Hà Nội đang ô nhiễm không khí nhưng nhiều công trình đào, thay đá vỉa hè vẫn thoải mái gây bụi bẩn ngập ngụa dưới lòng đường – Ảnh: XUÂN LONG

Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) cho biết những đợt ô nhiễm không khí đã xuất hiện ở miền Bắc vào đầu tháng 11 và đầu tháng 12-2020. Ô nhiễm không khí cao nhất thường vào ban đêm và sáng sớm nên khuyến cáo người dân hạn chế ra đường hoặc đóng các cửa chính, cửa sổ vào thời điểm ô nhiễm tăng cao.

Tại Hà Nội và TP.HCM cũng đang trong những ngày bụi mịn PM2.5 tăng cao, thậm chí tại Hà Nội thông số bụi mịn còn vượt quy chuẩn.

Người già, trẻ nhỏ nên ở trong nhà

Tại Hà Nội, ghi nhận đến ngày 14-12 đã trải qua gần một tuần xuất hiện những đợt ô nhiễm không khí với các dấu hiệu trời âm u, mù sương, không khí đặc quánh, cảm nhận của nhiều người thấy rõ không khí ngột ngạt, khó chịu.

Đại diện Sở TN&MT cho biết theo kết quả quan trắc từ 35 trạm đo tại Hà Nội, ngay thời điểm 9h sáng 13-12 đã có 19/35 trạm cho kết quả không khí chất lượng “kém”, còn lại 16 trạm cho kết quả chất lượng không khí ở mức “xấu”.

Thống kê chi tiết về chất lượng không khí những ngày trong tuần từ 6 đến 12-12, Sở TN&MT thừa nhận chất lượng không khí chủ yếu ở mức “trung bình”, “kém” và đã xuất hiện cả những ngày chất lượng không khí ở mức “xấu”.

Lý giải về đợt ô nhiễm không khí lần này, đại diện Sở TN&MT Hà Nội cho rằng có 3 yếu tố chính gây ra những ngày suy giảm chất lượng không khí: thứ nhất là nguồn thải từ hoạt động giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp, khói thải từ các điểm đốt rác tự phát tràn lan.

Tiếp đến là nguồn ô nhiễm được dịch chuyển từ các vùng lân cận, từ bên ngoài vào Hà Nội. Cuối cùng là do sự thay đổi của thời tiết, các nguồn ô nhiễm không được khuếch tán, ngưng tụ khiến mức độ ô nhiễm gia tăng.

Cũng theo đại diện Sở TN&MT, thời tiết ở Hà Nội đang trong giai đoạn khô hanh. Vào buổi tối nhiệt độ không khí giảm mạnh, lặng gió khiến bụi mịn PM2.5 từ sát mặt đất không thể phát tán lên cao và đi xa.

Với diễn biến nhiều ngày không khí ô nhiễm như hiện nay, Sở TN&MT nhận định ngay những người bình thường cũng bắt đầu có các ảnh hưởng tới sức khỏe, còn nhóm người nhạy cảm có thể gặp những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

Sở khuyến cáo mọi người nên giảm các hoạt động mạnh khi ở ngoài trời, tránh tập thể dục kéo dài và nghỉ ngơi nhiều hơn trong nhà. Đặc biệt, nhóm người nhạy cảm như người già, trẻ nhỏ, những người mắc bệnh về hô hấp, suy giảm sức đề kháng… nên ở trong nhà và giảm hoạt động mạnh, nếu cần thiết phải ra ngoài, hãy đeo khẩu trang đạt tiêu chuẩn.

Bụi mịn PM2.5 tăng cao ở Hà Nội

Tại Hà Nội, Tổng cục Môi trường cho biết đã có 11/41 ngày có giá trị thông số bụi mịn PM2.5 trung bình trong 24 giờ vượt quy chuẩn cho phép.

Ông Hoàng Dương Tùng – chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam – cho rằng ở các đô thị lớn, nguồn phát sinh bụi mịn PM2.5 chủ yếu từ hoạt động của xe cộ, bếp than tổ ong, đốt rơm rác… Tuy nhiên theo ông Tùng, nguồn bụi mịn từ hoạt động giao thông, đốt rác gần như phát sinh quanh năm và chưa kiểm soát được.

Để giảm lượng khí thải phát sinh bụi mịn PM2.5, từ tháng 9-2020, phó giám đốc Sở TN&MT Hà Nội Lê Tuấn Định đã trình thành phố kế hoạch phối hợp Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam nghiên cứu thí điểm đo kiểm khí thải nhưng đến nay vẫn chưa triển khai.

“Để giảm thiểu nguồn gây ô nhiễm không khí, Sở TN&MT Hà Nội kiến nghị UBND TP Hà Nội cho thí điểm chương trình đo kiểm khí thải thông qua việc lựa chọn và lắp đặt thiết bị cho 8 đại lý sửa chữa, bảo dưỡng để đo khí thải xe máy ở 6 quận” – ông Định nói.

Tuy nhiên, trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 14-12, bà Lê Thanh Thủy – trưởng phòng quản lý dự án và truyền thông (Chi cục bảo vệ môi trường – Sở TN&MT Hà Nội) – cho biết thành phố vẫn đang xem xét kế hoạch thí điểm kiểm định khí thải xe máy, khi được phê duyệt chính thức, chi cục sẽ triển khai.