu thuật đóng vai trò chủ chốt điều trị ung thư hắc tố giai đoạn sớm, ở giai đoạn muộn phẫu thuật mang tính chất điều trị triệu chứng.

Hóa chất thường áp dụng với K hắc tố tiến triển di căn xa không thể kiểm soát được bằng phẫu thuật. Từ ngày có liệu pháp miễn dịch ra đời, hóa chất ít còn được sử dụng.

Sau điều trị, với ung thư giai đoạn tại chỗ bệnh nhân được theo dõi định kỳ mỗi năm. Với tổn thương < 1mm bề dày tái khám mỗi sáu tháng trong hai năm đầu, sau đó định kỳ mỗi năm một lần.

Với tổn thương 1-4mm bề dày tái khám bốn tháng/lần trong ba năm đầu, sau đó định kỳ sáu tháng một lần. Với tổn thương > 4mm bề dày tái khám ba tháng/lần trong ba năm đầu.

Vừa qua, Bệnh viện K có tiếp nhận điều trị một số người bệnh mắc ung thư hắc tố. Điển hình như trường hợp bệnh nhân nữ 50 tuổi, đã mổ u hắc tố gót chân phải cách đây hai tháng tại bệnh viện tỉnh (cắt tiệm cận u).

Gần đây bệnh nhân xuất hiện nổi hạch bẹn phải nên tới Bệnh viện K khám và điều trị. Sau khi thăm khám, thực hiện các xét nghiệm, bệnh nhân được chẩn đoán ung thư hắc tố di căn hạch bẹn.

Phương án điều trị được các bác sĩ khoa ngoại cơ xương khớp, Bệnh viện K đưa ra cho người bệnh đó là điều trị phẫu thuật vét hạch bẹn phải, cắt rộng u tạo hình vạt gan chân trong.

Sau phẫu thuật một tuần hiện bệnh nhân ổn định. Kết quả sau mổ cho thấy tổn thương gót chân ung thư hắc tố T3N2M0 (hai hạch di căn), bệnh nhân tiếp tục được điều trị miễn dịch và theo dõi sau khi ra viện.