Tuy tại đợt dịch thứ 4 này chưa có con số chính thức nào được công bố về hệ số lây nhiễm, nhưng bằng kinh nghiệm, các chuyên gia luôn nhắc nhở phải cảnh giác với lây nhiễm chéo ở khu cách ly tập trung.

Tại nhiều cuộc họp của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 TP.Hà Nội, Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh luôn nhắc nhở các địa phương quản lý khu cách ly tập trung phải kiểm soát chặt, hạn chế tối đa giao lưu, tụ tập tại các khu này. Lý do: số lượng khu cách ly tập trung nhiều, số lượng F1 nhiều, chủng vi rút dễ lây lan hơn (với biến chủng Anh, hệ số lây lan cao gấp 1,7 lần – theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long) và chu kỳ dịch ngắn hơn hẳn (2 – 3 ngày).

Chính phủ đã nhiều lần khẳng định quyết tâm phải giữ số ca bệnh ở mức thấp, vì lo ngại quá tải hệ thống y tế  ẢNH: ĐẬU TIẾN ĐẠT

Đơn cử liên quan đến vợ chồng bệnh nhân (BN) 3634, chỉ trong 9 ngày (từ 12 – 20.5), đã có thêm 18 F1 của họ mắc Covid-19, chưa kể đến nhánh của BN 3777 (bay cùng chuyến bay với vợ chồng BN 3634) cũng đã có 6 ca dương tính, tổng số lên đến 24. Đáng chú ý, có những người chỉ tiếp xúc thoáng qua 1 lần và đa số các F1 phải xét nghiệm ít nhất 2 lần mới phát hiện dương tính. Nếu so sánh, với BN 17 của đợt dịch đầu tiên, có 18 người trong tổng số 242 người được xác định là tiếp xúc với BN mắc Covid-19; BN 243 ở Hạ Lôi (H.Mê Linh, Hà Nội) chỉ có 4/67 F1 dương tính. Tần suất phát hiện F1 dương tính của đợt dịch này đã cao hơn.

Trong 100 ngày đầu tiên của đợt dịch thứ nhất (từ 23.1 – 16.4.2020) VN chỉ ghi nhận 2 trường hợp BN là F3 (trở thành F0) từ các ổ dịch tại Bệnh vện (BV) Bạch Mai (Hà Nội) và bar Buddha (TP.HCM). Trong khi đó, cho tới nay, theo các chuyên gia, trong 2 tuần đầu tiên, các chuỗi lây nhiễm của đợt dịch thứ 4 đã bước sang chu kỳ thứ 5, nghĩa là đã có các F5 trở thành F0.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, biến chủng của vi rút lần này lây lan rất nhanh, tốc độ lây nhiễm cao mà tốc độ “đuổi theo”, khoanh vùng của chúng ta đang yếu, nên nếu cả khu cách ly – nơi được khoanh vùng – để xảy ra lây nhiễm chéo, sẽ là gánh nặng lớn lên hệ thống y tế vốn đã phải căng sức ở nhiều nơi. Mối lo lớn tập trung vào địa phương có số ca bệnh tăng nhanh, như Bắc Giang, kéo theo số F1 phải cách ly tập trung cũng tăng chóng mặt.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 Bắc Giang, tỉnh hiện có 3 ổ dịch với hơn 600 ca F0 và hơn 8.800 ca F1. Toàn tỉnh đang bố trí 5 khu cách ly với công suất trên 5.000 người, các huyện, thành phố có khu cách ly công suất khoảng gần 25.000 người. Tuy nhiên, một số khu cách ly tập trung đã bắt đầu quá tải. Bên cạnh đó, các khu cách ly tại trường học, thôn, xã việc kiểm soát chưa được chặt chẽ. Đơn cử trường hợp Q.H (20 tuổi, ở xã Tân Dĩnh) là F1 cùng khu trọ với F0 L.T.H (công nhân KCN Vân Trung), đang cách ly tập trung tại Trường tiểu học Tân Dĩnh, TP.Bắc Giang. Tuy nhiên, khi lực lượng quản lý khu cách ly điểm danh thì phát hiện H. đã bỏ trốn, đến khi người dân phát hiện báo cơ quan chức năng mới đưa được H. trở lại khu cách ly.

Ô nhiễm môi trường trong khu cách ly cũng là một vấn đề tại Bắc Giang khi nhiều khu cách ly được lập khẩn cấp nhưng việc xử lý rác thải, vệ sinh môi trường chưa được triển khai kịp thời khiến ngày 20.5, UBND tỉnh Bắc Giang phải có công văn yêu cầu chấn chỉnh.

Ngày 20.5, trên mạng xã hội và một số diễn đàn xuất hiện thông tin cho rằng, do số ca mắc quá nhanh, quá nhiều, Bắc Giang không đủ xe cứu thương, giường bệnh; rất nhiều người nhiễm Covid-19 phải nằm vạ vật trong các KCN đang bị cách ly. Trao đổi với báo chí, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lê Ánh Dương cho biết những thông tin này không chính xác. Có những trường hợp nhắn tin kêu cứu là hết tiền, không có đồ dùng, thực phẩm… nhưng kiểm tra số điện thoại, người sử dụng thuê bao là người khác, không phải công nhân, tự mạo nhận kêu cứu.

Qua kiểm tra tại các địa phương và mới nhất là tại Bắc Giang, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đề nghị các tỉnh phải xét nghiệm nhanh kháng nguyên hằng ngày tại khu cách ly tập trung. Và nếu phát hiện ra trường hợp dương tính, phải đưa đi điều trị ngay, không chờ kết quả xét nghiệm khẳng định RT-PCR, đề phòng lây lan trong khu cách ly.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cũng đã yêu cầu Sở Y tế các địa phương chỉ đạo các trung tâm kiểm soát bệnh tật giám sát, tổ chức thực hiện nghiêm các quy định về cách ly tập trung, không để xảy ra lây nhiễm chéo trong khu cách ly; việc bàn giao, theo dõi người thực hiện xong cách ly cần thực hiện triệt để trong 7 ngày tiếp theo.

Còn ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), đề nghị tỉnh Bắc Giang thực hiện giải pháp cấp bách. Theo đó, khẩn trương tăng quy mô giường bệnh dã chiến 2.500 lên 3.000 giường bệnh, chủ động ứng phó với những tình huống xấu có thể xảy ra. Theo UBND tỉnh Bắc Giang, điều trị BN mắc

Covid-19 đang trong tầm kiểm soát. Tuy vậy, nếu tình hình dịch bệnh tại địa phương không sớm được ngăn chặn thì các đơn vị sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Điểm hạn chế chung của các cơ sở điều trị tại Bắc Giang là vấn đề về kiểm soát nhiễm khuẩn vì hầu hết đều chưa có kinh nghiệm điều trị bệnh truyền nhiễm, trong khi trang thiết bị y tế còn rất nhiều thiếu thốn.

Lưu ý chung về chống nhiễm chéo trong khu vực điều trị, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh Bộ Y tế Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh các BV, phòng khám cần chủ động phòng ca mắc Covid-19 xâm nhập và phòng nhiễm chéo, phải phân luồng cách ly và làm xét nghiệm sàng lọc theo hướng dẫn của Bộ Y tế, vì có thể ca bệnh không triệu chứng, triệu chứng không rõ ràng xâm nhập và âm thầm lây lan.

Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), từng có những thời điểm, 80 – 90% BN Covid-19 không có triệu chứng tại thời điểm được xét nghiệm phát hiện bệnh. Hiện trong số 1.767 BN Covid-19 đang điều trị tại 62 cơ sở y tế, có 74,1% các BN có triệu chứng và 17,7% có biểu hiện nhẹ.