Năm học 2022 – 2023, việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới bắt đầu thực hiện với lớp 3, lớp 7 và lớp 10. Ở lớp 3, lần đầu tiên môn tiếng Anh và tin học trở thành môn học bắt buộc; ở lớp 10, lần đầu tiên có môn nghệ thuật (gồm 2 phân môn âm nhạc, mỹ thuật) được đưa vào là môn học tự chọn.

Chương trình giáo dục phổ thông mới bắt đầu thực hiện với lớp 10 từ năm học sau nhưng thiếu nhiều giáo viên ở các môn học mới   ĐÀO NGỌC THẠCH

Âm nhạc, mỹ thuật lớp 10: Nhiều nơi chưa hề có giáo viên

Mới đây, Bộ GD-ĐT tổ chức hội nghị trực tuyến với các địa phương về việc tiếp tục thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Dù chương trình ban hành năm 2018, các địa phương đã có ít nhất 3 – 4 năm chuẩn bị nhưng chia sẻ của các địa phương cũng cho thấy, hầu hết các tỉnh đều gặp khó khăn khi thiếu nguồn tuyển giáo viên (GV) tin học, tiếng Anh (tiểu học); môn nghệ thuật (âm nhạc, mỹ thuật) ở cấp THPT.

Bà Lê Thị Hương, Giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Trị, cho biết toàn tỉnh có 224 cơ sở giáo dục phổ thông nhưng do trước đó việc sáp nhập nhiều trường tiểu học dẫn đến nhiều điểm trường có khoảng cách xa, khó khăn cả về quản lý lẫn đầu tư cơ sở vật chất. Một số trường tiểu học chưa có GV dạy bộ môn tiếng Anh, tin học. Đối với bậc THCS, THPT, khi triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới dẫn đến mất cân đối đội ngũ, thừa thiếu cục bộ (học sinh THPT chỉ chọn 5/10 môn). Các môn như âm nhạc, mỹ thuật lớp 10 chưa hề có GV dạy học.

Còn ông Nguyễn Văn Chiến, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Sơn La, cho biết 2 năm qua địa phương đã thực hiện nhiều giải pháp để tuyển mới GV nhưng có rất ít hồ sơ nộp vào, khi phỏng vấn chỉ còn vài ba người. Sở cũng đã làm việc với Trường ĐH Tây Bắc về đào tạo và cung ứng nhân lực cho địa phương, tuy nhiên, với ngành học như âm nhạc, mỹ thuật khi ra trường có thể có nhiều cơ hội việc làm, thu nhập hấp dẫn hơn về miền núi dạy học nên sinh viên không lựa chọn.

Do chưa có GV nên quá trình lựa chọn sách giáo khoa mới, một số địa phương cho biết không có GV môn âm nhạc, mỹ thuật tham gia chọn sách…

Hàng trăm trường không bố trí được giáo viên

Theo Bộ GD-ĐT về số lượng GV dạy học môn tiếng Anh năm học 2022 – 2023 tổng hợp từ 63 sở GD-ĐT cho thấy đến thời điểm hiện tại có tổng số 14.615 trường với tổng số 287.903 lớp. Số lớp 3, 4, 5 là 173.948 (lớp 3 là 58.716). Như vậy, bình quân để dạy chương trình tiếng Anh lớp 3 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 trên cả nước sẽ cần 234.984 tiết học, tương đương 10.126 GV tiếng Anh; dạy đủ cho cả 3 lớp học (lớp 3, 4, 5) năm học 2022 – 2023 sẽ là 695.792 tiết học, tương đương 30.251 GV. Tổng số GV tiếng Anh hiện có trên cả nước là 30.548, trong đó GV biên chế là 25.561 (83,67%), GV hợp đồng là 4.987 (16,33%).

Dù số lượng GV tiếng Anh cả nước hiện nay so với số lớp là không thiếu, tuy nhiên, do việc thừa thiếu xảy ra cục bộ ở các địa phương và độ biến động của GV hợp đồng khá lớn nên hiện số GV còn thiếu để dạy môn tiếng Anh bắt buộc cho lớp 3 năm học tới sẽ vào khoảng hơn 3.600 người. Nơi còn thiếu nhiều GV tiếng Anh là TP.HCM, Gia Lai, Thanh Hóa, Quảng Ngãi, Cao Bằng… Bên cạnh đó, có huyện không có GV tiếng Anh do trước đây tập trung GV tiếng Anh cho cấp học khác (H.Sơn Hòa, Phú Yên có 15 trường tiểu học “trắng” GV tiếng Anh).

Với đội ngũ GV tin học, số trường có GV tin học trong biên chế là 7.595/14.104, chiếm 53,85%; số trường có GV tin học hợp đồng là 2.471/14.104, chiếm 17,52%; số trường có GV dạy liên trường là 1.648/14.104, chiếm 11,68%. Số trường có GV dạy kiêm nhiệm chiếm 8,88% (1.253 trường); số trường không thể bố trí được GV dạy chiếm 16,6% (2.340 trường). Số GV tin học trong biên chế là 8.890; hợp đồng 4.085 người; số GV còn thiếu là 4.402 người.

Tính đến nay, số tỉnh/thành phố bố trí đủ GV tin học, không phải dạy kiêm nhiệm vô cùng ít ỏi, chỉ 6/63; số tỉnh/thành phố bố trí đủ GV tin học, trong đó có GV kiêm nhiệm 12/63; số tỉnh thành có dưới 10 trường chưa thể bố trí được GV là 8/63; nơi có từ trên 10 – 50 trường chưa thể bố trí được GV là 20/63; địa phương có trên 50 trường chưa thể bố trí được GV là 15/63.

Trong chương trình mới, ở lớp 10, lần đầu tiên có môn nghệ thuật được đưa vào là môn học tự chọn nên hiện thiếu rất nhiều giáo viên cho môn học này  ĐÀO NGỌC THẠCH

Một giáo viên sẽ dạy nhiều trường ?

Với môn nghệ thuật ở cấp THPT, Sở GD-ĐT Hà Tĩnh cho biết sẽ rà soát lại đội ngũ GV THCS có trình độ ĐH để phối hợp tổ chức dạy học môn âm nhạc, mỹ thuật lớp 10. Tương tự, Sở GD-ĐT Sơn La dự kiến giải quyết việc thiếu GV cho lớp 10 năm học tới bằng cách tạm sử dụng GV cấp THCS.

Ông Đặng Văn Bình, Phó cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ Quản lý giáo dục (Bộ GD-ĐT), cho biết tháng 1.2021, Bộ GD-ĐT đã có công văn gửi UBND các tỉnh thành về việc chuẩn bị đội ngũ GV tiếng Anh và tin học. Trong đó, đề nghị các địa phương có lộ trình để bố trí đủ GV tiếng Anh, tin học dạy tiểu học cho những trường còn thiếu. Không để xảy ra tình trạng thiếu GV khi thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới. Đặt hàng với cơ sở đào tạo để đào tạo mới GV các môn học này; đặt hàng đào tạo liên thông lên trình độ ĐH sư phạm đối với những người đã tốt nghiệp trình độ cao đẳng, trung cấp chuyên ngành tiếng Anh, tin học; bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho những người đã tốt nghiệp trình độ ĐH chuyên ngành tiếng Anh, tin học có nguyện vọng trở thành GV dạy tiểu học…

Bộ GD-ĐT cũng yêu cầu tùy vào điều kiện cụ thể, địa phương cần thực hiện thêm một số giải pháp như: bố trí 1 GV dạy ở nhiều trường trên cùng địa bàn (khoảng cách địa lý không xa), dạy trực tuyến…

Theo ông Bình, thời điểm hiện tại Bộ GD-ĐT và Bộ Nội vụ đã thống nhất báo cáo Chính phủ để bổ sung từ nay đến năm 2025 khoảng 95.000 biên chế cho GV mầm non và phổ thông. Riêng năm học 2021 – 2022 bổ sung khoảng 27.850 biên chế. Tuy nhiên, hầu hết các địa phương vẫn còn biên chế chưa tuyển dụng.

Ông Bình cũng nêu thực tế hiện nay một số tỉnh (Bắc Kạn, Cao Bằng, Hà Giang…) còn nhiều trường tiểu học có dưới 100 học sinh. Nếu để trường ở quy mô quá nhỏ (mỗi khối chỉ có 1 lớp), không có phương án sắp xếp lại thì khó khăn trong bố trí GV tiếng Anh và GV không thể dạy đủ định mức quy định.

TUỆ NGUYỄN

TNO