Nhân viên y tế lấy mẫu xét nghiệm tại sân bay Nội Bài, Hà Nội – Ảnh: NAM TRẦN

Sau văn bản của Bộ Y tế cuối tháng 9 hướng dẫn cách ly và xét nghiệm với người nhập cảnh, đã có 2 chuyến bay chở khách từ Hàn Quốc về Hà Nội của Vietnam Airlines ngày 25-9 và từ Hàn Quốc về TP.HCM ngày 30-9 của Vietjet (là chuyến bay thương mại thông thường).

Tuy nhiên chỉ đúng sau 2 chuyến bay này, mơ ước “mở cửa bầu trời” như tuyên bố trước đó với 2 mốc là 15-9 và 22-9, mở cửa bay với 6 quốc gia đã bị tạm ngưng.

Lý do rất đơn giản là chưa có hướng dẫn cách ly tập trung chuẩn, dẫn đến mỗi nơi làm một cách, Hà Nội làm khác TP.HCM, vì thế hướng dẫn đã có nhưng vẫn cần hướng dẫn chuẩn.

Bối rối cách ly

Trong chuyến bay thương mại đầu tiên được mở giữa Việt Nam và Hàn Quốc, có một nữ hành khách đã thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan chức năng Việt Nam: có kết quả xét nghiệm âm tính 3-5 ngày trước khi nhập cảnh, chọn nơi cách ly tự nguyện tại khách sạn và đã chuyển khoản cho khách sạn phí cách ly.

Ban đầu hành khách này tin rằng những người đã có kết quả xét nghiệm âm tính thì thời gian cách ly tập trung sẽ được rút ngắn. Nhưng khi về nước ngày 25-9 vừa qua, nữ hành khách đã được đưa đi cách ly tại một đơn vị bộ đội, vẫn cách ly đủ 14 ngày như những người chưa có kết quả xét nghiệm âm tính.

Với hành khách này, việc xét nghiệm tại Hàn Quốc trước khi về nước thành ra không cần thiết. Ngoài ra, đã có tranh cãi xảy ra khi đoàn khách từ Hàn Quốc về nước bị thay đổi về phí cách ly, tăng thêm hàng triệu đồng/ngày.

Quy định hiện hành đang thực hiện theo hướng với các chuyên gia, đối tác vào Việt Nam làm việc sẽ được cách ly tập trung trong 6 ngày, được lấy mẫu xét nghiệm 2 lần (khi mới nhập cảnh và vào ngày cách ly thứ 6), sau đó nếu kết quả xét nghiệm ở ngày cách ly thứ 6 âm tính, hành khách sẽ được về nơi làm việc và lưu trú ở ngày thứ 7 kể từ khi nhập cảnh.

Với người vào Việt Nam không thuộc nhóm chuyên gia, đối tác (như du học sinh, người lao động về nước, kể cả người nước ngoài) đều sẽ phải cách ly tập trung 14 ngày. Nơi cách ly có thể là tại các đơn vị của quân đội hoặc tại khách sạn, tùy lựa chọn của hành khách.

Ba bộ đang bàn

Trao đổi với Tuổi Trẻ ngày 11-10, một đại diện của Bộ Y tế cho biết Bộ Ngoại giao và Bộ GTVT đã có những liên hệ để phối hợp xây dựng hướng dẫn cách ly tập trung chuẩn, hướng dẫn này cần phải sớm ra mắt để tạo thuận lợi cho việc “mở cửa bầu trời”, thông thương, đi lại giữa Việt Nam với các nước đủ điều kiện về phòng chống dịch, tạo điều kiện cho người Việt mắc kẹt do dịch COVID-19 được về nước.

Vị đại diện này cho rằng hiện chuyên gia, đối tác vào Việt Nam đã có kết quả xét nghiệm âm tính 3-5 ngày trước khi nhập cảnh sẽ được cách ly tập trung 6 ngày, ngày thứ 6 sẽ lấy mẫu xét nghiệm lần 2 và nếu âm tính sẽ được rời khu cách ly về nơi ở từ ngày thứ 7 để làm việc, tự cách ly đến ngày thứ 14.

Với những người còn lại, vị này cho rằng cách ly 14 ngày là phù hợp, nhưng có nên áp dụng 2 hình thức cách ly như với chuyên gia hay không, hay cách ly như thế nào, ở đâu… thì cả 3 bộ đang bàn và sẽ sớm có hướng dẫn chuẩn để ban hành.

Lẽ ra theo kế hoạch, Việt Nam đã bay lại với Trung Quốc, Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Campuchia và Lào, nhưng thực tế mới có 2 chuyến bay thực hiện và đã tạm dừng ngay sau đó vì cần hướng dẫn chuẩn.

Một chuyên gia chia sẻ với Tuổi Trẻ, các hãng hàng không đều mong muốn có một quy trình: hành khách có điều kiện như thế nào thì được mua vé, khi vào đến Việt Nam thì cách ly và lấy mẫu xét nghiệm, chọn nơi cách ly như thế nào, nếu cách ly ở khách sạn thì khách sạn hạng nào để phù hợp điều kiện kinh tế của hành khách…

Sau khi có hướng dẫn này, hãng hàng không có thể đưa ra áp dụng thống nhất. Nhưng vì quy định đã có nhưng lại không đầy đủ nên mỗi nơi áp dụng một cách, và hành khách muốn bay đến Việt Nam rất bối rối. Từ đó dẫn đến việc “mở cửa bầu trời” đang bị chậm.

Các nước xung quanh đã mở cửa, Nhật Bản, Singapore… đã cho phép công dân Việt Nam nhập cảnh với tiêu chuẩn mở hơn vì kết quả chống dịch tại Việt Nam. Tại sao chúng ta chưa có danh sách tương tự, với công dân các nước đang phòng chống dịch hiệu quả?

Bên cạnh đó, cần sớm có hướng dẫn cách ly tập trung đầy đủ, chuẩn, dễ áp dụng, thuận lợi cho người dân.