Một búi tóc dài được các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) lấy ra khỏi ruột một nữ bệnh nhi – Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Thời gian qua TP.HCM ghi nhận liên tiếp nhiều trẻ tự ăn tóc gây tắc ruột nặng phải mổ cấp cứu. Theo BS.CKII Nguyễn Thị Kiều Tiên (Bệnh viện Tâm thần TP.HCM), đây có thể là hệ quả của rối loạn xung động nhổ tóc – một dạng rối loạn hành vi xung động trong tâm thần học có thể gặp ở trẻ em lẫn người lớn.

Hiện tượng này thường được khởi đầu bằng hành vi tự động sờ, day rồi bứt từng sợi tóc trong khi đang suy nghĩ, làm việc, học tập… Người bệnh ban đầu sẽ cảm thấy đau nhưng dần dần sẽ có cảm giác “đã ngứa” dù không có yếu tố gây ngứa như nấm, gàu.

Việc này lặp đi lặp lại nhiều lần và hình thành hành vi tự bứt tóc khi cảm thấy cần suy nghĩ, khi căng thẳng, khi cần giải quyết vấn đề hay khi thấy buồn hoặc thậm chí khi rảnh.

Ở trẻ em, bác sĩ Kiều Tiên cho biết thêm sau khi tự bứt tóc xong, trẻ có khuynh hướng nếm thử xem thế nào hoặc để xóa dấu tích tóc rụng vì sẽ bị người lớn la phạt nên dẫn đến việc các em sẽ lén bứt tóc và tự nuốt tóc để tránh bị la phạt. Điều này lâu dần sẽ hình thành búi tóc gây tắc ruột vì con người không có men tiêu hóa chất keratin có trong các sợi tóc.

Để phụ huynh nhận ra rối loạn xung động nhổ tóc ở trẻ, bác sĩ Tiên lưu ý vì rối loạn là một quá trình diễn ra theo thời gian nên tùy theo giai đoạn, phụ huynh có thể nhận ra rối loạn này ở trẻ thông qua một số dấu hiệu.

Điển hình như trẻ hay vừa ngồi học vừa sờ đầu, hoặc vừa ngồi chơi game vừa sờ chân tóc, xung quanh nơi trẻ nằm hoặc ngồi sẽ có nhiều tóc rụng.

Khi đưa trẻ khám chuyên khoa da liễu không phát hiện bất thường gây rụng tóc nhưng có những mảng trống đáng ngờ trên da đầu và trẻ thường than đầy bụng dù không ăn gì nhiều…

Ở những trẻ có rối loạn không may đã tắc ruột phải phẫu thuật trước đó, bác sĩ Tiên cho hay những trẻ đã có hành vi tự ăn tóc kéo dài, lâu dần khiến tóc bị rối và mắc kẹt trong hệ thống tiêu hóa dẫn đến tình trạng tắc ruột và phải phẫu thuật để lấy “búi tóc khổng lồ” này ra khỏi cơ thể.

Tuy nhiên, nếu không được tìm hiểu nguyên nhân và trị liệu đúng chuyên khoa, ngay cả sau khi đã phẫu thuật, việc tái diễn hành vi này vẫn còn tồn tại rất cao. Từ đó, dẫn đến nhiều búi tóc trong bụng, cùng nhiều mảng trọc trên đầu.

“Đây được xem là một rối loạn có liên quan đến stress, đến việc kiểm soát hành vi xung động nên trẻ cần được đưa đi khám ở chuyên khoa tâm lý – tâm thần để được chữa trị sớm tận gốc, tránh phải giải quyết hậu quả ở phẫu thuật ngoại khoa.

Sau khi được phẫu thuật lấy búi tóc, trẻ cần được điều trị bằng thuốc và liệu pháp tâm lý, huấn luyện hành vi để kiểm soát xung động trên”, bác sĩ Tiên khuyến cáo.