ĐTC Phanxicô – Bài Giáo lý: Tuổi già liên minh các thế hệ

Hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục suy gẫm về các vị cao niên, về ông bà, về tuổi già – hạn từ có vẻ xấu xí nhưng không, người cao niên rất tuyệt, các ngài rất đẹp đẽ! Và hôm nay chúng ta sẽ để mình được gợi hứng từ cuốn sách tuyệt vời là sách Rút, một viên ngọc quý của Kinh thánh. Dụ ngôn Rút làm sáng tỏ vẻ đẹp của các mối dây nối kết gia đình: phát sinh từ mối quan hệ của một cặp vợ chồng, nhưng vượt ra khỏi mối quan hệ này. Các mối dây nối kết yêu thương có khả năng bền chặt như nhau, trong đó sự hoàn hảo của khối đa diện các tình âu yếm nền tảng vốn tạo nên ngữ pháp tình yêu gia đình được tỏa sáng. Ngữ pháp này mang lại nhựa sống và khôn ngoan có tính sinh sản cho toàn bộ các mối quan hệ vốn xây dựng nên cộng đồng. Cùng với Diễm Ca, Sách Rút giống như tấm kia trong tập sách gấp đôi nói về tình yêu phu thê. Cũng quan trọng, cũng thiết yếu như thế, nó thực sự tôn vinh sức mạnh và chất thơ hẳn có trong các mối dây nối kết thế hệ, họ hàng, sự hiến thân và lòng trung thành liên quan đến toàn bộ chòm nhóm gia đình. Và điều đó, trong những tình huống gây ấn tượng sâu sắc của cuộc sống vợ chồng, thậm chí còn trở nên có khả năng mang lại một sức mạnh không thể tưởng tượng được của tình yêu, có thể khơi lại hy vọng và tương lai.

Chúng ta biết rằng những lời sáo rỗng về các mối dây nối kết họ hàng do hôn nhân tạo ra, đặc biệt là mối dây nối kết mẹ chồng nàng dâu, mối quan hệ giữa mẹ chồng và nàng dâu, phản bác quan điểm này. Nhưng, chính vì lý do này, lời Thiên Chúa trở nên quý giá. Niềm cảm hứng của đức tin có thể mở ra một chân trời chứng tá chống lại những định kiến thường có nhất, một chân trời quý giá cho toàn thể cộng đồng nhân loại. Tôi mời anh chị em khám phá lại sách Rút! Đặc biệt là trong việc suy niệm về tình yêu và trong việc dạy giáo lý về gia đình.

Cuốn sách ngắn này cũng chứa đựng những lời dạy có giá trị về sự liên minh của các thế hệ: trong đó tuổi trẻ bộc lộ mình có khả năng khôi phục nhiệt huyết cho tuổi trưởng thành – điều này rất chủ yếu: khi tuổi trẻ phục hồi nhiệt huyết cho người cao niên – và trong đó tuổi già khám phá ra mình có khả năng khơi lại tương lai cho tuổi trẻ bị thương tích. Ở phần đầu, bà Naomi lớn tuổi, mặc dù cảm động trước tình âu yếm của các con dâu, góa bụa bởi hai con trai, nhưng lại bi quan về số phận của họ trong một sắc dân không phải sắc dân của mình. Do đó, bà trìu mến khuyến khích các phụ nữ trẻ trở về gia đình của họ để làm lại cuộc đời, vì những góa phụ này còn trẻ. Bà nói, “Mẹ không thể làm gì cho các con”. Đây rõ ràng là một hành động của tình yêu: người phụ nữ lớn tuổi, không chồng và không có con trai, nhất quyết yêu cầu các con dâu bỏ rơi bà. Tuy nhiên, đó cũng là một kiểu cam chịu: không thể có tương lai cho những góa phụ ngoại quốc, nếu không có sự che chở của người chồng. Rút biết điều này nhưng đã từ chối lời đề nghị đầy đại lượng này – cô không muốn về nhà. Mối quan hệ thiết lập giữa mẹ chồng và con dâu đã được Thiên Chúa chúc phúc: Naomi không thể yêu cầu bị bỏ rơi. Thoạt đầu, Naomi tỏ ra cam chịu hơn là vui vẻ về lời đề nghị này: có lẽ bà nghĩ rằng mối nối kết kỳ lạ này sẽ làm trầm trọng thêm rủi ro cho cả hai người. Trong một số trường hợp, cần phải chống lại xu hướng bi quan của người cao niên bằng áp lực tình cảm của người trẻ.

Thật vậy, Naomi, cảm động trước sự hiến thân của Rút, sẽ vượt qua tính bi quan và thậm chí chủ động, mở ra một tương lai mới cho Rút. Bà hướng dẫn và khuyến khích Rút, góa phụ của con trai bà, giành lấy một người chồng mới ở Israel. Bôát, ứng viên, chứng tỏ sự cao thượng của mình, bằng cách bảo vệ Rút chống những người làm việc của ông. Thật không may, đây là một rủi ro vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.

Cuộc hôn nhân mới của Rút được cử hành và thế giới lại được bình yên trở lại. Những người phụ nữ Israel nói với Naômi rằng Rút, một người ngoại quốc, có giá trị “hơn bảy người con trai” và cuộc hôn nhân sẽ là một “chúc phúc của Chúa”. Naomi, người đầy cay đắng và thậm chí chính bà nói rằng tên của bà là cay đắng, ở tuổi già, đã biết đến niềm vui được dự phần vào việc sinh ra thế hệ mới. Anh chị em hãy nhìn xem có biết bao nhiêu “phép lạ” đi kèm với sự hoán cải của người phụ nữ lớn tuổi này! Bà hoán cải bước vào cam kết làm mình sẵn sàng, với tình yêu thương, phục vụ tương lai của một thế hệ bị tổn thương bởi mất mát và có nguy cơ bị bỏ rơi. Các điểm cần tái tạo là những điểm mà, trên cơ sở xác suất do các định kiến thông thường vẽ ra, hẳn tạo nên những gãy đổ không thể cứu chữa. Thay vào đó, đức tin và tình yêu thương giúp họ vượt qua: bà mẹ chồng vượt qua sự ghen tương cho con trai riêng của mình, bằng cách yêu thương mối dây nối kết mới của Rút; các phụ nữ Israel vượt qua sự ngờ vực của họ đối với người nước ngoài (và nếu các phụ nữ này làm được điều đó, thì mọi người cũng làm được); tính dễ bị tổn thương của cô gái đơn độc, đối đầu với quyền lực nam giới, được hòa giải bằng một mối dây nối kết yêu thương và tôn trọng.

Và tất cả những điều này là nhờ người trẻ Rút cương quyết giữ vững lòng trung thành của mình đối với mối dây nối kết lúc đó đang bị phơi bày cho định kiến sắc tộc và tôn giáo. Và tôi xin quay lại những gì tôi đã nói lúc đầu -ngày nay mẹ chồng là một nhân vật thần thoại: Tôi không muốn nói chúng ta nghĩ về bà mẹ chồng như quỷ dữ nhưng bà luôn bị coi là một nhân vật khó ưa. Nhưng mẹ chồng là mẹ của chồng chị em, bà là mẹ của vợ anh em. Hôm nay chúng ta hãy nghĩ về tâm tư khá phổ biến này rằng mẹ chồng mẹ vợ càng xa càng tốt. Không! Bà là một bà mẹ, bà đã lớn tuổi. Một trong những điều đẹp nhất của những người bà là nhìn thấy những đứa cháu – khi con cái của họ có những đứa con của mình, họ sống lại. Anh chị em hãy xem xét kỹ mối quan hệ của anh chị em với mẹ chồng hoặc mẹ vợ: đôi khi họ hơi đặc biệt, nhưng họ đã là mẹ của vợ chồng anh chị em, họ đã cho anh chị em tất cả. Ít ra chúng ta cũng nên làm cho họ hạnh phúc, để họ vui vẻ bước vào tuổi già. Và nếu họ có một số lỗi lầm, chúng ta nên giúp họ sửa chữa nó. Và với các bà, thưa các bà mẹ chồng mẹ vợ, tôi xin thưa: các bà hãy cẩn thận với miệng lưỡi của mình, vì lạm dụng nó là một trong những tội lỗi nặng nhất của các bà mẹ chồng mẹ vợ. Các bà hãy hãy cẩn thận.

Và Rút, trong cuốn sách này, chấp nhận mẹ chồng của mình và làm cho bà ấy sống lại, và Naomi lớn tuổi đã chủ động mở lại tương lai cho Rút, thay vì hạn chế bản thân để được hưởng sự hỗ trợ của nàng. Nếu người trẻ mở lòng biết ơn đối với những gì họ đã nhận được và người cao niên chủ động bắt đầu lại tương lai cho họ, thì không có gì có thể ngăn cản được sự nở rộ của các phước lành của Thiên Chúa giữa các dân tộc! Anh chị em đừng quên, người trẻ có thể nói chuyện với ông bà của họ, mong sao người trẻ nói chuyện với người già, mong sao người già nói chuyện với người trẻ. Cây cầu này phải được xây dựng lại một cách vững chắc – ở đó có cả một thủy triều cứu rỗi, hạnh phúc. Cầu xin Chúa giúp chúng ta biết làm điều này, để lớn lên trong sự hòa thuận của các gia đình, sự hòa thuận mang tính xây dựng từ người già nhất đến người trẻ nhất, một cây cầu đẹp đẽ mà chúng ta phải bảo vệ và gìn giữ.