13 người ngộ độc thiếc khi làm việc: Bệnh nghề nghiệp mới ở Việt Nam?

Đã có 13 người ngộ độc thiếc, trong đó 1 người tử vong. Đây là lần đầu tiên tình trạng ngộ độc thiếc được ghi nhận ở Việt Nam và rất cần cảnh báo.

Bác sĩ xem phim MRi của bệnh nhân ngộ độc thiếc Ảnh: BVCC

Điều bất thường là tất cả bệnh nhân này đều làm việc tại bộ phận nghiền nhựa tái chế của doanh nghiệp sản xuất rèm nhựa ở Thanh Miện, Hải Dương, có người mới vào làm việc tại bộ phận này chỉ 4 ngày, trước đó rất khỏe mạnh.

Nồng độ thiếc trong máu hơn 40-50 lần

Chuỗi các bệnh nhân nhiễm độc thiếc được phát hiện từ trường hợp anh Nguyễn Đức H., 35 tuổi, nhập viện (Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) ngày 9-7 vừa qua với biểu hiện rối loạn tâm thần, kích động, lẫn lộn, sau đó đi vào hôn mê, trên phim cộng hưởng từ não có hiện tượng tổn thương chất trắng lan tỏa nặng nề, nhiễm toan chuyển hóa và hạ kali máu nặng.

Cha của bệnh nhân mới mất được 49 ngày và bệnh nhân bị người yêu chia tay, do đó khi xuất hiện các triệu chứng trên mọi người trong gia đình, người thân tưởng rằng bệnh nhân có yếu tố sức khỏe tâm thần. Bệnh nhân được đưa đến viện khi các yếu tố bệnh chưa rõ ràng, diễn biến nặng, gia đình đã xin về nhà tử vong.

Tuy nhiên, trước khi xin về, gia đình được biết có một số bạn công nhân cùng làm khác cũng có biểu hiện bất thường, đã kịp báo cho bác sĩ. Các bác sĩ đã hướng dẫn gia đình thông báo cho những người cùng làm cần đi khám, kiểm tra càng sớm càng tốt. Và đã có thêm 6 người cùng làm tại vị trí của anh H. vào viện.

Các bác sĩ ở Trung tâm chống độc đã tìm mọi cách để xét nghiệm, chẩn đoán, cấp cứu. Tuy nhiên quá trình tìm kiếm và chẩn đoán gần như bế tắc, trong khi cần phải chạy đua để cứu sống bệnh nhân, đặc biệt cần phải phát hiện nhanh nguyên nhân để thông báo các cơ quan chức năng vào cuộc can thiệp, tránh để những người khác bị nhiễm độc và tử vong tiếp.

Bằng cách truy tìm tất cả các thông tin từ y văn, từ đồng nghiệp khắp thế giới đã thấy manh mối của một số ca bệnh tương tự.

Với sự giúp đỡ của Viện Hóa thuộc Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam, bệnh nhân được chỉ định và làm xét nghiệm định lượng kim loại thiếc. Một trong số các bệnh nhân được xét nghiệm có nồng độ thiếc trong máu hơn 200 microgam/lít, nghĩa là cao gấp hơn 40 lần ngưỡng cho phép.

Bệnh nhân được lọc máu, giải độc thiếc và chỉ sau 1 tuần điều trị tích cực, tình trạng của bệnh nhân đã cải thiện, trí nhớ dần hồi phục. Trong khi bệnh nhân H. đã tử vong, khi xét nghiệm lại mẫu máu còn lưu cho thấy nồng độ thiếc trong máu cao gấp trên 50 lần mức cho phép.

Đến đầu tháng 9 này, đã có thêm 6 bệnh nhân được phát hiện ngộ độc thiếc mức độ nhẹ, trong số 1.500 công nhân (đang làm việc và một số đã nghỉ việc) của công ty này đến khám. Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam tình trạng ngộ độc thiếc được ghi nhận, nhưng rất cần cảnh báo bởi đây có phải là một loại bệnh nghề nghiệp mới?

Bệnh nghề nghiệp mới

Tại Việt Nam, đã có những căn bệnh được xếp vào nhóm bệnh nghề nghiệp, như bệnh bụi phổi silic, điếc nghề nghiệp…, nhưng các ca ngộ độc thiếc vừa qua cho thấy có những căn bệnh liên quan đến nghề nghiệp và cần cảnh báo từ sớm để bảo đảm an toàn tại môi trường làm việc.

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên – giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, nhiễm độc thiếc là vấn đề sức khỏe nghề nghiệp môi trường mới ở nước ta và thực sự ảnh hưởng tới người lao động. Ở Việt Nam có lẽ đây là các ca đầu tiên được phát hiện. Trên thế giới cũng mới chỉ ghi nhận một số ca.

“Nguy cơ nhiễm độc thiếc ở nước ta là có khi hiện tượng tái chế nhựa và khai khoáng vẫn đang diễn ra ở nhiều nơi. Đây là bệnh đặc biệt, từ trước đến nay chưa được nghĩ tới nên dễ bị bỏ quên, dễ nhầm với các bệnh khác, ví dụ tổn thương não chất trắng lại nghĩ do viêm não hoặc các bệnh não khác.

Bệnh viện Bạch Mai đã có công văn báo cáo Bộ Y tế, Sở Y tế địa phương, các cơ quan liên quan để phối hợp tìm ra nguyên nhân, giải quyết để không gây ra nhiễm độc tiếp”- ông Nguyên cho biết.