Người bán vé số hút thuốc bất chấp biển cấm hút thuốc lá ngay tại khu vực bến xe Miền Đông (quận Bình Thạnh, TP.HCM) – Ảnh: THU HIẾN

Ở nơi công cộng, tình trạng người hút thuốc vẫn diễn ra phổ biến. Tại khu vực nhà chờ bến xe Miền Đông (Q.Bình Thạnh, TP.HCM), trong khoảng 10 phút, có 6-7 người phì phèo, nhả khói thuốc.

Điều đáng nói là những người này chủ yếu lại là các tài xế, lơ xe ngang nhiên hút thuốc trước mặt hành khách. Sau khi quan sát khoảng 30 phút vẫn không có người nào nhắc nhở, xử phạt.

Đại diện Trung tâm Tư vấn sức khỏe và phát triển cộng đồng (CHD) cho biết trong 7 tháng năm 2022, các lượt nhắc nhở, xử phạt vi phạm hút thuốc lá tại nơi có quy định cấm thuộc các điểm giao thông công cộng TP.HCM gần 2.300 trường hợp. Trong đó nhắc nhở 2.268 và chỉ xử phạt 12 trường hợp với tổng số tiền 5,3 triệu đồng.

Cũng theo đại diện CHD, việc xử phạt người hút thuốc lá tại nơi công cộng như bến xe hoàn toàn có thể áp dụng được. Bởi vì trong hợp đồng ký kết với chủ xe hoặc các đối tác kinh doanh tại bến đều có mục xử phạt liên quan đến thuốc lá như cấm quảng cáo, mua bán, hút thuốc lá tại bến với mức phạt nhất định (200.000 – 300.000 đồng). Để xử phạt hành vi này, có thể dựa vào chứng cứ từ hình ảnh trích xuất camera trên xe hay ở bến và căn cứ theo quy định của hợp đồng…

Còn đối với các bến xe buýt thuộc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP.HCM, hệ thống camera được gắn trên xe để giám sát, khi phát hiện tài xế hay nhân viên phục vụ hút thuốc lá, hình ảnh này được trung tâm ghi nhận và xử phạt vào những tháng sau đó.

Tuy nhiên việc xử phạt đối với hành khách còn khó khăn vì phải tuân thủ quy trình xử phạt hành chính rất chặt chẽ, nên khi quyết định xử phạt được ký thì hành khách đã đi mất. “Việc xử phạt những hành vi này thiết nghĩ phải phạt ngay tại chỗ thì mới có tác dụng răn đe, phát huy được tính hiệu quả giáo dục thực thi luật trong cộng đồng”, vị này cho hay.

Vấn đề đặt ra thời gian qua là việc phạt nóng hành vi hút thuốc lá nơi công cộng chỉ đếm trên đầu ngón tay, vậy việc áp dụng hình thức phạt nguội có hiệu quả?

Đại diện một bến xe cũng cho biết: “Vẫn phải tăng cường áp dụng hình thức phạt nóng, ví dụ linh động xử lý theo hướng từ chối phục vụ chuyến xe nếu hành khách vi phạm. Còn hình thức phạt nguội thì phải có khảo sát, nghiên cứu kỹ cách thức thực hiện, phương pháp giám sát, hình thức xử phạt mới hiệu quả được”.