Các loại thuốc hứa hẹn điều trị Covid-19

Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát từ TP.Vũ Hán (Trung Quốc) và lan khắp thế giới, nhiều loại thuốc đã được đưa vào thử nghiệm, bao gồm thuốc mới điều chế và thuốc được chuyển đổi công năng. Các liệu pháp điều trị thường hoạt động theo 2 cơ chế chính: thuốc kháng vi rút và thuốc hạn chế mức độ tổn hại do vi rút gây ra.

Can thiệp sớm, tấn công mạnh

Đầu tuần, Hãng Merck (trụ sở tại bang New Jersey, Mỹ) đã nộp hồ sơ đề nghị Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) phê chuẩn sử dụng khẩn cấp thuốc điều trị Covid-19 là molnupiravir.

Theo Reuters, dữ liệu nghiên cứu cho thấy, khi uống sớm, molnupiravir cắt giảm gần như 50% nguy cơ nhập viện hoặc tử vong so với nhóm uống giả dược ở người mắc Covid-19 mức độ nhẹ hoặc trung bình. Nếu được thông qua, molnupiravir, sản phẩm của Merck và Ridgeback Biotherapeutics, sẽ là liệu pháp đường uống đầu tiên trong điều trị Covid-19. Loại thuốc này được điều chế dưới dạng viên nhộng.

Cùng ngày, Hãng AstraZeneca thông báo hỗn hợp kháng thể đơn dòng trong điều trị Covid-19 gọi là AZD7442 đã chứng minh năng lực giảm 50% nguy cơ nhập viện điều trị hoặc tử vong nếu sử dụng trong vòng 1 tuần kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Thuốc của AstraZeneca hoạt động tương tự các liệu pháp đã được FDA thông qua. Trong đó, REGEN-COV là hỗn hợp hai loại thuốc casirivimab và imdevimab của Hãng Regeneron (bang New York). Tháng 8, FDA đã phê chuẩn REGEN-COV trong điều trị khẩn cấp đối với những người có nguy cơ cao nhập viện sau khi nhiễm Covid-19 hoặc tiếp xúc gần người mắc bệnh.

Một bệnh nhân được điều trị ở khu chăm sóc đặc biệt của bệnh viện bang Arkansas (Mỹ) REUTERS

Tháng 9, FDA cũng mở rộng việc sử dụng khẩn cấp hỗn hợp thuốc kháng thể đơn dòng là bamlanivimab và etesevimab đối với người tiếp xúc gần bệnh nhân Covid-19 và có nguy cơ mắc bệnh nặng. Trước đó, hỗn hợp này vào tháng 2 đã được phép sử dụng điều trị khẩn cấp đối với người mới xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2, mức độ bệnh nhẹ đến trung bình và có nguy cơ nhập viện cũng như tử vong cao. FDA không khuyến nghị đưa liệu pháp này vào phác đồ điều trị cho bệnh nhân đã nhập viện hoặc phải thở ô xy. Bamlanivimab và etesevimab là sản phẩm của Hãng dược Eli Lilly (trụ sở bang Indiana).

Một loại thuốc kháng thể đơn dòng khác cũng được FDA cho phép sử dụng khẩn cấp vào tháng 5 là sotrovimab của Hãng GlaxoSmithKline (Anh) liên danh với Vir (Mỹ).

Thuốc cho bệnh nhân nhập viện

Từ tháng 5 năm ngoái, FDA cấp phép sử dụng khẩn cấp thuốc remdesivir của Hãng Gilead Sciences (bang California) đối với người phải nhập viện điều trị Covid-19 tại Mỹ. Đến tháng 10, remdesivir chính thức trở thành thuốc trị Covid-19 đầu tiên được FDA phê chuẩn hoàn toàn. Tuy nhiên, WHO vào tháng 11 cùng năm đưa ra khuyến nghị không dùng remdesivir tại bệnh viện vì không có chứng cứ cho thấy loại thuốc này cải thiện khả năng sống sót hoặc rút ngắn thời gian điều trị. FDA vẫn chưa thay đổi quyết định liên quan đến remdesivir.

Vào tháng 8, WHO quyết định khởi động lại dự án thử nghiệm lâm sàng tại 52 quốc gia, lần này mang tên Solidarity PLUS. Theo Reuters, 3 loại thuốc tiềm năng được nghiên cứu bao gồm artesunate, imatinib và infliximab, đặc biệt cho các trường hợp bệnh nặng và phải thở máy.

“Ủy ban chuyên gia độc lập đã quyết định chọn các liệu pháp trên sau khi đánh giá tiềm năng của chúng trong việc giảm nguy cơ tử vong ở bệnh nhân nhập viện”, theo thông cáo của WHO. Artesunate (thuốc của Hãng Ipca) đang được điều trị các ca sốt rét nặng, imatinib (Novartis) trị một số bệnh ung thư, còn infliximab (Johnson and Johnson) là thuốc trị các bệnh về miễn dịch, như viêm khớp mạn tính.