Ngưng tim ngưng thở, mạch và huyết áp không đo được

Cách nhập viện 15 phút, anh Trần H.T. (44 tuổi, ngụ quận 7, TP.HCM) đang làm việc tại công trường đột ngột tím tái, khó thở, sau đó ngất đi. Anh được đồng nghiệp phát hiện nên đưa vào một bệnh viện ở quận 7 trong tình trạng ngưng tim ngưng thở, mạch và huyết áp không đo được.

Ê kíp y, bác sĩ tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương đang thực hiện can thiệp cho một bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp  BVCC

Bệnh nhân được các bác sĩ và điều dưỡng của bệnh viện này tiến hành hồi sức tim phổi nâng cao. Sau hồi sức tích cực khoảng 15 phút, tim bệnh nhân đập lại, mạch và huyết áp đo được nên được chuyển ngay qua Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.

Tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, sau khi tiếp nhận bệnh nhân, các bác sĩ cấp cứu đã hội chẩn ngay với bác sĩ chuyên khoa tim mạch can thiệp, chẩn đoán lúc này là một trường hợp nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp giờ thứ nhất có biến chứng ngưng tim ngoại viện đã được hồi sức thành công.

Bệnh nhân có chỉ định phải tái thông mạch vành cấp cứu, tuy nhiên do nguy cơ tử vong rất cao nên bác sĩ đã giải thích cho người nhà về tình trạng bệnh, và người nhà đã đồng ý can thiệp động mạch vành. Sau can thiệp, bệnh nhân được chuyển về khoa tim mạch can thiệp theo dõi và điều trị tiếp. Khoảng 1 ngày sau, các bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh nhân ổn định hơn nên đã tiến hành rút nội khí quản. Hiện bệnh nhân hết đau ngực, tự thở khí trời, đi lại bình thường, mạch và huyết áp ổn định; điện tim, siêu âm tim và các xét nghiệm cận lâm sàng của các cơ quan trong giới hạn bình thường.

Đang bơi, đột nhiên đau ngực, khó thở

Trước đó, khi đang bơi, ông Nguyễn N.Đ (58 tuổi, ngụ quận 11, TP.HCM) đột nhiên đau ngực, khó thở. Sau đó khoảng 30 phút, ông được người dân phát hiện bị tím tái nên gọi cấp cứu. Đội cấp cứu tiếp xúc bệnh nhân với tình trạng mê, ngưng tim ngưng thở, mạch và huyết áp không đo được. Bệnh nhân đã được các bác sĩ và điều dưỡng cấp cứu của đội cấp cứu 115 tiến hành hồi sức tim phổi nâng cao rồi được chuyển ngay qua Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.

Tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, đo khẩn điện tâm đồ của bệnh nhân gợi ý NMCT cấp. Kết quả chụp mạch vành cho thấy bệnh nhân bị tắc nhánh động mạch liên thất trước (động mạch lớn nhất nuôi tim) nên các bác sĩ xử lý tái thông bằng cách đặt 1 giá đỡ trong lòng động mạch vành. Sau can thiệp, bệnh nhân bị suy đa cơ quan sau ngưng tim ngưng thở kéo dài và được chuyển xuống khoa Hồi sức tích cực tiếp tục điều trị và theo dõi. Sau 13 ngày điều trị, bệnh nhân ngừng được thuốc vận mạch, sau đó được cai máy thở và rút nội khí quản.

Đau ngực là một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh tim  SHUTTERSTOCK

Theo tiến sĩ Lê Cao Phương Duy, Phó giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, đây là những trường hợp điển hình ngưng tim ngưng thở do rối loạn nhịp ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp. Nhờ sự tiếp cận kịp thời với một quy trình điều trị hợp lý và chính xác nên bệnh nhân được cứu sống, hồi phục.

Tỷ lệ tử vong trên 90% nếu ngưng tim ngoại viện

Theo tiến sĩ Lê Cao Phương Duy, NMCT cấp là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhập viện và tử vong hiện nay trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Nhiều bệnh nhân thường dễ tử vong ở những giờ đầu tiên trước khi vào đến bệnh viện vì các biến chứng liên quan đến rối loạn nhịp. Đặc biệt, khi bệnh nhân đã có ngưng tim ngoài bệnh viện, thì tỷ lệ tử vong trên 90%.

“Nếu được nhập viện và điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong giảm xuống còn 6 – 10%. Khi đã có biến chứng choáng tim, tỷ lệ tử vong vẫn còn rất cao tuy nhiên nếu được can thiệp động mạch vành kịp thời sẽ cứu sống rất nhiều người bệnh. Do đó, NMCT cấp cần được chẩn đoán sớm và điều trị tích cực, kịp thời,” TS Lê Cao Phương Duy cho biết.

Những bệnh nhân có nguy cơ cao bị NMCT cấp bao gồm bệnh nhân đã từng được chẩn đoán bệnh mạch vành, có những yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành như: Lớn tuổi (nam hơn 45 tuổi, nữ hơn 55 tuổi); thừa cân, béo phì; ít vận động thể lực; hút thuốc lá; tăng huyết áp; đái tháo đường; rối loạn lipid máu; stress về thể chất và tinh thần.

Nhiều nghiên cứu cho thấy trong hơn 50% các trường hợp, bệnh nhân sẽ có một yếu tố khởi kích xảy ra trước khi NMCT cấp như: Vận động gắng sức, stress tâm lý, phẫu thuật, có bệnh lý nội khoa nặng. Đặc biệt, NMCT cấp có tần suất xảy ra cao vào buổi sáng (từ 6 giờ đến 11 giờ), nhất là trong vòng 3 giờ đầu tiên sau khi ngủ dậy.