Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới T.Ư trở thành ổ dịch cộng đồng lớn nhất trong đợt dịch Covid-19 thứ 4 tại Việt Nam (kể từ 27.4) với tốc độ lây lan rất nhanh. Chỉ trong 2 ngày, số ca bệnh ghi nhận liên quan ổ dịch này đã lên tới 63 ca, trong đó 25 ca được phát hiện tại 5 tỉnh, thành khác.

Bộ đội hóa học phun khử trùng Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2 (H.Đông Anh, Hà Nội) ngày 6.5.2021  ẢNH: ĐẬU TIẾN ĐẠT

Theo đó, chiều tối ngày 5.5, Bộ Y tế công bố 14 bệnh nhân (BN) Covid-19 được ghi nhận tại BV Bệnh nhiệt đới T.Ư. Tới sáng sớm ngày 6.5, có thêm 8 bệnh nhân tại BV này và đều là BN đang điều trị. BV Bệnh nhiệt đới T.Ư trở thành ổ dịch cộng đồng lớn nhất trong đợt dịch Covid-19 thứ 4 tại Việt Nam (kể từ 27.4) và đáng nói là không rõ nguồn lây bệnh của ổ dịch này. Cuối ngày 6.5, Bộ Y tế công bố thêm 16 ca bệnh Covid-19 được ghi nhận tại BV này, gồm 1 nhân viên y tế, 13 người nhà và 2 BN. Trong ngày 6.5, từ ổ dịch này, nhiều địa phương ghi nhận các ca bệnh mới: Hà Nội 5 ca; Thái Bình 5 ca; Bắc Ninh 12 ca; Hưng Yên 2 ca; Lạng Sơn 1 ca. So với ổ dịch tại BV Bạch Mai (Hà Nội) cuối tháng 3.2020, tốc độ phát hiện các ca bệnh mới tại ổ dịch BV Bệnh nhiệt đới T.Ư nhanh hơn nhiều lần.

Trước tình hình này, ông Phạm Ngọc Thạch, Giám đốc BV Bệnh nhiệt đới T.Ư, quyết định cách ly y tế cả 2 cơ sở của BV từ 8 giờ sáng ngày 5.5, trước thời điểm Bộ Y tế công bố 14 ca bệnh đầu tiên tại BV. Tới chiều cùng ngày, Bộ Y tế đã quyết định cách ly y tế tại cơ sở 2 của BV Bệnh nhiệt đới T.Ư (tại H.Đông Anh, Hà Nội) đến hết 19.5. Trong thời gian này, BV chỉ tiếp nhận điều trị các ca bệnh mới dương tính Covid-19.

Tương tự cách xử lý đối với ổ dịch BV Bạch Mai hồi năm ngoái, Bộ Y tế giao Cục Quản lý khám chữa bệnh rà soát, lập danh sách các BN đã điều trị và xuất viện tại BV Bệnh nhiệt đới T.Ư trong 14 ngày gần đây đã về các địa phương.

Đánh giá về ổ dịch Covid-19 phát hiện trong BV Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2 ở Đông Anh (Hà Nội), PGS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế, cho rằng: “Từ trước đến nay, BV Bệnh nhiệt đới T.Ư là cơ sở có kinh nghiệm trong điều trị BN Covid-19, kiểm soát nhiễm khuẩn tốt, tránh lây nhiễm chéo. Tuy nhiên, có thể đã có lúc lơ là. Và chỉ lơ là một chút là có thể xảy ra nhiễm chéo Covid-19 giữa BN với BN, giữa BN với nhân viên y tế, BN với người nhà…”. Theo ông Khuê, hiện Bộ Y tế đang phối hợp với BV Bệnh nhiệt đới T.Ư để điều tra xem nguyên nhân lây nhiễm, nguồn lây ở đâu, lỗ hổng ở chỗ nào để rút kinh nghiệm, khắc phục, làm tốt hơn.

Với Hà Nội, ổ dịch ở BV Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2 nằm trên địa bàn H.Đông Anh được xem là có nguy cơ lớn nhất và khiến cho địa phương rất vất vả trong việc khoanh vùng, truy vết. Theo lãnh đạo H.Đông Anh, huyện đã “đóng băng” các xã, yêu cầu người dân ở đâu ở yên đó để thực hiện truy vết, đặc biệt với 6 xã có liên quan đến BV.

Đến chiều 6.5, H.Đông Anh đã rà soát được 1.783 người liên quan đến BV này, trong đó có 3 BN, là 1 điều dưỡng viên ở xã Hậu Dự, 2 mẹ con tại xã Kim Lỗ và truy vết được 57 F1, đã lấy mẫu được 34 trường hợp và chuyển đi cách ly. H.Đông Anh dự kiến sẽ lấy mẫu hàng loạt F2.

Lãnh đạo H.Đông Anh khẳng định, đến chiều 6.5, tình hình “có thể nói là yên tâm vì quản lý được”. Huyện này đã lập 817 chốt kiểm soát y tế với 24 xã, thị trấn; trong đó có 359 chốt cứng, còn lại là các chốt “mềm” để đo thân nhiệt; 195 thôn, làng, tổ dân phố đã có chốt kiểm soát y tế. Toàn bộ doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Thăng Long đã phải ngưng hoạt động để rà soát những người có liên quan đến BV Bệnh nhiệt đới.

“Đêm 5.5, lãnh đạo huyện đã làm việc với Ban quản lý Khu công nghiệp, khu chế xuất, các công ty đã thống nhất tạm dừng hoạt động để địa phương thống kê các trường hợp liên quan, nhằm bảo đảm công ty hoạt động an toàn”, lãnh đạo H.Đông Anh nhấn mạnh. Ngoài một số khu vực tại xã Việt Hùng, H.Đông Anh đã phân tích tình hình và chỉ cách ly xóm Bắc 2 với 50 hộ dân, hơn 300 người.

Theo báo cáo của Q.Hoàng Mai (Hà Nội), số lượng F1 trên địa bàn cũng tăng lên nhanh chóng, đến 6 giờ sáng 6.5 đã tiếp nhận 370 F1 cách ly tập trung tại khu vực Pháp Vân – Tứ Hiệp.

TX.Sơn Tây, nơi ghi nhận 1 BN Covid-19 là bác sĩ công tác tại BV Quân y 105, cũng liên quan đến ổ dịch BV Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2, đã thực hiện khoanh vùng khu vực BN sinh sống với 81 hộ, 197 nhân khẩu. “Tin mừng là 22 F1 tại BV Quân y 105 đã cho kết quả âm tính”, Chủ tịch UBND TX.Sơn Tây nói.

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Thị Nhị Hà nhận định: “Tình hình dịch đang diễn biến rất phức tạp. Khó khăn trong đợt dịch này chính là những nơi có ca F0 chưa rõ nguồn lây, chưa xác định được”. Hiện nay, ổ dịch BV Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2 đã có liên quan đến ít nhất 15 tỉnh, thành, trong đó ít nhất Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Bình đã ghi nhận những ca bệnh trong cộng đồng có liên quan đến BV.

Cách ly Bệnh viện Bệnh nhiệt đới T.Ư cơ sở 2 ẢNH: TRẦN CƯỜNG

Chỉ riêng tại Hà Nội – và là thống kê sơ bộ – từ ngày 14.4 đến 5.5 đã ghi nhận 2.621 người đến thăm nom, chăm sóc người bệnh, cũng như khám chữa bệnh tại BV này. Tính cả những người tỏa về các địa phương khác, con số sẽ rất lớn, là những nguy cơ làm bùng phát ổ dịch mới, nếu chính quyền và cơ quan y tế địa phương không quyết liệt, và người dân thiếu hợp tác. Sơ sẩy, dù chỉ một chút, ở thời điểm căng thẳng này là “sai một ly, đi một dặm”.

“Tổ Covid-19 cộng đồng thì rất tốt nếu thực sự hoạt động, nhưng chúng ta chỉ nói thôi mà không làm thì sẽ rất tai hại. Mong các địa phương phải hết sức cố gắng”, Phó giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh cảnh báo.

Việc có dấu hiệu lơ là trong giám sát cách ly, truy vết là một sự thật hiện hữu, được ghi nhận bằng sự xuất hiện của các ca bệnh làm bùng lên đợt dịch thứ 4 này tại Việt Nam. Đơn cử, Hà Tĩnh vừa ghi nhận có 2 ca dương tính với Covid-19 sau khi hoàn thành thời gian cách ly tập trung trở về địa phương ở H.Thạch Hà, đều có lịch trình di chuyển khá phức tạp, dù đã được chính quyền địa phương yêu cầu cách ly tại nhà.

Hậu quả của việc lơi lỏng giám sát là ngay trong đêm 5.5, lực lượng chức năng của Hà Tĩnh đã phải khẩn trương phong tỏa toàn bộ 2 khu dân cư của 2 nữ BN nói trên, đồng thời tiến hành truy vết các F1 và F2. Đến nay, toàn bộ 34 trường hợp F1 và 390 trường hợp F2 đều có kết quả âm tính lần 1 với Covid-19.

Tại tỉnh Hà Nam đã ghi nhận 14 ca Covid-19 đều xuất phát từ BN 2899 với nguyên nhân không thực hiện nghiêm việc cách ly tại nhà sau khi hết cách ly tập trung. Ngoài trách nhiệm của cá nhân BN 2899, không thể không có phần trách nhiệm của các lực lượng chức năng. Chính vì vậy, UBND tỉnh Hà Nam đã kỷ luật cảnh cáo và cho rút khỏi danh sách ứng cử đại biểu HĐND H.Lý Nhân với ông Ngụy Cao Phi, Giám đốc Trung tâm y tế H.Lý Nhân; kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo, cho rút khỏi danh sách ứng cử đại biểu HĐND và không giới thiệu ứng cử chức danh Chủ tịch UBND xã Đạo Lý với ông Phan Thanh Quỳnh, Chủ tịch UBND xã Đạo Lý; kỷ luật cảnh cáo ông Lương Thanh Ngọc, Trạm trưởng Trạm y tế xã Đạo Lý.

Tại Yên Bái, Giám đốc Trung tâm y tế TP.Yên Bái cũng đã bị tạm đình chỉ công tác vì lơ là giám sát cách ly, để xảy ra ổ dịch liên quan đến các chuyên gia Trung Quốc và Ấn Độ.