Nhìn thấy gương mặt ai cũng méo mó giống như tranh Picasso. Đây là triệu chứng rối loạn kỳ lạ hiếm gặp được gọi là Chứng rối loạn hệ thống nhận dạng gương mặt nửa bên (hémi-prosopométamorphopsie).

Do hai bán cầu não thiếu thông tin liên lạc

Một ngày nọ, một người đàn ông 59 tuổi tên A.D đột nhiên nhận thấy mọi người trên truyền hình đều có gương mặt bị méo bên phải.

Ông lật đật soi gương và kinh ngạc nhận ra mặt ông cũng bị méo bên phải. Mắt, mũi và khóe miệng bên phải bị méo cứ như đang chảy xệ xuống.

Điều lạ lùng hơn nữa là ông chỉ nhìn thấy mặt bị biến dạng như thế khi nhìn thẳng gương mặt từ phía trước, hay khi lật ngược gương mặt lại (phần biến dạng xuất hiện bên trái).

Chứng rối loạn hệ thống nhận dạng gương mặt chỉ phản ứng với gương mặt – Ảnh: CURRENT BIOLOGY

Người mắc hội chứng nêu trên chỉ nhìn thấy mặt bị méo, chứ nhìn bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể hoặc các vật dụng đều bình thường.

Chứng rối loạn hệ thống nhận dạng khuôn mặt nửa bên rất hiếm gặp trên thế giới, xảy ra do vùng lồi thể chai trong não (splenium) bị tổn thương.

Vùng này là phần sau thể chai có số lượng rất lớn các sợi kết nối hai bán cầu não.

Chứng bệnh này xảy ra liên quan đến tình trạng thiếu thông tin liên lạc giữa hai bán cầu não.

GS Brad Duchaine ở Đại học Dartmouth (Mỹ) – đồng tác giả một nghiên cứu điển hình được công bố trên tạp chí Current Biology – giải thích: “Khi chúng ta nhìn một gương mặt, não sẽ điều chỉnh thể hiện của chúng ta về gương mặt đó sao cho kích thước, góc nhìn và hướng tương ứng với những gì lưu trữ trong bộ nhớ, giống như hệ thống nhận dạng khuôn mặt trên máy tính được Facebook và Google sử dụng”.

Người mắc chứng rối loạn hệ thống nhận dạng khuôn mặt nửa bên nhìn thấy gương mặt biến dạng do não không nhận ra gương mặt trùng khớp với những gì não đã ghi nhớ.

Từ mặt quái vật đến mặt như rồng

Chứng rối loạn hệ thống nhận dạng khuôn mặt bao gồm nhiều dạng.

Tạp chí Neurology mô tả một bệnh nhân nữ kể lại đã nhìn thấy gương mặt người khác biến dạng giống mặt quái vật với mắt trái kéo dài tới lỗ tai, mũi cong về phía gò má bên trái, còn miệng kéo dài xuống tới cằm.

Một bệnh nhân khác mô tả mí mắt bên trái sưng lên như đã trải qua ca phẫu thuật thẩm mỹ thất bại.

Năm 2014, tạp chí The Lancet đã công bố trường hợp một phụ nữ 52 tuổi mắc chứng rối loạn thị giác đến mức nhìn thấy các gương mặt giống như rồng.

Các tác giả mô tả: “Sau vài phút, các gương mặt chuyển sang màu đen với đôi tai dài nhọn hoắt, miệng nhô ra, nước da giống như loài bò sát, đôi mắt to đùng màu vàng, xanh lục, xanh lam hoặc đỏ”.

Đối với trường hợp này, các bác sĩ đánh giá bệnh nhân đã bị rối loạn hoạt động điện sinh lý ở các vùng lân cận của não phụ trách nhận thức gương mặt và màu sắc.

Đột quỵ, đau tim, u não, động kinh, đau nửa đầu hoặc các bệnh về mắt cũng có khả năng gây ra chứng bệnh “nhìn mặt giống như rồng”.